Επιλέξτε ενότητα

Βίντεο: Το ρολόι της καταστροφής - Φωτιές

Βίλες χτισμένες μέσα στα δάση.

Kεφάλαιο 17

Οι ανθρώπινες δραστηριότητες ως παράγοντας μεταβολών στην επιφάνεια της Γης

Γεωγραφία ΣΤ΄ Τάξης

ΕΝΟΤΗΤΑ B : Το φυσικό περιβάλλον

Επιπτώσεις στο περιβάλλον

Χωρίς τα δάση δεν μπορεί να παραχθεί το οξυγόνο, όπως επίσης δεν μπορεί να απορροφοθεί το διοξείδιο του άνθρακα που είναι επικίνδυνο για την υγεία μας και αυξάνει την ατμοσφαιρική ρύπανση

Το φύλλωμα του δάσους μπορεί να απορροφήσει μέχρι και 50% της βροχής. Χωρίς τα δάση δεν συγκρατείται πλέον το νερό της βροχής με αποτέλεσμα τις πλημμύρες

Δεν προστατεύεται το έδαφος από την ένταση της βροχής και διαβρώνεται

Δεν μπορεί να μειωθεί η ένταση του ανέμου καθώς και ο θόρυβος

Δεν εμπλουτίζονται τα υπόγεια νερά, οι πηγές και τα ποτάμια και υποβαθμίζεται η ποιότητα του νερού που πίνουμε

Στην πανίδα έχουμε άμεσες συνέπειες με το θάνατο ζώων κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς και έμμεσα με έλλειψη βοσκήσιμης ύλης μελλοντικά.

Κατά μέσο όρο η αποκατάσταση της καμένης δασικής έκτασης γίνεται σε 5 δεκαετίες

Έχουμε αύξηση της θερμοκρασίας και ενίσχυση του φαινόμενου του «Θερμοκηπίου»

Μολύνονται τα θαλάσσια και γλυκά νερά από τους τόνους στάχτης που παρασύρονται με τις πρώτες βροχές μετά την πυρκαγιά. Επηρεάζονται έτσι διάφορα είδη ψαριών και φυτών

Καταστρέφονται τα δασικά προϊόντα που μας προσφέρει το δάσος όπως το ξύλο και οι διάφοροι καρποί

Κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις

Μετά από βροχές ή καταιγίδες ακολουθούν πλημμύρες. Αποτέλεσμα οι καταστροφές στον γεωργικό τομέα, στους δρόμους, σε σπίτια κτλ.

Υφίστανται καταστροφές σε υποδομές, σε κτήρια, στο οδικό δίκτυο, στις τηλεπικοινωνίες και στους σταθμούς ηλεκτροδότησης

Στερούμαστε την πολύτιμη ξυλεία και τα άλλα δασικά προϊόντα για πολλά χρόνια, μέχρι να ξαναγίνει το δάσος όπως ήτανε προτού καεί

Καταστρέφονται οι χώροι αναψυχής ή άθλησης

Επιπτώσεις στον τουρισμό και μείωση της επισκεψιμότητας στις καμένες περιοχές

Υποβαθμίζεται η ποιότητα ζωής των κατοίκων των περιοχών

Επιβαρύνεται η ανθρώπινη υγεία με αναπνευστικά προβλήματα κατά τη διάρκεια της πυρκαγιάς και από την αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα αργότερα

Το τοπίο που αφήνει στο πέρασμά της μια πυρκαγιά είναι ένα τοπίο καταστροφής.

Χρειάζονται πολλά χρόνια για να ξαναγίνει, αν βέβαια γίνει ποτέ, ένα δάσος όπως ήταν πριν από την πυρκαγιά. Σ' αυτό βοηθά η ίδια η φύση, με τη φυσική αναδάσωση αλλά και ο άνθρωπος, διοργανώνοντας δεντροφυτεύσεις.

