Η Ελληνική οικονομική δραστηριότητα σε κάθε γωνιά του μεγάλου λιμανιού της Σμύρνης.
Το Ελληνορθόδοξο Νοσοκομείο της Σμύρνης το οποίο ιδρύθηκε το έτος 1723 και διέθετε το 1922, 400 κλίνες
Σμύρνη ελληνικός κινηματογράφος
Η Αγία Φωτεινή - ο μητροπολκός ορθόδοξος ναός της Σμύρνης
Σμύρνη - Αγία Φωτεινή
Έλληνας αχθοφόρος στο λιμάνι της Σμύρνης
Το κορδελιό στα περίχωρα της Σμύρνης
Η οικονομική ζωή της Σμύρνης ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από Έλληνες. Στη φωτο η Εθνική Τράπεζα στη Σμύρνη
Ο Μητροπολιτικός ναός του Ούσακ (Τημενόθυραι) στη Φρυγία, 300 χλμ. ανατολικά της Σμύρνης (1921).
Η κηδεία του Πατριάρχου Ιωακείμ του Β (1834–1912) στό αποκλειστικά από Έλληνες κατοικούμενο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης
Το ελληνικό προξενείο στη Σμύρνη
Οι μητροπόλεις στη Μ. Ασία το 1880
Αρρεναγωγείο Αρτάκης. Σε αυτό φοιτούσαν περίπου 400 μαθητές και δίδασκαν 7 δάσκαλοι
Αρρεναγωγείο Σινασσού. Η Σινασός ήταν ένα από τα 3-4 ελληνόφωνα χωριά της Καππαδοκίας και οι Σινασίτες ήταν Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Το Αρρεναγωγείο συστήθηκε το 1821 με Συγίλιο του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄, δυο μήνες πριν από τον απαγχονισμό του. Ήταν οκτατάξιο, όπως και το Παρθεναγωγείο.
Το Ομήρειο Παρθεναγωγείο της Σμύρνης
Το μητροπολιτικό Μέγαρο της Ξάνθης κατά το 1910
Το προξενείο της Ρωσίας στην Αλεξανδρούπολη
Η Αδριανούπολη
Αδριανούπολη: Η μεγάλη γέφυρα του ποταμού Τούντζα
Ενοριακό σχολείο κοριτσιών στο Καραγάτς , προάστιο της Αδριανούπολης
Η επαρχία “βιλαέτι” Αδριανουπόλεως την εποχή της Τουρκοκρατίας
Έλληνες εκτοπίζονται στην ενδοχώρα της Μικράς Ασίας.
Το Φροντιστήριο Τραπεζούντας σε επιστολικό δελτάριο των αρχών του 20ού αιώνα.
Η μαθητική φιλαρμονική του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας
Γυμναστικές επιδείξεις από μαθητές του Φροντιστηρίου Τραπεζούντας.
Το κύριο κτήριο της Ευαγγελικής Σχολής λίγο πριν την Μικρασιατική Καταστροφή (1922).
Καθηγητές και απόφοιτοι της Σχολής το 1878.
Ο σουλτάνος Αμπούλ Ματζίτ διακηρύσσει το Χάτι Χουμαγιούν ενώπιων, μεταξύ άλλων, και των εκπροσώπων των θρησκευτικών κοινοτήτων. 1856.
Το λιμάνι της Τραπεζούντας. 1901.
Πόντος γυναίκες στα τέλη του 19ου αιώνα
ΦΟΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ
Η νέα Παναγία Σουμελά, στην Καστανιά Ημαθίας
Η περιοχή της Καππαδοκίας
Τα τείχη της Καισάρειας πρωτεύουσας της Καππαδοκίας , το 1897.
Παρέα Σινασιτών γλεντά με κλαρίνα και ντέφια.
Ελληνικά και τώρα τουρκικά σχολεία της Σινασού.
Το σκαλιστό ξωκκλήσι Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου στη Σινασό της Καππαδοκίας
Η καραμανλίδικη γραφή. Τουρκικά με ελληνικούς χαρακτήρες.
ΘΡΑΚΗ
Περιλαμβάνει εδάφη έως την Κομοτηνή.
Είναι χωρισμένη σε δύο επαρχίες:
της Κωνσταντινούποληςκαι
της Αδριανούπολης.
Οι ελληνικοί πληθυσμοί αραιώνονται από:
αναγκαστικούς εξισλαμισμούς,
μεταναστεύσειςεξαιτίας επιδημιών,
στρατολογήσεις
πολέμουςκαι
από εκβουλγαρισμόκατοίκων.
Παρά τις δυσκολίες η οικονομική δραστηριότητα των Ελλήνων είναι τόσο ανεπτυγμένη ώστε γίνονται και εξαγωγές (π.χ. σιταριού, καπνού από Ξάνθη κτλ).
