Kεφάλαιο 19

Γλώσσες και θρησκείες

H γλώσσα είναι το μέσο με το οποίο επικοινωνούν οι άνθρωποι .

Με τη βοήθεια της ανταλλάσσουν απόψεις, γνώσεις, ιδέες.

Αναπτύσσουν τα γράμματα, τις τέχνες τον πολιτισμό.

Όλοι οι λαοί δε μιλούν την ίδια γλώσσα.

 Υπάρχουν 7.150 διαφορετικές γλώσσες σε όλο τον κόσμο , σύμφωνα με το ethnologue.
(μαζί με τις διαλέκτους)

Κάποιοι γλωσσολόγοι εκτιμούν ότι στα επόμενα 100 χρόνια θα υπάρχουν μόλις 500 γλώσσες στον κόσμο, κυρίως γιατί οι «μεγάλες» γλώσσες, όπως τα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα πορτογαλικά, τα αραβικά, τα ρωσικά και τα κινέζικα, «καταβροχθίζουν» τις υπόλοιπες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα υπάρχουν 950 περίπου γλώσσες που μιλούνται από
1 - 100 το πολύ ανθρώπους , κι αυτοί μεγάλης ηλικίας.

H γλώσσα είναι το μέσο με το οποίο επικοινωνούν οι άνθρωποι .

Με τη βοήθεια της ανταλλάσσουν απόψεις, γνώσεις, ιδέες.

Αναπτύσσουν τα γράμματα, τις τέχνες τον πολιτισμό.

Όλοι οι λαοί δε μιλούν την ίδια γλώσσα.

 Υπάρχουν 7.150 διαφορετικές γλώσσες σε όλο τον κόσμο , σύμφωνα με το ethnologue. (μαζί με τις διαλέκτους)

Κάποιοι γλωσσολόγοι εκτιμούν ότι στα επόμενα 100 χρόνια θα υπάρχουν μόλις 500 γλώσσες στον κόσμο, κυρίως γιατί οι «μεγάλες» γλώσσες, όπως τα αγγλικά, τα γαλλικά, τα ισπανικά, τα πορτογαλικά, τα αραβικά, τα ρωσικά και τα κινέζικα, «καταβροχθίζουν» τις υπόλοιπες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα υπάρχουν 950 περίπου γλώσσες που μιλούνται από
1 - 100 το πολύ ανθρώπους , κι αυτοί μεγάλης ηλικίας.

Oi πρώτες γλώσσες έχουν τις ρίζες τους στις γλώσσες των ομάδων του Homo sapiens που ζούσαν στην Αφρική πριν από 150.000 περίπου χρόνια.

Όταν ομάδες Homo sapiens μετανάστευσαν από την Αφρική και εγκαταστάθηκαν στην Ασία και στην Ευρώπη, πήραν μαζί τους και τις γλώσσες τους, οι οποίες στη συνέχεια μετεξελίχθηκαν χωριστά η μία από την άλλη.

το περιβάλλον στο οποίο ρίζωσαν οι διάφορες ανθρώπινες ομάδες, ο τρόπος ζωής τους, οι κλιματικές συνθήκες κτλ. συνέβαλλαν στην εξέλιξη των γλωσσών σε διαφορετικές κατευθύνσεις.

Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι κάποτε στην ανθρώπινη ιστορία υπήρχαν τουλάχιστον 100.000 γλώσσες και ότι περισσότερο απο το 90% από αυτές έχουν εξαφανιστεί.

    Οι γλώσσες διακρίνονται σε νεκρές και ζωντανές.

Σε αυτές δηλαδή που κανένας λαός δε χρησιμοποιεί πλέον (πχ λατινική) και σε αυτές που βρίσκονται σε χρήση (πχ ιταλική).

    Ακόμη διακρίνονται σε φυσικές και τεχνητές γλώσσες.

Αυτές που προέκυψαν φυσιολογικά από την εξέλιξη της γλώσσας (πχ νεοελληνική) και κατασκευασμένες για συγκεκριμένους σκοπούς (πχ εσπεράντο).

    Τέλος διακρίνονται σε γλώσσες μητρικές και επικοινωνίας.

Σε αυτές δηλαδή που χρησιμοποιούν οι κάτοικοι μιας γλωσσικής κοινότητας (πχ τα πορτογαλικά για τους Πορτογάλους) και σε αυτές που χρησιμοποιούν οι γλωσσικές κοινότητες για να συνεννοηθούν (πχ τα αγγλικά για τους Ινδούς).