Αν όμως στην ίδια περιοχή συμβεί νέα πυρκαγιά σε σύντομο χρονικό διάστημα, περιορίζεται η φυσική αναδάσωση, η δασική περιοχή υποβαθμίζεται και μετατρέπεται σταδιακά σε θαμνότοπο ή συμβαίνει ερημοποίηση.

Να είσαι πολύ προσεκτικός όταν βρίσκεσαι μέσα στο δάσος!

Μία στις δύο πυρκαγιές οφείλεται σε ανθρώπινη απροσεξία.

    ΜΗΝ παίζεις με τα σπίρτα και ΜΗΝ ανάψεις ποτέ φωτιά χωρίς την παρουσία κάποιου ενήλικα για κανένα λόγο

    Θύμισε στους μεγαλύτερους να μην ανάβουν ποτέ φωτιά αν επικρατεί ξηρασία και φυσά αέρας

    Αν οι συνθήκες είναι ευνοϊκές και ανάψετε φωτιά, θύμισέ τους ότι πρέπει να επιλέξουν ένα ανοικτό μέρος μακριά από δέντρα, ξερά φύλλα και κλαδιά

    Ποτέ μην αφήσετε μια φωτιά να καίει μόνη της. Πριν φύγετε από την περιοχή, σβήστε προσεχτικά την φωτιά ρίχνοντας νερό και χώμα

    Κράτησε το δάσος καθαρό. Μην αφήνεις μπουκάλια ή γυαλιά στο δάσος. Τέτοια αντικείμενα μπορεί να λειτουργήσουν σαν φακός και όταν πέσουν επάνω τους οι ηλιακές ακτίνες είναι δυνατόν να προκαλέσουν πυρκαγιά   

Πλημμύρες είναι δυνατόν να έχουμε και από την συνήθεια των ανθρώπων να ρίχνουν στις κοίτες των ποταμών απορρίμματα και μπάζα.

Μπορούμε να έχουμε κατολισθήσεις και από κατασκευές έργων και από καταστροφή δασών, και  μπορεί να έχουμε και ανθρώπινα θύματα.

Άλλες δραστηριότητες

Αλλοίωση της επιφάνειας της Γης, είναι δυνατόν να συμβεί ακόμα και με έργα χρήσιμα προς τον άνθρωπο. Π. χ. για την διάνοιξη ενός μεγάλου δρόμου και η δημιουργία σήραγγας ( έργα οδοποιίας ), τα οποία διευκολύνουν μεν την κυκλοφορία, αλλάζουν όμως τη μορφολογία του εδάφους

Οι πυρκαγιές στα δάση είναι μία από τις χειρότερες καταστροφές που μπορεί να προκαλέσει ο άνθρωπος. Πολλές φορές βέβαια μπορεί να ξεσπάσει μόνη της (π.χ.  υψηλές θερμοκρασίες , ξηρασία κτλ) , τις πιο πολλές φορές όμως είναι ανθρώπινο έργο. Είτε λόγω απροσεξίας είτε έργο των  εμπρηστών. Οι συνέπειες από μια δασική πυρκαγιά είναι τρομερές.

Aκόμα και η δημιουργία φραγμάτων, μπορεί να αποθηκεύει νερό και να αντιμετωπίζονται οι ξηρασίες και οι πλημμύρες αλλά από την άλλη παρεμποδίζεται η μετανάστευση και η κυκλοφορία ειδών πανίδας (ψάρια), δημιουργούνται τμήματα ξηράς στις εκβολές των ποταμών( προσχώσεις) και επεμβαίνουμε στη φυσική ομορφιά του τοπίου.

Πυρκαγιές - Πλημμύρες

Αρνητικές επιδράσεις του ανθρώπου στο οικοσύστημα  
κλικ στην εικόνα και μετά στο “λήψη συνημμένου”

Θετικές επιδράσεις του ανθρώπου στο οικοσύστημα
κλικ στην εικόνα και μετά στο “λήψη συνημμένου”

Το ρολόι της γης στο πάρα πέντε. Σήμερα η σημαντικότερη απειλή για τον πλανήτη μας είναι η οικολογική καταστροφή. Το κλίμα της γης αλλάζει. Ποια είναι τα αίτια αυτής της αλλαγής και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις; Πόσο ευθυνόμαστε και τι μπορούμε να κάνουμε όλοι εμείς για να σωθεί ο πλανήτης μας; Η ταινία δίνει απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα καθώς και σε πολλά άλλα.