Ο Ελληνισμός της ΘΡΑΚΗΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Κατά το 19° αι. οι 'Ελληνες αναπτύσσουν σημαντική εκπαιδευτικήκαιπολιτιστικήδραστηριότητα.
Οι Έλληνες της περιοχής καλύπτουν μόνοι τους τις δαπάνες για τις πνευματικές τους δραστηριότητες, καθώς η βοήθεια από την Ελλάδα είναι περιορισμένη.
Βοηθούνοι φιλολογικοί σύλλογοικαι διάφορα σωματεία.
Το 1836 ιδρύεται στην Κωνσταντινούπολη η «Κεντρική Εκκλησιαστική και Πνευματική Επιτροπή»,
εποπτεύει την εκτύπωσηβιβλίωνγια την εκπαίδευση,
προωθεί την συστηματική καλλιέργειατης ελληνικής γλώσσας,
Ιδρύει Αρρεναγωγεία(για τα αγόρια) και
Παρθεναγωγεία(για τα κορίτσια).
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
Ο Χρυσόστομος (Καλαφάτης) ήταν ο τελευταίος Μητροπολίτης Σμύρνης. Βρήκε μαρτυρικό θάνατο, αφού κατακρεουργήθηκε από τον φανατισμένο τουρκικό όχλο κατά την ανακατάληψη της πόλης από τον τουρκικό στρατό, τον Αύγουστο του 1922, μετά από εντολή του Νουρεντίν Πασά
Οργάνωση των Ελλήνων
Την ηγεσίαέχει ο τοπικός μητροπολίτης(μόνο στον Πόντο ο μητροπολίτης είναι κάτω από την εξουσία των Τούρκων).
Διοικούνεκλεγμένοι δημογέροντες, έφοροιπου φροντίζουν για την εκπαίδευση και επιτροπές των ναών.
Εγκαθίστανταιστην περιοχή Έλληνες πρόξενοικαι εμπορικοί αντιπρόσωποι, που υπερασπίζονται τα συμφέροντα των Ελλήνων.
Η Σμύρνη, η Μητρόπολη του Μικρασιατικού Ελληνισμού εντυπωσίασε όσους τη γνώρισαν στο διάβα των αιώνων για την ομορφιά της και τις αρετές της. ΄Ετσι ο Στράβων την απεκάλεσε «η ωραιότερη πόλη του κόσμου», ο ρήτορας Αίλιος Αριστείδης «χαρά της Ασίας και στολίδι της αυτοκρατορίας», ο Ακαδημαϊκός και βουλευτής J. Michaud «Λουλούδι του......Λεβάντε», ο δημοσιογράφος Gaston Deschamps «το ωραιότερο λιμάνι του Λεβάντε» ενώ συχνά την ακολουθούσαν τα επίθετα «η Κορώνα της Ιωνίας», «Μικρό Παρίσι της Ανατολής», «Σμύρνη η κοσμοπολίτισσα» κ.α. Για τους Τούρκους όμως ήταν πάντοτε «η γκιαούρ Σμύρνη», η Σμύρνη των απίστων.
Στις αρχές του 20ου αιώνα, η Σμύρνη μετά και τη διαμόρφωση της προκυμαίας και του λιμανιού της είχε γίνει ένα πολυπολιτισμικό κέντρο όπου συναντώνταν Ελληνες και Τούρκοι, Αρμένιοι και Εβραίοι, Λεβαντίνοι και Ευρωπαίοι, και ομιλούνταν αρκετές γλώσσες και διάλεκτοι, αλλά πρωτεύοντα ρόλο είχε η Ελληνική Γλώσσα. Μπορούμε να πούμε ότι η Σμύρνη ήταν ο πρόδρομος της συνάντησης λαών και πολιτισμών σημείο που εμφανίζεται στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δεκάδες χρόνια αργότερα.
Η ΖΩΗ ΣΤΙΣ ΑΛΥΤΡΩΤΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ
Οι Έλληνεςτων περιοχών αυτών (κυρίως στις μεγάλες πόλεις) έχουν υποστεί το 1821 αρκετές διώξεις από τους Τούρκους.
Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία επιβάλλονταιμεταρρυθμίσεις , από τις Μεγάλες Δυνάμεις.
Πρωτοβουλίες αναπτύσσει και το Πατριαρχείο.
Σταδιακά και μετά το 1856οι συνθήκες ζωής βελτιώνονται.
Το 1856 οι Οθωμανοί ανέλαβαν την υποχρέωση να εφαρμόσουν ένα μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα (Χάτι Χουμαγιούν) προς βελτίωση της θέσης των χριστιανών της Αυτοκρατορίας, εγγυητές του οποίου θα ήταν όλες οι ΜεγάλεςΔυνάμεις.