Oι δέκα πιο διαδεδομένες γλώσσες στον πλανήτη

Μπορεί όλοι μας να νομίζουμε πως σε όποιο μέρος του κόσμου και αν πάμε θα μπορούμε να συνεννοηθούμε με τα αγγλικά ωστόσο η αγγλική γλώσσα καταλαμβάνει μόλις την τέταρτη θέση στην λίστα με τις δέκα πιο διαδεδομένες γλώσσες στον πλανήτη.

10. Γερμανικά (118.000.000)

Ομιλούνται εκτός από τη Γερμανία, στην Αυστρία, την Ελβετία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και το Λιχτενστάιν σαν επίσημη γλώσσα αλλά και από γερμανικές μειονότητες σε άλλες γειτονικές χώρες.

9. Ιαπωνικά (123.000.000)

Οι περισσότεροι ομιλούντες την ιαπωνική είναι κάτοικοι Ιαπωνίας. Ωστόσο υπάρχουν αρκετοί Ιάπωνες στην Νότιο Κορέα, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Είναι επίσης επίσημη γλώσσα στα νησιά Παλάου.

8. Πορτογαλικά (220.000.000)

Αν και μικρή χώρα η Πορτογαλία, η γλώσσα της είναι ευρύτατα διαδεδομένη λόγω του αποικιακού της παρελθόντος. Τα πορτογαλικά είναι επίσημη γλώσσα της Βραζιλίας αλλά και σε χώρες της Αφρικής όπως η Αγκόλα, η Μοζαμβίκη, το Πράσινο Ακρωτήριο ή του Ινδικού όπως το Ανατολικό Τιμόρ.

7. Bengali (250.000.000)

Ομιλείται κατά κύριο λόγο στο Μπαγκλαντές και στος γύρω περιοχές.

6. Ρωσικά (250.000.000)

Επίσημη γλώσσα, εκτός από τη Ρωσία, στις περισσότερες δημοκρατίες της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης. Μεγάλο πλήθος ρωσώφωνων ζουν στην Ουκρανία, το Καζακστάν και τη Λευκορωσία.

5. Αραβικά (440.000.000)

Με διάφορες παραλλαγές χρησιμοποιείται σε όλες τις χώρες της Αραβικής χερσονήσου αλλά και στις χώρες του Μαγκρέμπ (Βόρεια Αφρική). Είναι επίσημη γλώσσα σε 26 χώρες περιλαμβανομένου του Ισραήλ.

4. Αγγλικά (450.000.000)

Επίσημη γλώσσα της Βρετανικής Κοινοπολιτείας, και πολλών άλλων χωρών όπως των ΗΠΑ. Εκατομμύρια ανθρώπων όμως την έχουν ως δεύτερη γλώσσα και εάν υπολογίζονταν και αυτοί τότε ίσως θα καταλάμβανε την  πρώτη θέση στην παρούσα λίστα.

3. Hinti-Urdu (490.000.000)

Παρόλο που η Ινδία έχει πληθυσμό που ξεπερνά το ένα δισεκατομύριο, η παρουσία πολλών διαλέκτων οδηγεί την κύρια γλωσσα στη χρήση από λιγότερο από το μισό του πληθυσμού! Το ίδιο ισχύει και για το Πακιστάν. Η hinti είναι επίσημη γλώσσα στην Ινδία ενώ η urdu στο Πακιστάν. Ωστόσο είναι απόλυτα συγγενείς γλώσσες και μπορούμε να τις κατηγοριοποιήσουμε σα μία.

2. Ισπανικά (500.000.000)

Μια ακόμη γλώσσα που οφείλει τη διάδοσή της στο αποικιακό παρελθόν της Ισπανίας. Το μεγαλύτερο κομμάτι της Λατινικής Αμερικής μιλά ισπανικά ενώ ακόμη και στις ΗΠΑ ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού το οποίο όλο και αυξάνεται έχει την ισπανική ως πρώτη ή δεύτερη γλώσσα.

1. Κινεζικά (1.025.000.000)

Ο λόγος συγκεκριμένα για την μανδαρίνικη διάλεκτο καθώς υπάρχουν πολλές στην Κίνα μεταξύ των οποίων και η καντονέζικη.