Ερημοποίηση

Η μέση ετήσια θερμοκρασία θα σημειώσει αύξηση κατά 3 βαθμούς (κλίμακα Κελσίου) στο τέλος του αιώνα. Η μείωση των βροχοπτώσεων και η ξηρασία θα προκαλέσει τη μείωση της γεωργικής παραγωγής σε όλο τον πλανήτη και πολλοί άνθρωποι θα πεθάνουν εξαιτίας της πείνας.

Ο εφιάλτης της ξηρασίας

Η ανομβρία και η ξηρασία είναι μια απειλή για τις χώρες της Μεσογείου. Πολλές φορές η κακή διαχείριση των υδατικών πόρων επιτείνει το πρόβλημα. Σε παγκόσμιο επίπεδο η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με το εκρηκτικό δημογραφικό πρόβλημα και την εντατική καλλιέργεια και κτηνοτροφία επιταχύνουν την υποβάθμιση του εδάφους με αποτέλεσμα την ερημοποίηση πολλών περιοχών.

Πλημμύρες

  1. Tο σχήμα και οι κινήσεις της Γης
  2. Οι πόλοι, ο Ισημερινός, οι παράλληλοι κύκλοι και οι μεσημβρινοί της Γης
  3. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της Γης
  4. Ο άξονας και η περιστροφή της γης Ημέρα και Νύχτα
  5. Η περιφορά της Γης − Οι εποχές
  6. Το ηλιακό μας σύστημα

       Επαναληπτικό Α΄ Ενότητας

ΕΝΟΤΗΤΑ Α : Η γη ως ουράνιο σώμα

ΕΝΟΤΗΤΑ B΄: Το φυσικό περιβάλλον

7. Η κατανομή των ηπείρων και των ωκεανών

8.  Ωκεανοί και θάλασσες

9. Η ατμόσφαιρα

10. Οι κλιματικές ζώνες της Γης

11. Ζώνες βλάστησης

12. Το ανάγλυφο της Γης

13. Οι μεγάλες οροσειρές, οι μεγάλες πεδιάδες

14. Τα μεγαλύτερα ποτάμια και οι μεγαλύτερες λίμνες της Γης

15. Η σημασία του υδρογραφικού δικτύου στη ζωή των ανθρώπων

16. Οι φυσικές καταστροφές και οι συνέπειές τους στη ζωή των ανθρώπων

17. Οι ανθρώπινες δραστηριότητες ως παράγοντας μεταβολών στην επιφάνεια της Γης

    Επαναληπτικό Β΄ Ενότητας

ΕΝΟΤΗΤΑ Γ : Η Γη ως χώρος ζωής του ανθρώπου

18 . Η κατανομή του πληθυσμού στη Γη

19. Γλώσσες και θρησκείες

20. Η ζωή στην έρημο

21. Η ζωή στις πολικές περιοχές

22. Η ζωή στα τροπικά δάση

23. Η ζωή στις εύκρατες περιοχές

Επαναληπτικό Γ΄ Ενότητας

ΕΝΟΤΗΤΑ Δ : Οι ήπειροι

Η ΕYPΩΠH: H ταυτότητα της Eυρώπης

24. Η θέση της Ευρώπης

25. Ο οριζόντιος διαμελισμός της Ευρώπης

26. Ο κατακόρυφος διαμελισμός της Ευρώπης

27. Το κλίμα της Ευρώπης και οι ανθρώπινες  δραστηριότητες

28. Η χλωρίδα και η πανίδα − Η βλάστηση της Ευρώπης

29. Οι κάτοικοι και τα κράτη της Ευρώπης

30. Πολιτστικά χαρακτηριστικά των λαών της Ευρώπης   

31. Αξιοθέατα, μνημεία και ιστορική συνέχεια των λαών της Ευρώπης

32. Τομείς παραγωγής αγαθών και παροχής υπηρεσιών

33. Οι σχέσεις των κρατών της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Ένωση

