Τα υλικά σώματα ανάλογα με τη φύση της ύλης από την οποία αποτελούνται χωρίζονται σε :
Καθαρά Σώματα : Όταν αποτελούνται από ακριβώς ίδια μόρια.
Μίγματα : Όταν αποτελούνται από διαφορετικά μόρια.
Τα Καθαρά Σώματα χωρίζονται:
σε Φυσικά Στοιχεία (όταν το μόριό τους αποτελείται από ένα είδος ατόμων) και
Χημικές Ενώσεις (όταν το μόριό τους αποτελείται από διαφορετικά άτομα).
Όταν η μάζα ενός μίγματος έχει ομοιογένειαπ.χ. τα αρώματα, τα αλκοολούχα ποτά, το αλατόνερο, τα υγρά φάρμακα κ.λπ. τότε τα Μίγματα λέγονταιΟμογενή ή Διαλύματα,
αντίθετα όταν δεν υπάρχει ομοιογένεια, τα Μίγματα λέγονται Ετερογενήπ.χ. το χώμα, καφές και ζάχαρη κ.λπ.
Μίγματα ονομάζουμε τα υλικά που προκύπτουν από την ανάμειξη δύο ή περισσότερων ουσιών, που διατηρούν τις ιδιότητές τους.
Ιδιότητες των μιγμάτων:
Μπορεί να είναι στερεά,υγρά ή αέρια
Μπορούν να διαχωριστούν στις ουσίες από τις οποίες αποτελούνται
Έχουν τις δικές τους φυσικές ιδιότητες
Τα μίγματα που δεν έχουν ενιαία σύσταση, τα μίγματα δηλαδή στα οποία μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά τους με γυμνό μάτι ή με το μικροσκόπιο, ονομάζονται ετερογενή.
Τα μίγματα που έχουν ενιαία σύσταση, τα μίγματα δηλαδή στα οποία δεν μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά τους, ακόμη και αν χρησιμοποιήσουμε μικροσκόπιο, ονομάζονται ομογενή ή διαλύματα.
Στα διαλύματα το συστατικό το οποίο περιέχεται στο μίγμα σε μεγαλύτερη ποσότητα ονομάζεται διαλύτης.
Τα υπόλοιπα συστατικά του ονομάζονται διαλυμένες ουσίες.
Τα μίγματα μπορούν να διαχωριστούν στα συστατικά τους με φυσικές μεθόδους όπως ο βρασμός, η μαγνήτιση, η διήθηση ή φιλτράρισμα, η διαλογή κλπ.
Η αδιάλυτη ουσία που σχηματίζεται σ΄ ένα μίγμα και που μπορεί ν΄ απομακρυνθεί απ’ αυτό με τη μέθοδο της διήθησης ονομάζεται ίζημα (γι’ αυτό χρειάζεται να ανακινούμε το σοκολατούχο γάλα
Είπαμε ότι τα μίγματα των οποίων τα συστατικά δε φαίνονται (δεν ξεχωρίζουν) λέγονται ομογενή ή διαλύματα.
Τα ομογενή μίγματα ή διαλύματα μπορεί να είναι :
Ομογενή μίγματα ή διαλύματα
Στερεά (π.χ. ατσάλι)
Υγρά (π.χ. αρώματα)
Αέρια (π.χ.αέρας που αποτελεί αέριο διάλυμα του οξυγόνου, αζώτου )
Ένα διάλυμα αποτελείται :
από τον διαλύτη(το υλικό που πειέχεται σε μεγαλύτερη ποσότητα) και
τις διαλυμένες ουσίες.
Τα στερεά διαλύματα , που το ένα τουλάχιστον συστατικό είναι μέταλλο , λέγονται και κράματα.
Στο εσωτερικό ενός χρυσού δαχτυλιδιού μπορούμε να δούμε έναν αριθμό. Αυτός δείχνει την ποσότητα του χρυσού που χρησιμοποιήθηκε για το κράμα.
Κράματα είναι ο μπρούντζος , τα κέρματα του ευρώ , πολλά κοσμήματα κτλ.
Στον καφέ για παράδειγμα διαλύτης είναι το νερό και διαλυμένες ουσίες ο καφές και η ζάχαρη.
Τα διαλύματα μπορεί να είναι αραιά ή πυκνά.
Σε διαλύματα που περιέχουν τα ίδια συστατικά,
πυκνότερο είναι εκείνο στο οποίοη ποσότητα της διαλυμένης ουσίας είναι μεγαλύτερη και αραιότερο εκείνο στο οποίο η ποσότητα της διαλυμένης ουσίας είναι μικρότερη.
Π.χ. Ανάμεσα σε δυο διαλύματα αλατόνερου πυκνότερο είναι εκείνο που περιέχει περισσότερο αλάτι.
Αν έχουμε ένα διάλυμα νερού με ζάχαρη και συνεχίσουμε να ρίχνουμε ζάχαρη, θα παρατηρήσουμε ότι η ζάχαρη θα σταματήσει να διαλύεται και θα "καθίσει" στον πάτο του δοχείου.
