Χλωρίδα:

Το σύνολο των φυτικών ειδών που συναντάμε σε μια περιοχή.

 Ενδημικά φυτά:

Φυτά που τα συναντάμε μόνο σε ορισμένες περιοχές και πουθενά αλλού.

 Πανίδα:

Το σύνολο των ζωικών ειδών
που συναντάμε σε μια περιοχή.

•  Στην Ελλάδα υπάρχουν περίπου 6.500 είδη φυτών.
• Από αυτά τα 780 περίπου (κατ΄ άλλους περίπου 1.100) είναι ενδημικά , δηλαδή δεν υπάρχουν πουθενά αλλού στη γη..
•  Απ’ αυτά τα 263 θεωρούνται σπάνια και απειλούμενα.
•  Είναι μοναδική στην Ευρώπη για τον πλούτο της, αλλά και για την μεγάλη αναλογία ενδημικών σε σχέση με την έκτασή της.
• Για παράδειγμα η Γερμανία, με έκταση σχεδόν τριπλάσια της Ελλάδας έχει 2.400 είδη και 6 ενδημικά, η Αγγλία με διπλάσια έκταση έχει 2.300 είδη και 16 ενδημικά και η Ισπανία με τετραπλάσια έκταση έχει σχεδόν τον ίδιο αριθμό ειδών με την Ελλάδα.

 Η χλωρίδα της Ελλάδας

 Η μεγάλη ποικιλία φυτικών ειδών στην πατρίδα μας οφείλεται:

•     στο πολύπλοκο ανάγλυφό της
•     στο μεγάλο αριθμό νησιών
•     στο μεγάλο μήκος ακτών
•     στη μεγάλη ποικιλία κλιματικών τύπων

 Η πανίδα της Ελλάδας

Ο πρώτος που περιέγραψε την ελληνική πανίδα ήταν ο Αριστοτέλης τον 4ο αι. π.Χ. στο βιβλίο του «Περί τα ζώα ιστορίαι».

Σε αυτό περιγράφονται περίπου 600 είδη ζώων.

Η μεγάλη ποικιλία χλωρίδας που παρουσιάζει η Ελλάδα, η πλεονεκτική γεωγραφική της θέση (είναι το σταυροδρόμι τριών ηπείρων) και το πολύμορφο ανάγλυφο της είναι οι κυριότεροι λόγοι για την ύπαρξη πολλών ζώων στη χώρα μας.

Στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί περισσότερα από 1.200 είδη σπονδυλωτών ζώων (47 απ’ τα οποία είναι ενδημικά) και περίπου 30.000 είδη ασπόνδυλων.

Η πανίδα της Ελλάδας δεν είναι καλά μελετημένη.

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 50.000 είδη ζώων στην πατρίδα μας, με ενδημισμό που φτάνει το 25% περίπου.

Τα περισσότερα ζωικά είδη ανήκουν στα έντομα.

Στη χώρα μας ζουν περισσότερα από 422 είδη πουλιών, πολλά από τα οποία μεταναστεύουν σε άλλες χώρες.

Από τα 147 είδη θηλαστικών της Ευρώπης 116 είδη ζουν στη χώρα μας. Από τα 474 είδη πτηνών του ευρωπαϊκού χώρου τα 407 έχουν εντοπιστεί στη χώρα μας.

Ακόμη υπάρχουν 16 είδη αμφίβιων και 58 είδη ερπετών.

Μια από τις πιο πλούσιες της Ευρώπης θεωρείται και η ιχθυοπανίδα της Ελλάδας. Περιλαμβάνει 79 είδη αυτόχθονων ψαριών.

Στα δάση της χώρας μας ζουν  αρκούδες, λύκοι, τσακάλια,κουνάβια, σκίουροι, νυφίτσες, αγριογούρουνα, ελάφια, ζαρκάδια, ασβοί, πολλά είδη ποντικών, σκαντζόχοιροι, διάφορα είδη μυγαλίδων, λαγοί κ.ά. , ενώ τα κύρια είδη των πουλιών είναι δρυοκολάπτες, ορεινές πέρδικες, αετοί, γεράκια, κουκουβάγιες, μπούφοι, όρνια, κούκοι, φάσες,φασοπερίστερα, αηδόνια, σπίνοι, καρδερίνες, τα σπάνια είδη αγριόκουρκος, βασιλαετός, θαλασσαετός κ.ά.