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΕΥΡΩΠΗ


ΑΣΙΑ: Η ταυτότητα της Ασίας

34. Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Ασίας

35. Τα κράτη της Ασίας

36. Οι κάτοικοι της Ασίας

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΑΣΙΑ


ΑΦΡΙΚΗ : Η ταυτότητα της Αφρικής

37. Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Αφρικής

38. Οι κάτοικοι και τα κράτη της Αφρικής

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΑΦΡΙΚΗ


ΒΟΡΕΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ : Η ταυτότητα της Βόρειας Αμερικής

39. Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Βόρειας Αμερικής

40. Οι κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής

41. Τα κράτη της Βόρειας Αμερικής


NOTIA ΑΜΕΡΙΚΗ : Η ταυτότητα της Nότιας Αμερικής

42. Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Νότιας Αμερικής

43. Οι κάτοικοι και τα κράτη της Νότιας Αμερικής


ΩΚΕΑΝΙΑ : Η ταυτότητα της Ωκεανίας

44.  Η θέση και το φυσικό περιβάλλον της Ωκεανίας

45. Τα κράτη και οι κάτοικοι της Ωκεανίας


ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ Δ΄  ΕΝΟΤΗΤΑΣ


Τετράδιο Εργασιών

1. Μία παρέα εκδρομέων απολαμβάνει τις χαρές της φύσης σε μια πευκόφυτη περιοχή. Απρόσεκτα ένα σπίρτο πέφτει αναμμένο στις ξερές πευκοβελόνες. Σκέψου και γράψε τα γεγονότα που είναι πιθανό να ακολουθήσουν, καθώς και τα καταστρεπτικά αποτελέσματα της πυρκαγιάς.

Οι πευκοβελόνες είναι εξαιρετικά εύφλεκτες και μεταδίδουν την φωτιά πολύ εύκολα. Έτσι στην περίπτωση όπου μία παρέα εκδρομέων ρίξουν ένα αναμμένο σπίρτο, τα γεγονότα που πιθανόν να ακολουθήσουν είναι τα εξής:

• οι πευκοβελόνες θα πιάσουν φωτιά

• η φωτιά θα εξαπλωθεί γρήγορα στα γύρω ξερά φυτά και φύλλα

• κάποιοι άνθρωποι, με το που θα αντιληφθούν την φωτιά,  θα τρέξουν μακρυά για να σωθούν, ενώ  άλλοι  θα προσπαθήσουν να την σβήσουν με τα πόδια τους, με κλαριά , με νερό ή κάποιο ρούχο.

• η φωτιά, παρά τις προσπάθειες των εκδρομέων, θα δυναμώσει αναγκάζοντάς τους να καλέσουν την πυροσβεστική

• τα πεύκα (που καίγονται εύκολα) και τα υπόλοιπα φυτά θα πάρουν και αυτά φωτιά

• τα πουλιά που ζουν στα δέντρα θα φύγουν μακριά ώστε να σωθούν

• τα κουκουνάρια που βρίσκονται πάνω στα πεύκα, παίρνοντας φωτιά, θα σκάσουν και θα εκτιναχθούν πολλά μέτρα μακριά, με αποτέλεσμα να εξαπλώσουν ακόμα περισσότερο την πυρκαγιά.

• όταν πια η φωτιά είναι εκτός ελέγχου, θα καταφθάσει η πυροσβεστική

• οι έμπειροι πυροσβέστες θα καταφέρουν να περιορίσουν την φωτιά και μετά από λίγη ώρα να την σβήσουν εντελώς.