Όταν λοιπόν ο διαλύτης δεν μπορεί να διαλύσει περισσότερο τη διαλυμένη ουσία, τότε το διάλυμα λέγεται κορεσμένο
ενώη ποσότητα της διαλυμένης ουσίας που θα κατακαθίσειλέγεται ίζημα.
Νερό, ο παγκόσμιος διαλύτης
Το νερό είναι ένας πολύ συνηθισμένος διαλύτης, καθώς είναι πάρα πολλές οι ουσίες που διαλύονται σε αυτό. Λόγω της συχνής χρήσης του ως διαλύτη, το νερό ονομάζεται και παγκόσμιος διαλύτης. Στο νερό διαλύονται στερεές, υγρές αλλά και αέριες ουσίες. Στο θαλασσινό νερό, για παράδειγμα, είναι διαλυμένες πολλές και διαφορετικές ουσίες.
Οι βασικότερες από αυτές είναι το αλάτι, που δίνει στο νερό της θάλασσας τη χαρακτηριστική αλμυρή γεύση αλλά και το οξυγόνο. Χάρη στο οξυγόνο που είναι διαλυμένο στο νερό επιβιώνουν τα ψάρια, αφού το διαχωρίσουν από το νερό με τα βράγχιά τους.
H ποσότητα μιας ουσίας που μπορούμε να διαλύσουμε σ’ ένα διαλύτη εξαρτάται:
Από την ποσότητα του διαλύτη.Όσο μεγαλύτερη είναι η ποσότητα του διαλύτη, τόσο μεγαλύτερη είναι και η ποσότητα ουσίας που μπορεί να διαλυθεί σ’ αυτόν.
Από τη θερμοκρασία του διαλύτη. Όσο μεγαλύτερη είναι η θερμοκρασία του, τόσο μεγαλύτερη ποσότητα ουσίας διαλύει.
Από το είδος της ουσίας που διαλύεται.Στην ίδια ποσότητα νερού μπορούμε να διαλύσουμε περισσότερη ποσότητα ζάχαρης, αλλά λιγότερη ποσότητα αλατιού.
Από το είδος του διαλύτη.
ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ - 1ο ΠΕΙΡΑΜΑ
ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ - 2ο ΠΕΙΡΑΜΑ
ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ - 3ο ΠΕΙΡΑΜΑ
Πείραμα για την ποσότητα μιας ουσίας σε ζεστό και σε κρύο νερό
Πείραμα για την ποσότητα ουσίας που διαλύεται σε ποσότητα διαλύτη
• Μίγματα ονομάζονται οι ουσίες που προκύπτουν από την ανάμειξη χημικών στοιχείων ή χημικών ενώσεων.
• Διαλύματα ή ομογενή μίγματα ονομάζονται τα μίγματα στα οποία δεν μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά τους, ακόμη και αν χρησιμοποιούμε μικροσκόπιο.
• Διαλύτης ονομάζεται το συστατικό το οποίο περιέχεται στο διάλυμα σε μεγαλύτερη ποσότητα.
• Διαλυμένες ουσίες ονομάζονται τα υπόλοιπα συστατικά του μίγματος εκτός του διαλύτη.
• Ετερογενή ονομάζονται τα μίγματα στα οποία μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά τους με γυμνό μάτι ή με το μικροσκόπιο.
• Ίζημα ονομάζεται η επιπλέον ποσότητα στερεής ουσίας που προσθέτουμε και δε διαλύεται, αλλά κατακάθεται στον πυθμένα του δοχείου.
Με μια ματιά...
• Τα μίγματα προκύπτουν από την ανάμειξη δύο ή περισσότερων ουσιών.
• Oι ουσίες από τις οποίες αποτελείται ένα μίγμα ονομάζονται συστατικά του μίγματος.
• Τα μίγματα διακρίνονται σε ετερογενή και ομογενή. Ετερογενή ονομάζονται τα μίγματα στα οποία μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά τους, ενώ ομογενή ονομάζονται τα μίγματα στα οποία δεν μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά τους.
• Τα ομογενή μίγματα ονομάζονται και διαλύματα.
• Στα υγρά διαλύματα διακρίνουμε το διαλύτη και τη διαλυμένη ουσία.
• Η ποσότητα της διαλυμένης ουσίας που μπορεί να διαλυθεί σε ένα διαλύτη εξαρτάται από την ποσότητα, τη θερμοκρασία, το είδος του διαλύτη και από το είδος της ουσίας.
• Η ποσότητα μιας ουσίας που διαλύεται σε ένα διαλύτη δεν είναι απεριόριστη. Η ποσότητα που κατακάθεται ονομάζεται ίζημα.
• Τα μίγματα διαχωρίζονται στα συστατικά τους με διάφορες φυσικές μεθόδους, όπως το φιλτράρισμα, η απόσταξη κ.ά.
