Επιλέξτε ενότητα
Ιστορία Ε΄ Τάξης

9. Η Αυτοκρατορία χωρίζεται
σε Ανατολική και Δυτική

Το μάθημα στο ψηφιακό βιβλίο

Τι θα μάθουμε:

- Τους λόγους που ο Θεοδόσιος διαίρεσε την αυτοκρατορία.

- Πώς το ανατολικό κράτος κατάφερε να αντιμετωπίσει τους κινδύνους που το απείλησαν.

- Για τους εχθρικούς λαούς που επιτέθηκαν στο δυτικό ρωμαϊκό κράτος και για τη σταδιακή διάλυσή του.

Ο Θεοδόσιος χωρίζει ξανά την αυτοκρατορία σε Ανατολική και Δυτική. Η

Ανατολική (Βυζαντινή) οργανώνεται και προοδεύει. Οι Γότθοι κατακτούν τη

Δυτική. Οι Βάνδαλοι περνούν στην Αφρική και κυριεύουν την Καρχηδόνα.

Η βυζαντινή αυτοκρατορία μένει ενωμένη έως τα τέλη του 4ου μ.Χ. Αιώνα


Στα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Θεοδοσίου (379 έως το 395) μετακινούμενοι λαοί, Γότθοι, Ούννοι και Βάνδαλοι απειλούσαν την αυτοκρατορία στα βόρεια σύνορά της.


Ο Θεοδόσιος Α΄γνωστός και ως Μέγας Θεοδόσιος, ήταν Ρωμαίος αυτοκράτορας από το 379 έως το 395. ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας που κυβέρνησε τόσο στο ανατολικό όσο και στο δυτικό μισό της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.

Με την πολιτική του ενίσχυσε την χριστιανική πίστη, χωρίς να μεταβάλει ουσιαστικά με κάποια διάταξη το περιεχόμενο της πολιτικής αντιμετώπισης της «εθνικής» θρησκείας, με εξαίρεση το 383 όταν και απαγόρευσε με ποινή θανάτου και δήμευση της περιουσίας τους όποιον τελούσε προσφορές θυσιών.

Σήμερα πιστεύεται ότι δεν εξέδωσε διάταγμα επι των ημερών του, για παύση των Ολυμπιακών αγώνων, όπως πολλοί του αποδίδουν.

Εν τέλει ο Μέγας Θεοδόσιος με τη θρησκευτική πολιτική του, καθόρισε την εξαιρετική θέση της Εκκλησίας στις δομές της λειτουργίας της αυτοκρατορίας, επιβάλλοντας το Χριστιανισμό ως επίσημη θρησκεία.

Ούννοι

Γότθοι

Βάνδαλοι

Ο χωρισμός της αυτοκρατορίας

Ο Θεοδόσιος λίγο πριν το θάνατό του (395 μ. Χ.) και για να διοικείται καλύτερα το κράτος, μοίρασε την αυτοκρατορία του στους δυο γιους του:


στον Αρκάδιο (18 ετών) έδωσε το Ανατολικό τμήμα


και στον Ονώριο (11 ετών!!) το Δυτικό


 Και οι δυο βέβαια επιτροπεύονταν από άλλους μέχρι να ενηλικιωθούν.

Αρκάδιος

Ονώριος

Ανατολική βυζαντινή αυτοκρατορία

Αρκάδιος

Ο Αρκάδιος και ο γιος του Θεοδόσιος Β΄ ή  Θεοδόσιος  ο Μικρός που τον διαδέχτηκε, οργάνωσαν το ανατολικό κράτος και αντιμετώπισαν τον κίνδυνο με πολεμικά και διπλωματικά μέσα.


1. Οχύρωσαν με διπλό τείχος την Πόλη.

2. Έβαλαν πλωτές φρουρές στο Δούναβη.

3.Έκλεισαν πολυδάπανες συμφωνίες ειρήνης με τους γείτονες που του απειλούσαν.

