Ένας χάρτης είναι χρήσιμος όταν μπορεί να διαβάζεται εύκολα από οποιονδήποτε άνθρωπο, ανεξάρτητα από τη γλώσσα που μιλάει. Για να απεικονίζουμε ευκολότερα τις πληροφορίες σε ένα χάρτη χρησιμοποιούμε σύμβολα και χρώματα αντί για λέξεις.
Έτσι, οι χαρτογράφοι, αντί να γράφουν «εδώ υπάρχει ένα αεροδρόμιο», σχεδιάζουν ένα αεροπλάνο. Αντί να γράφουν «αυτό είναι ένα χωριό», σχεδιάζουν μια μαύρη κουκκίδα. Αντί να γράφουν «αυτό είναι ένα ποτάμι», σχεδιάζουν μια μπλε γραμμή.
Τα σύμβολα και τα χρώματα που χρησιμοποιούνται σε ένα χάρτη σχηματίζουν ένα «χαρτογραφικό αλφάβητο». Με αυτό μπορούμε να «διαβάζουμε» τους χάρτες ανεξάρτητα από το σε ποια γλώσσα είναι γραμμένοι.
Κάθε χάρτης έχει ένα υπόμνημα, δηλ. έναν πίνακα όπου απεικονίζονται τα σύμβολα και τα χρώματα που χρησιμοποιούνται στο χάρτη. Δίπλα σε κάθε σύμβολο ή χρώμα αναφέρεται η ερμηνεία του.
1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες λανθασμένες; Γ ράψε «Σ» για τη σωστή και «Λ» για τη λανθασμένη στο
Α) Ο τίτλος του χάρτη είναι ένα στοιχείο της ταυτότητάς του
Β) Το υπόμνημα του χάρτη είναι ένα χαρτογραφικό αλφάβητο
Γ) Για κάθε γλώσσα του κόσμου υπάρχει και ένα «χαρτογραφικό αλφάβητο»
Δ) Το υπόμνημα του χάρτη περιλαμβάνει λέξεις και αριθμούς
Ε) Το υπόμνημα του χάρτη περιλαμβάνει σύμβολα
2. Γράψε με δικά σου λόγια μια απάντηση σε κάθε ερώτηση:
Α) Τι είναι ο τίτλος ενός χάρτη;
Ο τίτλος ενός χάρτη είναι μια χαρακτηριστική φράση, η οποία φανερώνει τι ακριβώς μας δείχνει ο χάρτης.
Β)Γιατί χρειάζεται ο χάρτης να έχει τίτλο;
Ο κάθε χάρτης πρέπει να έχει τίτλο, ώστε να μπορούμε να επιλέγουμε γρήγορα και σωστά τον κατάλληλο χάρτη ανάλογα με τις πληροφορίες που θέλουμε να πάρουμε.
Γ) Τι είναι το υπόμνημα του χάρτη;
Το υπόμνημα είναι ένα πινακάκι που μας εξηγεί όλα τα σύμβολα και τα χρώματα που χρησιμοποιούνται στον χάρτη.
Δ) Γιατί χρειάζεται να έχει υπόμνημα ένας χάρτης;
Το υπόμνημα χρειάζεται σε κάθε χάρτη, ώστε να μπορούμε να τον «διαβάζουμε» κατανοώντας όλα τα σύμβολα και τα χρώματα του.
Ε) Γιατί το υπόμνημα πρέπει να αποτελείται από σύμβολα και όχι από λέξεις;
Το υπόμνημα πρέπει να αποτελείται από σύμβολα και όχι από λέξεις, ώστε να μπορούν να «διαβάζουν» τους χάρτες όλοι οι άνθρωποι σε όποια γλώσσα και αν είναι γραμμένοι.
3. Παρατήρησε τον χάρτη της Πελοποννήσου, ο οποίος δε συνοδεύεται από υπόμνημα. Προσπάθησε να σχεδιάσεις μια εκδρομή. Ποια προβλήματα θα παρουσιαστούν, καθώς θα καταστρώνεις τα σχέδιά σου;
θα συναντήσουμε πολλά εμπόδια στο να σχεδιάσουμε την εκδρομή μας , επειδή δεν υπάρχει το υπόμνημα και μας δυσκολεύει στο να τον «διαβάσουμε» και να κατανοήσουμε όλα τα σύμβολα και τα χρώματά του. Δε θα μπορούμε να καταλάβουμε αν πρόκειται για βουνό ή πεδιάδα, αν πρόκειται για μεγάλη πόλη ή χωριό, αν ο κίονας είναι αρχαιολογικός χώρος ή μουσείο.