Η Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή στην Κωνσταντινούπολη «παρήγαγε» καθόλη τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας θεολογικά καταρτισμένους νέους, οι οποίοι θα στελέχωναν είτε τις δικές της υπηρεσίες είτε την κρατική γραφειοκρατία.
Είναι το Αρχαιότερο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Της Ευρώπης
Θεωρείται ότι είναι η συνέχεια της “Οικουμενικής Πατριαρχικής Σχολής” που ίδρυσε ο Μέγας Κωνσταντίνος.
Μεταξύ των αποφοίτων της περιλαμβάνονται οι γόνοι των διαπρεπών Φαναριώτικων οικογενειών, πλήθος πατριαρχών και Ορθοδόξων Ιεραρχών, υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Υψηλής Πύλης (ακόμη και Τούρκοι) μέχρι και πολιτικοί του Νέου Ελληνικού κράτους.
Σήμερα λειτουργεί ως σχολείο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ - ΠΟΝΤΟΣ
Αρχικά οι Έλληνες μεταναστεύουνπρος τη Ρωσία και το εσωτερικό της Ανατολίας.
Έπειτα υπάρχει μεγάλη αύξηση του ελληνικού πληθυσμού.
Σοβαρό ζήτημα οι κρυπτοχριστιανοί(Χριστιανοί που φαινομενικά είναι μουσουλμάνοι).
Αναπτύσσεται το εμπόριοκαι η ναυτιλία.
Καλλιεργούνται τα γράμματα και ιδρύονται ξακουστάσχολεία(π.χ. Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, Φροντιστήριο Τραπεζούντας).
Εκδίδονται εφημερίδεςκαι βιβλία.
ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ - ΠΟΝΤΟΣ
Η Μονή Παναγίας Σουμελά ή Μονή Σουμελά, είναι ένα πασίγνωστο χριστιανικό ορθόδοξο μοναστήρι κοντά στην Τραπεζούντα, σύμβολο επί 16 αιώνες του Ποντιακού Ελληνισμού.
Σύμφωνα με την παράδοση, το 386 οι Aθηναίοι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος οδηγήθηκαν στις απάτητες βουνοκορφές του Πόντου μετά από αποκάλυψη της Παναγίας, με σκοπό να ιδρύσουν το μοναχικό της κατάλυμα. Eκεί, σε σπήλαιο της απόκρημνης κατωφέρειας του όρους, σε υψόμετρο 1063 μέτρα, είχε μεταφερθεί από αγγέλους η ιερή εικόνα της Παναγίας της Aθηνιώτισσας, την οποία, πάντα κατά την παράδοση, εικονογράφησε ο Eυαγγελιστής Λουκάς. Oι μοναχοί Bαρνάβας και Σωφρόνιος έκτισαν με τη συμπαράσταση της γειτονικής μονής Bαζελώνα κελί και στη συνέχεια εκκλησία μέσα στη σπηλιά, στην οποία είχε μεταφερθεί θαυματουργικά η εικόνα
Tο 1922 οι Tούρκοι κατέστρεψαν ολοσχερώς το μοναστήρι. Aφού πρώτα λήστεψαν όλα τα πολύτιμα αντικείμενα που υπήρχαν μέσα στη μονή, μετά έβαλαν φωτιά, για να σβήσουν τα ίχνη των εγκλημάτων τους ή για να ικανοποιήσουν το μίσος τους εναντίον των Eλλήνων. Oι μοναχοί πριν την αναγκαστική έξοδο το 1923 έκρυψαν μέσα στο παρεκκλήσι της Aγίας Bαρβάρας την εικόνα της Παναγίας, το ευαγγέλιο του Oσίου Xριστοφόρου και τον σταυρό του αυτοκράτορα της Tραπεζούντας Mανουήλ Kομνηνού.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος το 1930 μετά από συμφωνία με τις τουρκικές αρχές, έφερε στην Ελλάδα την εικόνα της Παναγίας, η οποία σήμερα βρίσκεται στο νέο μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στο Βέρμιο, στην Καστανιά του νομού Ημαθίας.
ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ
Οι Έλληνες που ζουν εκεί προοδεύουν παρά τη γεωγραφική απομόνωση και τη βαριά φορολογία.
Αρκετά βιβλία τυπώνονται στα καραμανλίδικα (τουρκική γλώσσα με ελληνικούς χαρακτήρες).
ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ
Η προκυμαία είναι το καμάρι της Σμύρνης. Η κατασκευή της είχε αρχίσει το 1867. Ψυχή και καρδιά της σμυρναϊκής οικονομίας και κοινωνίας. Η πόλη, στην περίοδο 1880-1920, συγκέντρωνε όλο το εμπόριο της δυτικής και νότιας Μικράς Ασίας. Πλοία εμπορικά φορτωμένα με πολύτιμο εμπόρευμα, δεμένα στο λιμάνι περίμεναν τους αγοραστές. Σταφίδα, ξερά σύκα, βαμβάκι, καπνός, αλάτι, σιτάρια, χαλιά, αλλά και …όπιο σε απίστευτες ποσότητες, έτοιμα να φορτωθούν και να οδηγηθούν στη Δύση. Ακόμα και βιομηχανικά, τυποποιημένα αγαθά, όπως γυαλικά, σιδερικά, έπιπλα και υφαντουργικά προϊόντα.
Η Αδριανούπολη μέχρι το 1453 ήταν πρωτεύουσα του Οθωμανικού κράτους. Από την εποχή αυτή σώζονται διάφορα κτίρια, όπως τεμένη, λουτρά, ανάκτορα, ιδρύματα κ.α. που κτίστηκαν με το υλικό των γκρεμισμένων ρωμαϊκών και βυζαντινών κτιρίων. Στη διάρκεια της εποχής που αναφερόμαστε ήταν κέντρο ελληνισμού, ωστόσο οι κάτοικοι δεινοπάθησαν πολύ από τους Τούρκους με την κήρυξη της επανάστασης του 1821.
Η Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης ήταν ένα λαμπρό μορφωτικό ίδρυμα της ελληνικής κοινότητας της Σμύρνης. Ξεκίνησε ως ένα μικρό σχολείο με το όνομα "Σχολείο του Χριστού" το 1717 . Αργότερα μετονομάστηκε σε "Ευαγγελική Σχολή", όπου μ΄ αυτό το όνομα παρέμεινε περισσότερο γνωστή. Μέχρι το 1914 η Σχολή ήκμαζε και συγκέντρωνε μαθητές από όλη τη Μ. Ασία και τα νησιά των μικρασιατικών ακτών. Καθηγητές εκλέγονταν οι διαπρεπέστεροι λόγιοι, παιδαγωγοί και επιστήμονες . Χάρις στο διδακτικό προσωπικό αποφοιτούσαν νέοι με ολοκληρωμένη και τέλεια μόρφωση. Σε αυτήν φοίτησαν ο Αδάμ. Κοραής, ο εθνομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε', Πατριάρχης της Κωνσταντινούποληςο ποιητής Στέλιος Σπεράντζας, ο πασίγνωστος εφοπλιστής Αριστ. Ωνάσης και πολλοί ακόμη.
Το 1922 η μεγάλη πυρκαγιά που αποτέφρωσε το μεγαλύτερο μέρος της Σμύρνης κατάστρεψε το κτήριο της Ευαγγελικής Σχολής.
Σχεδιαγράμματα
ΤοΟμήρειο Παρθεναγωγείο της Σμύρνηςυπήρξε ένα ιστορικό ελληνικό σχολείο, στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, εποχή που στη Σμύρνη κυριαρχούσε το ελληνικό στοιχείο.
Ήταν πλήρες11τάξιο με δυο τάξεις νηπιαγωγείου, πέντε ελληνικού σχολείου και τέσσερις γυμνασίου.
Οι απόφοιτες έπαιρναν πτυχίο δασκάλαςκαι γίνονταν δεκτές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών χωρίς εξετάσεις.Στο «Ομήρειον» διδάσκονταν έξι γλώσσες(ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά, ιταλικά και αρμένικα),θρησκευτικά, φιλοσοφικά, γραμματολογία (αρχαία και νέα), μαθηματικά, ιστορία, γεωγραφία, φυσική, χημεία, φυσική ιστορία, κοσμογραφία, μουσική, φωνητική, χορός, ιχνογραφία, εργόχειρα και γυμναστική.Το 1920 είχε 11 καθηγητές, 11 δασκάλες και 250 μαθήτριες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Η Θράκη, η Μικρά Ασία και ο Πόντος, ακμαία ελληνικά κέντρα
Με το πρωτόκολλο που υπέγραψαν στο Λονδίνο οι Μεγάλες Δυνάμεις το 1830, ρυθμίστηκε το ελληνικό ζήτημα και συγκροτήθηκε ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Το Πρωτόκολλο του Λονδίνου όμως δεν ικανοποιούσε όλες τις προσδοκίες των Ελλήνων. Τα σύνορα του νέου κράτους ήταν περιορισμένα, αφήνοντας έξω από τα όριά του πολλούς ελληνικούς πληθυσμούς καθώς και σημαντικές πόλεις, όπου ανθούσε το ελληνικό εμπόριο. Ιδιαίτερα στη Θράκη, στα παράλια της Μικράς Ασίας, στον Πόντο αλλά και στην απομακρυσμένη Καππαδοκία ζούσαν εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες, που ήταν Ορθόδοξοι Χριστιανοί και μιλούσαν την ελληνική, την τουρκική ή την αρμενική γλώσσα.