Η χλωρίδα και η πανίδα της χώρας μας τα τελευταία χρόνια αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα. Πολλοί φυτικοί και ζωικοί οργανισμοί εξαφανίστηκαν και άλλοι είναι υπό εξαφάνιση, γιατί ο άνθρωπος δεν διαχειρίστηκε με σύνεση τον τόπο τους. Σήμερα η πολιτεία, στην προσπάθειά της να διασώσει αυτούς τους οργανισμούς, έχει καταγράψει 700 είδη ζώων και 900 είδη φυτών ως προστατευόμενα, έτσι ώστε να συνεχίσουν να ζουν μακριά από την ανθρώπινη απειλή

Τα περισσότερα είδη άγριας ζωής εξαφανίστηκαν στην αρχή του 20ου αιώνα.

Το μεγαλύτερο ζώο στην Ελληνική ύπαιθρο μετά την αρκούδα ήταν ο Λύγκας ο οποίος είχε εκλείψει, μα πρόσφατα ανακαλύφθηκαν ίχνη από ζώα που κατέβηκαν από την Αλβανία ή τα Σκόπια.  

Μόνο μερικά τσακάλια έχουν μείνει.

Λύκοι έχουν μείνει πολύ λίγοι και αν δεν αποζημίωναν τους βοσκούς για τα ζώα που χάνουν από αυτούς δεν θα είχε μείνει κανένας.

Η καφετιά αρκούδα υπάρχει σε πολύ μικρό αριθμό στη Ροδόπη και στην Πίνδο επειδή προστατεύεται.

Αγριογούρουνα υπάρχουν σε αρκετές περιοχές της χώρας αλλά δυστυχώς επιτρέπεται το κυνήγι τους.

Κάποιες αγριόγατες υπάρχουν σε Πίνδο και Ροδόπη  μα είναι τόσο λίγες που ελάχιστοι τις έχουν δει.

Δες μια ωραία παρουσίαση για την πανίδα της Ελλάδας εδώ

Παρουσιάσεις

 σπάνια ενδημικά φυτά της χώρας μας

Φυτά που κινδυνεύουν

Απειλούμενα ζώα της Ελλάδας που κινδυνεύουν με εξαφάνιση

QUIZ: Η χλωρίδα της Ελλάδας

QUIZ: Η πανίδα της Ελλάδας

ΛΙΓΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ
VIDEO

Γεωγραφικό γλωσσάριο

• Ενδημικά φυτά: τα φυτά που φυτρώνουν σε μια περιοχή λόγω του κλίματος και απαντώνται μόνο στην περιοχή αυτή
• Πανίδα: το σύνολο των ζωικών οργανισμών που ζουν σε μια περιοχή
• Χλωρίδα: το σύνολο των φυτικών οργανισμών που ζουν σε μια περιοχή.

2. Ο αιγαιόγλαρος, η λαγγόνα, ο βασιλαετός, ο γυπαετός, το κιρκινέζι είναι μερικά απειλούμενα είδη πουλιών, τα οποία τέθηκαν κάτω από την προστασία της πολιτείας. Σε συνεργασία με τους συμμαθητές σου βρες φωτογραφίες των πουλιών αυτών και συγκέντρωσε πληροφορίες για τη ζωή τους.

Ο Αιγαιόγλαρος (Larus audouinii) είναι ο μόνος γλάρος που απαντάται αποκλειστικά στη Μεσόγειο.

Έχει  άσπρο σώμα και γκρίζες φτερούγες με μαύρες άκρες , κόκκινο ογκώδες ράμφος ράμφος και σκούρα πόδια.

Πληθυσμοί έχουν καταγραφεί στην Αλγερία, στην Κύπρο, στη Γαλλία, στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στο Μαρόκο, στην Ισπανία, στην Τυνησία και στην Τουρκία.

Τρέφεται κοντά στις ακτές, κυρίως με μικρά αφρόψαρα.

Στο παρελθόν ο Αιγαιόγλαρος ήταν πολύ πιο σπάνιος, οι αριθμοί του όμως αυξήθηκαν πρόσφατα και υπολογίζονται τώρα στα 18.700 ζευγάρια.

Στην Ελλάδα εκτιμάται ότι υπάρχουν περίπου 600 ζευγάρια Αιγαιόγλαρων σε πάνω από 20 μικρές διάσπαρτες αποικίες, που είναι ο μεγαλύτερος πληθυσμός στην ανατολική Μεσόγειο.