4. Σε κάποιους γείτονες έδωσαν επιπλέον γη για καλλιέργεια και άλλους τους πήραν ως μισθοφόρους στο βυζαντινό στρατό.

5.Ίδρυσαν (η Ευδοκία, σύζυγος του Θεοδοσίου Β”) το Πανδιδακτήριο (Πανεπιστήμιο της εποχής).

6.  Ενίσχυσαν την ελληνική γλώσσα, γεγονός που συνετέλεσε στον βαθμιαίο εξελληνισμό της αυτοκρατορίας.

Τα τείχη της Κωνσταντινούπολης

Tα περίφημα διπλά τείχη της Κωνσταντινούπολης κατασκευάστηκαν επί Θεοδοσίου Β΄

Αναπαράσταση των τειχών

Τα θαλάσσια τείχη χτίστηκαν το 439, επίσης επί Θεοδοσίου Β'

πλωτές φρουρές στο Δούναβη.

Μισθοφόροι του Βυζαντίου

Οι κάτοικοι του Ανατολικού κράτους, ένιωσαν ασφαλείς και βοήθησαν το έργο των αυτοκρατόρων. Αν και ανήκαν σε διαφορετικά έθνη, είχαν σημαντικά στοιχεία που τους ένωναν:

1.  το ρωμαϊκό νόμο


2.  τη χριστιανική θρησκεία


3.  την ελληνική γλώσσα.

Δυτική Βυζαντινή Αυτοκρατορία

Ονώριος

 Στο δυτικό κράτος εμφανίστηκαν διάφοροι εχθροί:


Παρουσιάσεις

Παρουσίαση με αφήγηση

9. Η Αυτοκρατορία χωρίζεται... α΄ from Maniatis Kostas

Αττίλας ο Ούννος  - Η Μάχη των Εθνών - Καταλαυνικά πεδία Πεδία 451 μ.Χ.

Γότθοι

Γότθοι - Αλάριχος

Οι Γότθοι με αρχηγό τον Αλάριχο κατάφεραν να κυριεύσουν τη Ρώμη, να τη λεηλατήσουν επί τρεις ημέρες και ν’ αποχωρήσουν παίρνοντας μαζί τους μεγάλο μέρος των θησαυρών της (410 μ.Χ.).

Ο Αλάριχος και οι Γότθοι του στο έργο της καταστροφής

Αλάριχος

οι Ούννοι με τον Αττίλα στράφηκαν εναντίον του Δυτικού κράτους.

Τους νίκησε όμως ο στρατηγός Αέτιος (συμμαχώντας με τους Γότθους και άλλους λαούς) στα Καταλαυνικά Πεδία. (η Μάχη των Εθνών 20 Ιουνίου 451 ) .

Ούννοι - Αττίλας

Αττίλας

Η μάχη στα Καταλαυνικά Πεδία

Οι Βάνδαλοι, με αρχηγό τον Γελίμερο, πέρασαν το Ρήνο και μέσα από τη Γαλλία και την Ισπανία έφτασαν στο Γιβραλτάρ, πέρασαν στη βόρεια Αφρική, κατέλαβαν την Καρχηδόνα και την έκαναν πρωτεύουσά τους.

Βάνδαλοι - Γελίμερος

Γότθοι - Θευδέριχος

Γελίμερος

Οι Γότθοι κατέκτησαν τις δυτικές επαρχίες της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας και ο αρχηγός των Οστρογότθων Θευδέριχος ίδρυσε το γοτθικό βασίλειο της Ιταλίας με πρωτεύουσα τη Ραβέννα. 

το βασίλειο του Θευδέριχου

Ο τάφος του Θευδέριχου στη Ραβέννα της Ιταλίας

Έτσι το 476 μ.Χ. το δυτικό ρωμαϊκό κράτος διαλύθηκε οριστικά.