Τα αποτελέσματα αυτής της πυρκαγιάς στο δάσος θα είναι τα:

• Ένα μέρος του πευκοδάσους καταστρέφεται

• Μειώνονται τα δασικά προϊόντα που μπορούμε να πάρουμε από το δάσος

• Μειώνεται η ξυλεία

• Μειώνεται το παραγόμενο οξυγόνο

• Πεθαίνουν πολλά ζώα

• Χάνεται ένας τόπος αναψυχής για τους πολίτες.


2. Συμπλήρωσε την ακροστιχίδα της λέξης «υγρότοπος»:

Ύλη - Παρουσιάζεται σε τρεις μορφές: στερεή, υγρή, αέρια

Γεωμορφολογικός - Είναι ο χάρτης που χρησιμοποιούμε στις εργασίες  μας

Ροή - Κίνηση του νερού ποταμού και θάλασσας

Όρια - Λέγονται αλλιώς τα σύνορα

Τούνδρα - Φυτική διάπλαση της πολικής ζώνης

Οριζόντιος - Διαμελισμός που περιλαμβάνει το σχήμα των ακτών (κόλποι, ακρωτήρια κ.λπ.)

Πλάκες - Είναι δώδεκα οι λιθοσφαιρικές…

Όρος - Το υψηλότερο είναι το  Έβερεστ

Σαβάνα - Φυτική διάπλαση της τροπικής ζώνης


3. Μελέτησε προσεκτικά το κείμενο με τον τίτλο «ΦΡΑΓΜΑΤΑ» στο ένθετο που φέρει τον τίτλο «Αν θέλεις, διάβασε κι αυτό…» του βιβλίου. Κατόπιν προσπάθησε να καταγράψεις τα οφέλη για τον άνθρωπο και τις αρνητικές συνέπειες για τη φύση που απορρέουν από την κατασκευή ενός φράγματος.

Οφέλη

• Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας που είναι πιο φιλική προς το περιβάλλον, συγκρινόμενη με τον συνηθισμένο τρόπο παραγωγής.

• Το νερό που συγκεντρώνεται μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ύδρευση και την  άρδευση των γύρω περιοχών.


Αρνητικά

• Προκαλείται μεγάλη αλλαγή στην γεωμορφολογία του εδάφους.

• Προκαλείται μεγάλη αλλαγή στα οικολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής.

• Η χλωρίδα και η πανίδα στο δέλτα των ποταμών απειλείται, καθώς η ποσότητα νερού που φτάνει εκεί μειώνεται.

• Οι μετακινήσεις των ψαριών και των χερσαίων ζώων κατά μήκος και κατά πλάτος των ποταμών αντίστοιχα, αποκόπτονται.


4. Η αλόγιστη υλοτομία (κοπή δέντρων στο δάσος) έκανε το βουνό «φαλακρό». Παλαιότερα τα δέντρα συγκρατούσαν τα νερά της δυνατής βροχής. Τώρα το νερό κατρακυλά στη μικρή πόλη και η πλημμύρα πλήττει τους κατοίκους της. Σταθείτε στο πλάι τους και βρείτε τρόπους, με τους οποίους θα απαλλαγούν από τον κίνδυνο που τους απειλεί κάθε φορά που ξεσπά δυνατή βροχή.

Οι κάτοικοι της μικρής αυτής πόλης, μπορούν να καταφύγουν στις εξής λύσεις:

• Αναδάσωση της φαλακρής περιοχής, ούτως ώστε να συγκρατούν τα δέντρα με τις ρίζες το χώμα.

• Καθαρισμός των ρεμάτων από τα σκουπίδια, ώστε να επιτευχθεί η ομαλή ροή του νερού.

• Κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων στην πόλη τους, όπως για παράδειγμα φραγμάτων.

Παρουσιάσεις

didaskaleio

Αν. Μελιόπουλος

QUIZ

QUIZ

sainia

Wordwall 1

 Άλλαξε στάση όχι το κλίμα