Επιλέξτε Ενότητα

ΕΝΟΤΗΤΑ 17

Πόλεμος και Ειρήνη

Βιβλίο μαθητή

Τετράδιο εργασιών

Γλώσσα ΣΤ΄ Τάξης

Βαγδάτη | Τα παιδιά του πολέμου (2003)

ΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΟΣ - Βίντεο για παιδιά

Πόλεμος και Ειρήνη

Δήμος Μούτσης - Ερηνούλα μου

Όταν τελειώσει ο πόλεμος -
 Φαραντούρη, Θεοδωράκης

Σκέψεις ενός παιδιού για τον πόλεμο

Άννα Φρανκ (1929-1945)  Βιογραφικό σημείωμα [πηγή: Βικιπαίδεια]

Γεννήθηκε στη Φρανκφούρτη και πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης της ναζιστικής Γερμανίας, σε ηλικία 16 ετών. Ήταν κόρη του Γερμανοεβραίου επιχειρηματία Ότο Φρανκ, η οικογένεια του οποίου, μετά την κατάληψη της εξουσίας από τους Ναζί, μετανάστευσε στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας. Οι Φρανκ, εξαιτίας του διωγμού των Εβραίων, κρύφτηκαν στην αποθήκη του εμπορικού τους καταστήματος και έζησαν εκεί μέχρι τον Αύγουστο του 1944, οπότε τους συνέλαβε η γερμανική αστυνομία. Οδηγήθηκαν στο Άουσβιτς, όπου πέθανε η μητέρα της Άννας. Η ίδια και η αδερφή της πέθαναν από τύφο σε άλλο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Επέζησε μόνο ο πατέρας, ο οποίος από Ολλανδούς φίλους της οικογένειας παρέλαβε το ημερολόγιο που είχε μαζί της η κόρη του στο κρησφύγετό τους. Το ημερολόγιο εκδόθηκε το 1947 και, με τη μεγάλη διεθνή απήχηση που είχε, έκανε γνωστή τη δοκιμασία του νεαρού κοριτσιού.

Εικονική περιήγηση στο κρυσφύγετο της Άννας Φρανκ [πηγή: Μουσείο Άννας Φρανκ στο Άμστερνταμ]

Το ημερολόγιο της Άννας Φρανκ

απρόσωπα ρήματα και απρόσωπες εκφράσεις



Απρόσωπα
λέγονται τα ρήματα που χρησιμοποιούνται στο γ' ενικό πρόσωπο και σχηματίζουν απρόσωπη σύνταξη. Τέτοια είναι τα ρήματα:

πρέπει, πρόκειται, μπορεί, συμβαίνει, γίνεται, φαίνεται, μου αρέσει, έχει, με ενοχλεί, απαγορεύεται, εννοείται κτλ.


Στην απρόσωπη σύνταξη δεν έχουμε ως υποκείμενο μια ονοματική φράση, αλλά ολόκληρη πρόταση, που, ανάλογα με το ρήμα, μπορεί να είναι:

μια βουλητική πρόταση που ξεκινάει (εισάγεται) με να

ή μια ειδική πρόταση που ξεκινάει (εισάγεται) με το ότι και το πως

ή μια ενδοιαστική πρόταση που ξεκινάει (εισάγεται) με το μήπως

ή μια πλάγια ερώτηση που ξεκινάει (εισάγεται) με το αν.

π.χ. Συμβαίνει να θυμώνω καμιά φορά.

Εννοείται ότι δε μιλάμε μεταξύ μας όταν γράφουμε διαγώνισμα.

Με ενοχλεί να σε βλέπω κατσούφη.

Φρούτα έχει στο ψυγείο, (χωρίς υποκείμενο)


ΠΡΟΣΟΧΗ!

1) Μερικά από τα παραπάνω ρήματα μπορεί να χρησιμοποιούνται και ως προσωπικά και να έχουν υποκείμενο ένα ουσιαστικό ή ένα στοιχείο του λόγου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί όπως το ουσιαστικό:

π.χ. Το νησί φαίνεται ωραίο από μακριά.

