Δωδεκάνησα(τα) ή Δωδεκάνησος (η) ονομάζεται το σύνολο των νησιών και νησίδων, ανάμεσα στη Σάμο, την Κρήτη και τα μικρασιατικά παράλια.
Περιλαμβάνει δεκαπέντε κύρια νησιά — Αγαθονήσι, Αστυπάλαια, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Κάσος, Καστελλόριζο, Κως, Λειψοί, Λέρος, Νίσυρος, Πάτμος, Ρόδος, Σύμη, Τήλος, και Χάλκη — καθώς και 93 μικρότερες νησίδες
Το πλέον ιστορικό, σημαντικό και γνωστό από τα Δωδεκάνησα είναι η Ρόδος.
Από τα υπόλοιπα, η Κως και η Πάτμος είναι ιστορικά τα πιο σημαντικά.
Οι Κυκλάδεςείναι ένα σύμπλεγμα νησιών που βρίσκεται στην καρδιά του Αιγαίου και περιλαμβάνει ορισμένα από τα πιο διάσημα ελληνικά νησιά όπως τη Μύκονο, τη Σαντορίνη και τη Νάξο. Πρωτεύουσα των Κυκλάδων είναι η Σύρος η οποία βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του συμπλέγματος.
Το όνομα τους δόθηκε από τους αρχαίους γεωγράφους εξαιτίας της κυκλικής διάταξης γύρω απ' την ιερή νήσο Δήλο (γενέτειρα της θεάς Άρτεμης και του Απόλλωνα) σε αντιδιαστολή των υπολοίπων νήσων του Αιγαίου που τις αποκαλούσαν Σποράδες.
Περίπου το 1/5 της συνολικής επιφάνειας της Ελλάδας αποτελείται από νησιά. Τα ελληνικά νησιά είναι περισσότερα από 2.000 και τα πιο πολλά από αυτά βρίσκονται στο Αιγαίο πέλαγος.
Ομάδες νησιών που βρίσκονται στην ίδια θαλάσσια περιοχή συνιστούν ένα νησιωτικό σύμπλεγμα.
Τα κυριότερα νησιωτικά συμπλέγματα της Ελλάδας είναι:
οι Κυκλάδες, οι Σποράδες, τα Δωδεκάνησα, τα Επτάνησα και τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Τα δέκα μεγαλύτερα σε έκταση ελληνικά νησιά είναι:
Τα Επτάνησααποτελούν ένα σύμπλεγμα επτά κυρίων νησιών και αρκετών μικρότερων που βρίσκεται στο Ιόνιο Πέλαγος. Τα επτά κύρια νησιά είναι, με σειρά μεγέθους, η Κεφαλλονιά, η Κέρκυρα, η Ζάκυνθος, η Λευκάδα, τα Κύθηρα, η Ιθάκη και οι Παξοί.
Έχουν επηρεαστεί από τη μακροχρόνια Ιταλική κατοχή , πριν από την προσάρτηση τους από την Ελλάδα, το 1863, σαν δώρο από την Βασίλισσα Βικτωρία προς το νέο βασιλιά της χώρας, Δανό Πρίγκιπα Γεώργιο Α΄.
Τα νησιά του Ιονίου είναι ακριβώς το αντίθετο από τις Κυκλάδες. Καλυμμένα από πευκοδάση και ελαιώνες.
Οι Σποράδεςείναι σύμπλεγμα νησιών του Αιγαίου πελάγους τα οποία βρίσκονται στην περιοχή βορείως της Εύβοιας και ανατολικά της Μαγνησίας.
Κατά την αρχαία γεωγραφική αντίληψη ως Σποράδες καλούνταν όλα τα διάσπαρτα νησιά του Αιγαίου εκτός αυτών που ήταν γύρω από το ιερό νησί της Δήλου (Κυκλάδες).
Τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίουσυνορεύουν με τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα στα νότια, με τη Χαλκιδική στα βόρεια. Ανατολικά συνορεύουν με την Τουρκία και συγκεκριμένα με την ιστορική περιοχή της Μικράς Ασίας. Από τα νησιά αυτά η Ίμβρος και η Τένεδος ανήκουν στην Τουρκία.
Σχεδόν όλα τα νησιά έχουν πλούσια χλωρίδα, εν αντιθέσει με τις γειτονικές Κυκλάδες, όπου επικρατεί η ξηρασία. Τα περισσότερα από αυτά τα νησιά είναι μεγάλα σε έκταση, επίσης. Ιδιαίτερα, η Λέσβος είναι το τρίτο μεγαλύτερο νησί του Αιγαίου.