Πηγή: http://www.iefimerida.gr/

Στην Ευρώπη έχουν καταμετρηθεί συγκεκριμένα 230 διαφορετικές γλώσσες και στην Ασία περίπου 2.20

Οι σπουδαιότερες θρησκείες

θρησκεία. Το σύνολο των δοξασιών που σχετίζονται με την πίστη του ανθρώπου σ’ έναν ή πολλούς θεούς.

Ο όρος είναι πιθανόν λατινικός και σημαίνει περίπου «με το φόβο του θεού» ή «θεοσέβεια».

Η θρησκεία ενός λαού επιδρά στον τρόπο ζωής, στη μορφή της οικογένειας, στις κοινωνικές σχέσεις, στις διατροφικές συνήθειες, στα ήθη και στα έθιμά του.

 Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζονται ο πολιτισμός και η οικονομία κάθε λαού.

 Για παράδειγμα, στις μουσουλμανικές χώρες της Βόρειας Αφρικής, ενώ οι κλιματικές συνθήκες το επιτρέπουν, δεν καλλιεργούνται αμπέλια, επειδή η θρησκεία αυτή δεν επιτρέπει την οινοποσία.

Το περιεχόμενο κάθε θρησκείας διαμορφώνει ήθος και τρόπο ζωής. Με τη θρησκεία δημιουργείται πολιτισμός και παράγονται αξίες, όπως είναι

    η ισότητα, 

    η δικαιοσύνη 

    και η αδελφοσύνη.

Ένα σημαντικό έργο που έχει επιτελέσει μέχρι η θρησκεία είναι η διάσωση της παλαιότερης λογοτεχνίας και των αρχαίων κειμένων από τους μοναχούς των μοναστηριών.

Οι άνθρωποι μερικές φορές κάνουν κακή χρήση του περιεχομένου της θρησκείας και τη χρησιμοποιούν σαν όπλο εναντίον των αντιπάλων τους και σαν μέσο για να εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους.

Ο θρησκευτικός φανατισμός οδηγεί σε υπερβολές, καταστροφές, στην απώλεια της ζωής των ανθρώπων, ακόμη και σε πολέμους εμφύλιους ή πολέμους μεταξύ διαφορετικών κρατών.

Τέτοια φαινόμενα υπάρχουν πολλά στην ιστορία, όπως ο θάνατος στην πυρά κατά τον Μεσαίωνα, η Ιερά Εξέταση, οι Σταυροφορίες, το Τζιχάντ των Μουσουλμάνων (θρησκευτικός πόλεμος για τη διάδοση του ισλάμ) κ.ά.

 ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ 2.000.000.000 πιστοί

Χριστιανισμός ονομάζεται το θρησκευτικό σύστημα πίστης το οποίο αναγνωρίζει ως ιδρυτή και κεντρικό πρόσωπο του συνόλου της διδασκαλίας του, τον Ιησού Χριστό, όπως παρουσιάζεται στα βιβλία της Καινής Διαθήκης. Αυτό σημαίνει, πως πέρα από κάθε άλλη έννοια που περιλαμβάνει η θρησκεία αυτή, οι οπαδοί του Χριστιανισμού εστιάζουν την προσοχή τους και έχουν ως κοινό σημείο αναφοράς το πρόσωπο του Ιησού Χριστού.

Ο Χριστιανισμός ως μονοθεϊστική θρησκεία δέχεται ένα Θεό, που δημιούργησε τον κόσμο .

Αποτελείται κυρίως από την Καθολική Εκκλησία, την Ορθόδοξη Εκκλησία και τις Προτεσταντικές Εκκλησίες.

Οι Ρωμαιοκαθολικοί αποτελούν το 16,83% του παγκόσμιου πληθυσμού, οι Προτεστάντες το 6,08%, οι Ορθόδοξοι το 4.03% και οι Αγγλικανικοί το 1.26%.

ΙΣΛΑΜΙΣΜΟΣ 1.650.000.000 πιστοί

Σχηματίστηκε τον 7ο αιώνα και διαμορφώθηκε με το κήρυγμα και τη δράση του Προφήτη Μωάμεθ. Το Ισλάμ θεωρεί ότι ο Μωάμεθ είναι ο Προφήτης και ο ανώτερος μεταξύ των θεοτήτων ήταν ο Αλλάχ, ο δημιουργός του κόσμου. Κάθε Μουσουλμάνος θα πρέπει να τηρεί 5 κανόνες του Ισλάμ, ένας από τους οποίους είναι και το Χατζ, δηλαδή το προσκύνημα στην ιερή πόλη Μέκκα.

