ΦΕ3: Δυνάμεις με επαφή - Δυνάμεις από απόσταση (Αφαιρούνται οι σελ. 172-173)
Σπρώχνουμε ένα βιβλίο πάνω σ' ένα τραπέζι. Ασκούμε δύναμη σ' αυτό.
Τεντώνουμε ένα ελατήριο του οποίου το ένα άκρο είναι στερεωμένο και εμείς τραβάμε το ελεύθερο άκρο του.Επίσης ασκούμε δύναμη
Τραβάμε μια βάρκα που είναι στη θάλασσα, ενώ εμείς είμαστε στην ξηρά. Ασκούμε δύναμη.
Δυνάμεις μεταξύ των δύο σωμάτων ασκούνται:
με επαφή
από απόσταση
Δυνάμεις επαφής χαρακτηρίζουμε τις δυνάμεις οι οποίες ασκούνται όταν ένα σώμα βρίσκεται σε επαφή με κάποιο άλλο.
Παραδείγματα δυνάμεων επαφής πάνω σε ένα σώμα:
Οι δυνάμεις που ασκούν τα τεντωμένα σχοινιά.
Οι δυνάμεις στα ελατήριασε σώματα.
Οι δυνάμεις που ασκούνται μεταξύ σωμάτων κατά τις συγκρούσειςτους.
Η δύναμη της τριβήςανάμεσα σε δυο επιφάνειες.
Η δύναμη που ασκούν τα υγρά στα τοιχώματατου δοχείου μέσα στο οποίο περιέχονται ή στα σώματα που είναι μέσα σ' αυτά κτλ.
Η αντίσταση του αέρα που δέχεται ένα σώμα όταν κινείται.
Η κάθετη δύναμη που ασκείται στο σώμα από την επιφάνεια στην οποία αυτό ισορροπεί.
Η άνωσηπου δέχεται ένα σώμα από το υγρό, μέσα στο οποίο είναι βυθισμένο
Οι δυνάμεις από επαφή που ασκούνται σε ένα σώμα είναι τόσες όσα είναι τα σώματα με τα οποία αυτό έρχεται σε επαφή.
Δυνάμεις από απόσταση είναι οι δυνάμεις που ασκούνται μεταξύ σωμάτων που δεν βρίσκονται σε επαφή.
Παραδείγματα δυνάμεων από απόσταση είναι:
Η βαρυτική δύναμη,όπως για παράδειγμα η δύναμη που ασκεί η γη σε σώματα που δε βρίσκονται στην επιφάνειά της,όπως αλεξιπτωτιστές,αεροπλάνα ή δορυφόροι.
Η δύναμη που ασκεί ο ήλιος στη γη.
Οι ηλεκτρικές δυνάμεις και
Οι μαγνητικές δυνάμεις.
Ο δορυφόρος έλκεται από την Γη
Οι πλανήτες και ο ήλιος είναι ένα παράδειγμα αμοιβαίας έλξης από απόσταση
Βέβαια, ούτε στην Γη ζυγίζουμε παντού το ίδιο! Η Γη αν και φαίνεται να έχει σχήμα σφαιρικό , στην πραγματικότητα δεν είναι τελείως σφαιρική (στρογγυλή).
Είναι συμπιεσμένη στις κορυφές (πόλους) και διογκωμένη στη μέση (ισημερινός) .
(περίπου 40 χμ. μεγαλύτερη διάμετρος στον ισημερινό).
Έτσι, αν κάποιος ζυγιστεί στους Πόλους, η ζυγαριά θα τον δείξει λίγο (πολύ λίγο...) βαρύτερο απ' ό,τι αν ζυγιστεί στον Ισημερινό! (Επειδή βρίσκεται πιο κοντά στο κέντρο της γης)
Με την ίδια λογική, κάποιος άνθρωπος στο Έβερεστ θα είναι λίγο ελαφρύτερος απ' ό,τι στην θάλασσα! (Επειδή βρίσκεται πιο μακριά από το κέντρο της γης)
Πόσο θα ζυγίζαμε στη σελήνη;
Ας υποθέσουμε ότι ένας αστρονάυτης (με τη στολή του) ζυγίζει 108 κιλά πάνω στη γη.
Στη σελήνη θα ζυγίζει 6 φορές λιγότερο .
Αυτό συμβαίνει διότι το φεγγάρι έχει μικρότερη μάζα από τη γη με αποτέλεσμα η έλξη των μαζών (μεταξύ φεγγαριού-αντικειμένου) να είναι μικρότερη κατά 6 φορές.
Επομένως θα ζυγίζει 108:6=18 κιλά
Και στο διάστημα;
Αν δεν υπάρχει ουράνιο σώμα για να τον τραβήξει με την ελκτική του δύναμη, τότε το βάρος του θα είναι ΜΗΔΕΝ κιλά, δεν θα ζυγίζει τίποτε!