Η Λαγγόνα είναι υδρόβιο πτηνό της οικογενείας των Φαλακροκορακιδών, που απαντά και στον ελλαδικό χώρο. Η λαγγόνα είναι ο μικρότερος κορμοράνος στον κόσμο. Έχει μικρό μέγεθος (ο μικρότερος σωζόμενος κορμοράνος) και σκούρο καφέ-μαυριδερό πτέρωμα.

Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ε.Ε. όπου αναπαράγεται η Λαγγόνα. Στις Λίμνες Μικρή Πρέσπα και Κερκίνη βρίσκονται οι σημαντικότερες αποικίες της, ενώ υπάρχει κι ένας μικρός πληθυσμός στη Λίμνη Πετρών. Ο αναπαραγόμενος πληθυσμός του είδους στη χώρα μας, φαίνεται να ξεπερνά τα 600 ζευγάρια.

Ζει σε υγροτόπους με στάσιμα ή λίγο ρέοντα ρηχά γλυκά νερά και σπανιότερα, το χειμώνα, σε παράκτιους υγροτόπους. Φωλιάζει κατά αποικίες σε καλαμιώνες ή σε πυκνά δένδρα, μόνο του ή με ερωδιούς, Κορμοράνους, Χουλιαρομύτες κ.ά.. Τρέφεται με μικρά ψάρια και σπανιότερα με μικρά υδρόβια θηλαστικά και καρκινοειδή που πιάνει βουτώντας.

Οι κυριότεροι λόγοι μείωσης των πληθυσμών της Λαγγόνας τα τελευταία έτη, είναι η αποξήρανση και η σοβαρή υποβάθμιση των υγροτόπων, η ρύπανση των γλυκών νερών, η ενόχληση και η καταστροφή των παρόχθιων δασών, καθώς και το παράνομο κυνήγι και ο πνιγμός πολλών Λαγγόνων σε δίχτυα.

Ο Βασιλαετός  είναι ο σπανιότερος αετός της Ελλάδας και ένα από τα σπανιότερα αρπακτικά πουλιά των χωρών της Μεσογείου.

Είναι από τα μεγαλύτερα μέλη του γένους και μόνον ο χρυσαετός είναι λίγο μεγαλύτερος σε μέγεθος και με μεγαλύτερη ουρά. Όμως ο βασιλαετός έχει το μεγαλύτερο λαιμό από τους μεγάλους αετούς.

 Μήκος σώματος: (68-) 74 έως 83 (-85) εκατοστά.

 Άνοιγμα πτερύγων: (175-) 190 έως 210 (-216) εκατοστά.

 Βάρος: Αρσενικό 2,45-2,72 κιλά, θηλυκό 3,16-4,53 κιλά.

Έχει χρώμα πολύ σκούρο καφέ, σχεδόν μαύρο. Η ουρά είναι ασημογκρίζα καφετιά με μικρές παράλληλες, λεπτές μαυριδερές λωρίδες. Η ίριδα είναι ανοιχτή γκρίζα, το ράμφος είναι γκρίζο με μαύρο άγκιστρο.

Τρέφεται με τρωκτικά, ερπετά και άλλα μικρά ζώα, που πιάνει με τα δυνατά νύχια και το ράμφος του. Κάθε ζευγάρι γεννά 2-3 αυγά.

Στην Ελλάδα έρχονται πλέον μόνο μεταναστευτικοί πληθυσμοί, κυρίως νεαρών ατόμων, ενώ δεν υπάρχουν πια ενδείξεις φωλιάσματος και κατατάσσεται στα Κινδυνεύοντα Eίδη.

Η δραματική μείωση του αριθμού αυτών των πανέμορφων και τόσο χρήσιμων πουλιών, οφείλεται στο παράνομο κυνήγι, στα γεωργικά δηλητήρια και στη συρρίκνωση των δασών.

Ο Γυπαετός είναι το μεγαλύτερο πτηνό της Ευρώπης. Το μήκος του σώματος του μπορεί να φτάσει τα 125 εκατοστά και το άνοιγμα των φτερών του τα 277 εκατοστά. Το βάρος του κυμαίνεται από 5.6 έως 7 κιλά.