Οι μουσουλμάνοι αποτελούν το 22,43% του πληθυσμού του κόσμου.

ΙΝΔΟΥΪΣΜΟΣ 828.000.000 πιστοί

Ο Ινδουισμός ή αλλιώς Σανατάνα Ντάρμα (“ο αιώνιος νόμος”) έχει σοβαρούς λόγους να θεωρείται η παλαιότερη θρησκεία στον κόσμο κι αυτό γιατί η πρώτη φορά που γίνεται αναφορά στα αρχαία ιερά κείμενα γι’ αυτόν εντοπίζεται στον 18ο αιώνα π.Χ.

Ως “η θρησκεία των 330.000.000 θεών”, ο Ινδουισμός περιλαμβάνει έναν αμέτρητο αριθμό των αρχαίων παραδόσεων και πεποιθήσεων, που περιλαμβάνουν τουλάχιστον δεκάδες χιλιάδες θεότητες, γεγονός που καθιστά δύσκολο να καθοριστεί το καθολικό δόγμα του. Μία από τις πιο ευρείες πεποιθήσεις του Ινδουισμού είναι η έννοια της μετενσάρκωσης και το κάρμα.

Οι Ινδουιστές εκτιμάται ότι αποτελούν το 13,78 % του πληθυσμού της Γης.

 ΒΟΥΔΙΣΜΟΣ 500.000.000 πιστοί

Φιλοσοφικό και ηθικοθρησκευτικό σύστημα της Νότιας και Ανατολικής Ασίας. Το όνομά του το πήρε από τον ιδρυτή του Σιντάρτα Γκαουτάμα, που είναι περισσότερο γνωστός ως Βούδας.

Ο βουδισμός αναπτύχθηκε τον 6ο αι. π.Χ. Εμφανίστηκε στην Ινδία, αλλά δε ρίζωσε εκεί, λόγω των πολλών ομοιοτήτων της διδασκαλίας του με τον ινδουισμό.

Μία από τις πεποιθήσεις του Βουδισμού είναι ότι τα πάντα στο σύμπαν είναι συνδεδεμένα σε ένα κοσμικό ιστό της αιτίας και του αποτελέσματος. Οι περισσότεροι Βουδιστές “ξεφεύγουν” από τα προβλήματα και τους πόνους μέσω του διαλογισμού.

Το 7,13% του κόσμου χαρακτηρίζονται Βουδιστές.

  ΚΟΥΜΦΟΥΚΙΑΝΙΣΜΟΣ 400.000.000 πιστοί

Η φιλοσοφία του Κινέζου φιλόσοφου και κοινωνικού αναμορφωτή Κομφούκιου.

«Όλοι οι άνθρωποι ανάμεσα στις τέσσερις θάλασσες είναι αδέρφια», «μην κάνεις στον άλλο αυτό που δε θα ήθελες να σου κάνουν», είναι δύο από τις βασικές αρχές του κομφουκισμού.

Ο κομφουκισμός για την Ανατολή, θα έλεγε κανείς τηρουμένων των αναλογιών, ότι αποτελεί ό,τι και ο διαφωτισμός για τη Δύση

  ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΣ 18.000.000 πιστοί

Η παλαιότερη μονοθεϊστική θρησκεία στον κόσμο είναι ο Ιουδαϊσμός, ο οποίος οφείλει τις ρίζες του στις απαρχές των αρχαίων Ισραηλιτών, περίπου στον 10ο έως και στον 13ο αιώνα π.Χ. Παραδοσιακά, οι Εβραίοι μοιράζονται την πίστη τους σε ένα μόνο Θεό, ο οποίος υποσχέθηκε να φέρει τους απογόνους του Αβραάμ προς το μεγαλείο Του.

Οι Εβραίοι αποτελούν το 0,21% του παγκόσμιου πληθυσμού.

 ΑΘΡΗΚΣΕΙΑ/ΑΘΕΪΑ 1.000.000.000 “πιστοί”

Υπάρχουν και αυτοί οι άνθρωποι στον κόσμο, που είναι άθεοι ή αγνωστικιστές ή απλά δεν ενδιαφέρονται για κάποια θρησκεία (άθρησκοι).

