Η παρουσία των Ελλήνων στο σημερινό γεωγραφικό χώρο της Ελλάδας ξεκινά από τη 2η χιλιετία π. Χ.(Πύλη Λεόντων στις Μυκήνες κλπ) και είναι συνεχής μέχρι σήμερα. Αυτό το μαρτυρούν τα διάφορα μνημεία (υλικά και γραπτά) που έχουν βρεθεί.
Πύλη Λεόντων στις Μυκήνες
Παλάτι της Κνωσού
16ου - 14ου αιώνα πΧ.
Τέτοια μνημεία είναι ναοί, παλάτια, τοιχογραφίες, αγάλματα, αμφορείς, γραφές σε μάρμαρο, πηλό ή πάπυρο, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, βυζαντινοί ναοί χτισμένοι συχνά στα ερείπια αρχαίων ναών βρίσκονται όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά εκτίθενται και σε ξένα μουσεία.
Τα Γλυπτά του Παρθενώνα – Βρετανικό Μουσείο
Αφροδίτη της Μήλου – Μουσείο Λούβρου
Νίκη της Σαμοθράκης – Μουσείο Λούβρου
Αρπιστής – Μητροπολιτικό Μουσείο Νέας Υόρκης
Ο «Δισκοβόλος του Μύρωνα» Μουσείο Βατικανού
Μουσείο της Περγάμου – Βερολίνο Ο «Βωμός του Ναού του Δία της Περγάμου»
Στα τέλη του 19ου αιώνα, Γερμανοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μνημεία της αρχαίας πόλης της Περγάμου (στη Μ. Ασία). Εξαγόρασαν από τους Τούρκους έναντι 20.000 ταλάντων τον βωμό του Δία μαζί με άλλα ευρήματα, όπως αγάλματα και επιγραφές.
Ο βωμός μεταφέρθηκε σε κομμάτια από την Μικρά Ασία στο Βερολίνο και συναρμολογήθηκε ξανά. Η ζωφόρος του έχει μήκος 113 μέτρα και αναπαριστά την γιγαντομαχία.
Ο «Βωμός του Ναού του Δία της Περγάμου»
Η Άρτεμις των ΒερσαλλιώνΜουσείο του Λούβρου
Aφροδίτη της Ταυρίδας- Μουσείο Ερμιτάζ Αγία Πετρούπολη.
Όταν μιλάμε για υλικό μνημείο εννοούμε για ένα αρχιτεκτονικό, γλυπτό ή έργο τέχνης παλιάς εποχής προς τιμή κάποιου προσώπου ή κάποιου γεγονότος(ανάκτορο, ναός, τάφος, αμφορείς, αγιογραφίες κλπ)
Ενώ όταν λέμε γραπτό μνημείο εννοούμε έργο λόγου παλιάς εποχής (κείμενα λαϊκής παράδοσης, επιστημονικά, λογοτεχνικά κλπ)
Και τα δυο είδη μνημείων μας δίνουν πληροφορίες για τη ζωή και τον πολιτισμό ενός λαού στο πέρασμα των αιώνων και έτσι υποχρέωσή μας είναι να τα διατηρούμε και να τα αναδεικνύουμε όποτε μας δίνεται η ευκαιρία.
Ta γραπτά μνημεία μαρτυρούν επίσης και τη συνεχή χρήση της ελληνικής γλώσσας μέχρι τις μέρες μας.
Οδύσσεια, μετάφραση
Τον άντρα τον πολύτροπο πες μου, θεά, που χρόνια παράδερνε, σαν πάτησε της Τροίας τ' άγιο κάστρο, κι ανθρώπων γνώρισε πολλών τους τόπους και τη γνώμη κι έπαθε πλήθος συμφορές στα πέλαγα, ζητώντας πώς στην πατρίδα του άβλαβος να πάει με τους συντρόφους.
Αρχαία Αττική διάλεκτος 5ος αι. Π.Χ.
Πόθεν άρξομαι…
Δόκησιν λέγω και θυμόν πετάννυμι,
έχω γεγωνείν γεγωνία τη φωνή
και όμνημι πάντας άρδην τους θεούς,
Ελλάδα γλώσσαν ήιμι ως ιερά δόσις.