Σχεδιαγράμματα

Εξάσκηση

Ερωτήσεις & Απαντήσεις

Α. Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι

1. Οι Ρωμαίοι κυβερνούν τους Έλληνες

2. Οι Έλληνες «κατακτούν» τους Ρωμαίους με τον πολιτισμό

3. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, μια υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου

4. Η καθημερινή ζωή στην αρχαία Ρώμη

Επανάληψη Α Ενότητας

Β. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία μεταμορφώνεται

5. Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας
6. Μια νέα πρωτεύουσα, η Κωνσταντινούπολη
7. Η Κωνσταντινούπολη οχυρώνεται και στολίζεται με έργα τέχνης
8. Ο χριστιανισμός γίνεται επίσημη θρησκεία
9. Η Αυτοκρατορία χωρίζεται σε Ανατολική και Δυτική
10. Το Παλάτι, ο Ιππόδρομος και οι Δήμοι
11. Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο
12. Η εκπαίδευση στο Βυζάντιο
Επανάληψη Β Ενότητας

Γ. Το Βυζαντινό κράτος, μία δύναμη που μεγαλώνει

13. Ο Ιουστινιανός μεταρρυθμίζει τη διοίκηση και τη νομοθεσία
14. Οι Δήμοι αναστατώνουν την πρωτεύουσα με τη «στάση του νίκα»
15. Η Αγία Σοφία, ένα αριστούργημα της αρχιτεκτονικής
16. Το βυζαντινό κράτος μεγαλώνει και φτάνει στα παλιά σύνορα της αυτοκρατορίας
Επανάληψη Γ Ενότητας


Δ. Το Βυζαντινό κράτος και οι γειτονικοί λαοί

17. Οι γείτονες των Βυζαντινών
18. Πέρσες και Άβαροι συμμαχούν εναντίον του Βυζαντίου
19. Οι Βυζαντινοί και οι Άραβες
20. Η φύλαξη των ανατολικών συνόρων και οι Ακρίτες
21. Το Βυζάντιο εκχριστιανίζει τους Σλάβους
22. Φιλικές σχέσεις και συγκρούσεις με τους Βούλγαρους και τους Ρώσους
Επανάληψη Δ Ενότητας


Ε. Η μεγάλη ακμή του Βυζαντινού κράτους

23. Η νομοθεσία και η διοίκηση εκσυγχρονίζονται
24. Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς  
25. Το Βυζάντιο φτάνει στο απόγειο της ακμής του
26. Η ανάπτυξη των γραμμάτων και η μελέτη των αρχαίων Ελλήνων κλασσικών
27. Η καθημερινή ζωή στην ύπαιθρο στα χρόνια των Ισαύρων και των Μακεδόνων

Επανάληψη E Ενότητας: Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΚΜΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ


ΣΤ. Το Βυζάντιο παρακμάζει και υποκύπτει σε κατακτητές

28. Το Κράτος αντιμετωπίζει μεγάλα εσωτερικά προβλήματα
29. Νέοι εχθροί εμφανίζονται και αποσπούν εδάφη από την αυτοκρατορία
30α. Η τέταρτη σταυροφορία και η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους
30β. Τα ελληνικά κράτη μετά την άλωση της Πόλης
31. Η ανάκτηση της Πόλης από το Μιχαήλ Η’, τον Παλαιολόγο
32. Η Θεσσαλονίκη γνωρίζει μεγάλη ακμή
33. Οι Οθωμανοί Τούρκοι κατακτούν βυζαντινά εδάφη
34. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος προσπαθεί να σώσει την πρωτεύουσα
35. Οι Τούρκοι πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη
36. Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους
Επανάληψη ΣΤ Ενότητας

κεφ. 9 η αυτοκρατορία χωρίζεται σε ανατολική και δυτική from atavar
9. Η Αυτοκρατορία χωρίζεται... β΄ from Maniatis Kostas
Η αυτοκρατορία χωρίζεται σε ανατολική και δυτική from Dimitra Mylonaki

Ερωτήσεις & Απαντήσεις

Wordwall 1

Wordwall 2

Wordwall 3

Wordwall 4

Liveworksheets 1

Liveworksheets 2

Liveworksheets 3