Στην νότιο ανατολική Ευρώπη ζουν μόνο στην Κρήτη όπου υπάρχουν 4-6 ζευγάρια. Ο συνολικός τους πληθυσμός είναι λιγότερο από 30 άτομα.

Το ελληνικό του όνομα Γυπαετός προκύπτει από το παρουσιαστικό του, συνδυάζει την μεγαλοπρέπεια του αετού και τις διατροφικές συνήθειες των όρνιων, πτωματοφάγος.

Το λατινικό όνομα barbatus σημαίνει "γενειοφόρος" εξαιτίας των φτερών κάτω από το ράμφος του που μοιάζουν με γένια.

Είναι ημερόβια αρπακτικά πτηνά. Το 85-90% της λείας τους αποτελείται από κόκαλα και το μεδούλι τους. Τα γαστρικά υγρά του στομαχιού τους είναι τα πιο ισχυρά στο ζωικό βασίλειο (pH1). Μπορούν να χωνέψουν ένα μεγάλο κόκαλο μέσα σε 24 ώρες.

Ο Γυπαετός καταπίνει τα μικρά κόκαλα ολόκληρα. Τα μεγαλύτερα τα κουβαλάει στον αέρα και τα αφήνει να πέσουν σε συγκεκριμένα κοφτερά βράχια για να σπάσουν. Σπάνια επιτίθενται σε ζωντανά θηράματα όπως χελώνες και σαύρες αλλά πιο συχνά σε σχέση με άλλα όρνια. Τα αγριοκάτσικα και τα πρόβατα που πεθαίνουν στα βουνά της Κρήτης είναι η κύρια τροφή φαγητού τους.

Σπάνια απαντώνται σε υψόμετρα κάτω των 1.000 μέτρων, συνήθως ζουν πάνω από τα 2.000 μέτρα. Στο Έβερεστ μπορούν να ζήσουν σε υψόμετρο 7.300 και έχουν παρατηρηθεί να πετάνε στα 7.800 μέτρα.

Το Κιρκινέζι  (Falco naumanni ) είναι είδος γερακιού (είδος Τρωτό ως Σχεδόν Απειλούμενο)  που απαντάται στον ελλαδικό χώρο και αποτελεί «δείκτη υγείας» του περιβάλλοντος.

Είναι ένα κομψό, μικροκαμωμένο γεράκι, με σχετικά στενά, μυτερά φτερά και στενή ουρά. Έχει μήκος 29-32 cm, η ουρά του φτάνει τα 11-12 cm και έχει άνοιγμα φτερών 58-72 cm. Το θηλυκό έχει βάρος 160 gr και είναι εμφανώς πιο ογκώδες από το αρσενικό με βάρος 140 gr. Το Κιρκινέζι είναι ένα από τα πιο μικρόσωμα γεράκια στην Ευρώπη.

Είναι μεταναστευτικό είδος και έρχεται στην Ελλάδα το καλοκαίρι για αναπαραγωγή. Τον χειμώνα είναι απίθανο να τα δούμε στη χώρα μας, εκτός από εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις. Νωρίς την άνοιξη, όταν επιστρέφουν από την Αφρική όπου ξεχειμώνιασαν, θα τα δούμε σε μεγάλες ομάδες σε στήλους της ΔΕΗ ή του ΟΤΕ, ή όλα μαζί σε μεμονωμένα δέντρα στον κάμπο.

Χτίζει τη φωλιά του κυρίως στις μικρές τρύπες στις στέγες. Η γέννα είναι (3 έως 6) αυγά που τα επωάζει κυρίως το θηλυκό για 28 ημέρες.

Προτιμάει τα ανοιχτά οικοσυστήματα ( λιβάδια, καλλιεργημένους αγρούς, ξερές τοποθεσίες τύπου στέπας και χαμηλούς λόφους με λίγη βλάστηση).

Τρέφεται με έντομα, που αποτελούν έως και το 80% της διατροφής του. Κυνηγάει κυρίως ακρίδες και γρύλους  αλλά συχνά παρατηρείται να κυνηγάει και  ποντίκια και σαύρες  στα χωράφια.

Απειλούμενα είδη στην Ελλάδα -
Παιχνίδι μνήμης

Ταίριαξε τα απειλούμενα ζώα της Ελλάδας

QUIZ

Wordwall 1

Wordwall 2

Τετράδιο Εργασιών - Απαντήσεις