Οι άθεοι αποτελούν το 2,04% του κόσμου ενώ το 9,42% των ανθρώπων δεν ασχολείται με τις θρησκείες.

Γεωγραφικό γλωσσάριο

Συμβίωση: κατάσταση, κατά την οποία οι άνθρωποι ζουν μαζί, αλληλεξαρτώνται και συνεργάζονται

Ανεξιθρησκία: η αποδοχή και ο σεβασμός της θρησκείας των άλλων λαών

ΕΝΟΤΗΤΑ Α : Η γη ως ουράνιο σώμα

ΕΝΟΤΗΤΑ B΄: Το φυσικό περιβάλλον

ΕΝΟΤΗΤΑ Γ : Η Γη ως χώρος ζωής του ανθρώπου

ΕΝΟΤΗΤΑ Δ : Οι ήπειροι

Τετράδιο Εργασιών

1. Συμπλήρωσε το κείμενο με τις λέξεις που λείπουν:
Η γλώσσα είναι το μέσον επικοινωνίας, με το οποίο οι άνθρωποι συνεννοούνται, ανταλλάσσουν απόψεις και ιδέες, διαδίδουν τη γνώση, τα γράμματα, τις τέχνες και αναπτύσσουν τον πολιτισμό. Όλοι οι λαοί της Γης δεν μιλούν την ίδια γλώσσα. Όλοι οι λαοί της Γης έχουν τη δική τους θρησκεία και επικοινωνούν με τον Θεό. Οι επικρατέστερες θρησκείες είναι ο χριστιανισμός, ο μωαμεθανισμός ή ισλαμισμός, ο βουδισμός, ο ινδουισμός και ο κομφουκιανισμός.

2. Απάντησε στις ερωτήσεις:
α) Γιατί η γλώσσα είναι το καλύτερο μέσον επικοινωνίας των ανθρώπων;
Μέσω της γλώσσας, οι άνθρωποι μπορούν να εκφράσουν και να περιγράψουν τα συναισθήματά τους, τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους αμεσότερα, αποτελεσματικότερα και καλύτερα.

β) Τι είναι η ανεξιθρησκία;
Ανεξιθρησκεία είναι το δικαίωμα των ανθρώπων να πιστεύουν σε όποια θρησκεία θέλουν , ταυτόχρονα όμως να αποδέχονται και να σέβονται την θρησκεία των υπολοίπων.

γ) Γιατί η θρησκεία ενός λαού επηρεάζει τον πολιτισμό και την οικονομία του;
Η θρησκεία ενός λαού επιδρά στον τρόπο ζωής, στη μορφή της οικογένειας, στις κοινωνικές σχέσεις, στις διατροφικές συνήθειες, στα ήθη και στα έθιμα του. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να επηρεάζονται ο πολιτισμός και η οικονομία κάθε λαού. Για παράδειγμα στις μουσουλμανικές χώρες της Βόρειας Αφρικής, ενώ οι κλιματικές συνθήκες το επιτρέπουν, δεν καλλιεργούνται αμπέλια επειδή η θρησκεία αυτή δεν επιτρέπει την οινοποσία.  Επίσης οι μουσουλμάνοι δεν τρώνε χοιρινό (διατροφικές συνήθειες).

3. Γράψε την πρόταση «Εμείς πηγαίνουμε εκδρομή» σε όσες γλώσσες μπορείς, ρωτώντας γονείς, μεγαλύτερα αδέλφια ή φίλους.
Αγγλικά: We are going on an excursion
Γαλλικά: On va en excursion

Ισπανικά: Vamos a una excursión
Γερμανικά: Wir Machen heute einen ausflug
Ιταλικά: Stiamo andando su un' escursione

Παρουσιάσεις

Όλοι οι άνθρωποι έχουμε υποχρέωση να σεβόμαστε τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των συνανθρώπων μας κι ας είναι διαφορετικές από τις δικές μας. Η αποδοχή και ο σεβασμός της θρησκείας των άλλων λαών λέγεται ανεξιθρησκία. Το Σύνταγμα της Ελλάδας υποστηρίζει την ανεξιθρησκία σε ξεχωριστό άρθρο του.

Τα ποσοστά (%) των Χριστιανών στις χώρες του κόσμου.

Ανεξιθρησκία