μετάφραση
Από πού ν’ αρχίσω.
Εκφράζω δοξασία και ανοίγω την καρδιά μου,
μπορώ να πω με δυνατή φωνή
και ορκίζομαι σε όλους μαζί τους θεούς,
μιλώ την Ελληνική γλώσσα σαν δώρο θεού.
Οι Έλληνες ασχολήθηκαν από τα αρχαία χρόνια με το εμπόριο και τη ναυτιλία, λόγω της προνομιακής θέσης του ελλαδικού χώρου σα σταυροδρόμι τριών ηπείρων.
Άρχισαν να ταξιδεύουν στις περιοχές της Μεσογείου από το 13ο αιώνα π.Χ.
Ήρθαν σε επαφή με τους άλλους μεγάλους πολιτισμούς της Μεσογείου και διαμόρφωσαν μαζί με αυτούς το σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Δημιούργησαν αποικίες σε όλα σχεδόν τα παράλια του τότε γνωστού κόσμου , από τη Μαύρη θάλασσα ως τη Σικελία και την Ισπανία.
Με τον Μ. Αλέξανδρο ο ελληνισμός έφτασε μέχρι την Ινδία.
Ελληνικές αποικίες
Αργότερα υποδουλώθηκαν σε Ρωμαίους, Φράγκους, Τούρκους, κατάφεραν να είναι πάντα πρωτοπόροι στην εξέλιξη των επιστημών και στη δημιουργία μνημείων.
Ποτέ δε δέχτηκαν παθητικά τη σκλαβιά αλλά με αγώνες και δίνοντας ακόμα και τη ζωή τους, κατάφεραν να διατηρήσουν τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμά τους και να αφομοιώσουν τις επιδράσεις που δέχτηκαν από άλλους λαούς.
Με τη δημιουργία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίαςοι Έλληνες κυριάρχησαν στη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
Γεωγραφικό γλωσσάριο
Γραπτά μνημεία: κάθε ιστορικό και λογοτεχνικό κείμενο, θρησκευτικοί ύμνοι, βιβλία, καθώς επίσης και κείμενα της παράδοσής μας. Υλικά μνημεία: κάθε υλικό κατασκεύασμα του ανθρώπου, όπως ναοί, αγάλματα, παλάτια, ψηφιδωτά κ.α.
θυμηθείτε από την Ιστορία της Δ' τάξης τις αποικίες που ίδρυσαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι. Ποιες ήταν αυτές και σε ποια παράλια είχαν εξαπλωθεί;
Oι Αιολείς από τη Θεσσαλία πλέοντας στο Αιγαίο έφτασαν στηΛέσβο, την Τένεδο και την απέναντι πλευρά της Μ. Ασίας.
Oι Ίωνες, ξεκινώντας από την Αττική, κατευθύνθηκαν προς τη Σάµο και τη Χίο. Από εκεί πέρασαν στη Μ. Ασία.
Oι ∆ωριείς έφτασαν στη Ρόδο και µετά στη Μ. Ασία.
Αργότερα ίδρυσαν πολλές αποικίες στα παράλια της Μεσογείου και του Εύξεινου πόντου. Εκεί γνώρισε µεγάλη ανάπτυξη ο ποντιακός ελληνισµός.
Oι πιο πολλές δηµιουργήθηκαν στην Κάτω Ιταλία και τη Σικελία, έτσι που η περιοχή να ονοµαστεί Μεγάλη Ελλάδα.
Ποια ήταν η σημασία της ίδρυσης των παραπάνω ελληνικών αποικιών σε σχέση με την οικονομία και τον πολιτισμό της αρχαίας Ελλάδας;
Μέσω των ελληνικών αποικιών διαδόθηκε η ελληνική γλώσσα και ο ελληνικός πολιτισμός στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου, ενώ ταυτόχρονα ο ελληνικός πολιτισμός επηρεάστηκε και εμπλουτίστηκε με στοιχεία άλλων πολιτισμών .
Όσον αφορά στηνοικονομία, ένας από τους κύριους λόγους ίδρυσης αποικιών ήταν η αναζήτηση νέων πλουτοπαραγωγικών πηγών. Οι νέες αποικίες προοδέυσαν γρήγορα και ανέπτυξαν το εμπόριο με τις μητροπόλεις τους, βοηθώντας και αυτές να αναπτυχθούν οικονομικά.
Μελετήστε το παρακάτω ποίημα και βρείτε στοιχεία που φανερώνουν την ένδοξη ιστορία της πατρίδας μας.
Τα στοιχεία είναι τα εξής:
«που τα πόδια σου σκύβουν και τα φιλούνε άγγελοι του Παραδείσου και κόρες τ’ ουρανού»
« την ακριβή τιμή σου»
« περήφανη θα σε κοιτώ, να στέκεις αντρειωμένη»
«πατρίδα τιμημένη»
Το Ευαγγέλιο και ολόκληρη η Καινή Διαθήκη γράφτηκαν στην ελληνική γλώσσα. Μπορείτε να εξηγήσετε γιατί;
Η ελληνική γλώσσα εκείνη την εποχή ήταν η πιο διαδεδομένη γλώσσα στον τότεγνωστό κόσμο. Γι’ αυτό τα ιερά βιβλία της χριστιανικής θρησκείας γράφτηκαν στα ελληνικά, ώστε να μπορεί να τα διαβάσει ο περισσότερος κόσμος.
Έτσι σιγά σιγά με το πέρασμα των χρόνων, διαμορφώθηκε η σημερινή της έκταση.
Ο ελληνικός πολιτισμός διαμορφώθηκε επηρεαζόμενος από τους ξένους πολιτισμούς με τους οποίους ήρθε σε επαφή και αφομοιώνοντας διάφορα στοιχεία τους. Τέτοια στοιχεία μπορούμε να εντοπίσουμε στη γλώσσα , στη μουσική (ρεμπέτικα), στο χορό (καρσιλαμάς), στην αρχιτεκτονική (ναοί με τρούλο), στην ενδυμασία, στα έθιμα, στις τελετές γάμου κλπ
Για να υπάρχει συνέχεια και εξέλιξη του πολιτισμού μας, θα πρέπει καταρχήν να καλλιεργούμε τη γλώσσα μας, να γνωρίσουμε την ιστορία μας. να σεβόμαστε τον πολιτισμό μας να τηρούμε τα ήθη και έθιμά μας και γενικά να φανούμεαντάξιοι των προγόνωνμας ώστε να μεγαλουργήσουμε και στο μέλλον
Γιατί πρέπει να γνωρίζουμε την ιστορία μας;
Διότι: *Τα μέλλοντα είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος όμοια με όσα έχουν γίνει* Αριστοτέλης
*Νιώθοντας περηφάνια για τους προγόνους σου, μη στερήσεις αυτήν τη δυνατότητα και απ' τους απόγονούς σου* . Κικέρωνας
* Λαός χωρίς ιστορική μνήμη είναι λαός καταδικασμένος να χαθεί στην ιστορία*.
* Όποιος την ιστορία του την ίδια δεν ξέρει , το πως και το γιατί εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια , στης αμάθειας το σκοτάδι μένει και ζει μονάχα από την μια μέρα στην άλλη* Γκαίτε.
Οι Έλληνες είναι αυτοί ακόμα που με τη διεξαγωγή Ολυμπιακών αγώνων από την αρχαιότητα ως σήμερα, δημιουργούν συγκίνηση και προβάλλουν έντονα αξίες όπως η ομαδικότητα, η δικαιοσύνη, η ομόνοια, η αγάπη και η ευγενής άμιλλα.
Πολλοί Έλληνες στο παρελθόν αλλά και σήμερα μετανάστευσαν αναζητώντας καλύτερη τύχη σε χώρες του εξωτερικού (ΗΠΑ , Γερμανία , Αυστραλία κτλ). Δεν ήταν όμως πάντα εύκολα τα πράγματα.
Μάλλον το καλύτερο στοιχείο του ελληνικού πολιτισμού στις μέρες μας, είναι η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά που δείχνουν πάρα πολλοί Έλληνες απέναντι σε ανθρώπους που φεύγουν κυνηγημένοι από τις χώρες τους, προσπαθώντας να βρουν βοήθεια και συμπαράσταση στις "ανεπτυγμένες" χώρες.