Γίνεται το φαγητό.

Αυτός με ενοχλεί συνέχεια.



Τα ρήματα που σχηματίζουν μόνο γ' πρόσωπο, όπως τα ρήματα πρέπει, πρόκειται, συμβαίνει, εννοείται κτλ., δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προσωπικά και γι’ αυτό λέγονται και
τριτοπρόσωπα.

Μια ειδική κατηγορία απρόσωπων ρημάτων που όλοι μας ξέρουμε είναι τα ρήματα που χρησιμοποιούμε για να περιγράφουμε τον καιρό ή φυσικά φαινόμενα, π.χ. βρέχει, χιονίζει, φυσάει, ξημερώνει, βραδιάζει κτλ.

Αυτά συνήθως χρησιμοποιούνται χωρίς υποκείμενο. Είναι σαν το υποκείμενο να υπάρχει στη σημασία του ρήματος (βρέχει = ρίχνει βροχή):

π.χ. Χθες χιόνιζε όλη την ημέρα, γι’ αυτό δεν πήγαμε σχολείο (χωρίς υποκείμενο).



Εκτός από τα απρόσωπα ρήματα που είναι μονολεκτικά, χρησιμοποιούμε και απρόσωπες φράσεις που έχουν ως υποκείμενο μια ολόκληρη πρόταση, όπως τα απρόσωπα ρήματα, ή δεν παίρνουν υποκείμενο.


με το ρήμα είναι + επίθετο στο ουδέτερο γένος

π.χ. είναι δίκαιο, είναι καλό

με το ρήμα είναι + ουσιαστικό

π.χ. είναι κρίμα, είναι ανάγκη

με τα ρήματα έχει, κάνει, ρίχνει + ουσιαστικό που αναφέρεται στον καιρό

π.χ. Είναι άδικο να καταδικάζεται ένας αθώος.

Είναι κρίμα που δεν ήρθες στο πάρτι.

Ντύσου καλά, γιατί κάνει παγωνιά (χωρίς υποκείμενο).

Απρόσωπα ρήματα

Το υποκείμενο στην απρόσωπη σύνταξη

Τα τριτοπρόσωπα ρήματα

Απρόσωπες φράσεις

Πώς σχηματίζουμε απρόσωπες φράσεις

Τι θα μάθουμε


Με ποιον τρόπο προσπαθούμε να πείσουμε κάποιον για την άποψή μας

Με τα απρόσωπα ρήματα

Mε τις τελικές και αποτελεσματικές προτάσεις

Πώς γίνεται μια επαυξημένη πρόταση απλή, και το αντίστροφο

Πώς μετατρέπονται οι ονοματικές φράσεις σε ρηματικές, και αντίστροφα

Πώς σχηματίζεται η οριστική αορίστου σε ρήματα με εσωτερική αύξηση

Δημιουργία αφίσας

Υποενότητες

Πόλεμος και Ειρήνη

Σκέψεις ενός παιδιού για τον πόλεμο

Όαση Ειρήνης

Συμμαχία - Σταματήστε τον Πόλεμο

Επανάληψη - QUIZ

λεξιλόγιο: πόλεμος, κήρυξη, εχθροπραξίες, ειρήνη, συνέπειες, δυστυχία, αρρώστιες, ανεργία, ρατσισμός, ξενοφοβία, εκεχειρία, έλλειψη τροφίμων, εγκατάλειψη κατοικιών, παιδική στράτευση, ετοιμασίες αναχώρησης, σύγκρουση, βασανιστήρια, κίνδυνοι επιδημιών, χερσόνησος, στρατιώτες, καταστροφή, ημερολόγιο, ΟΗΕ (Οργανισμός, Ηνωμένων Εθνών), αίμα, ραίνω, παράταξη, φωλιά, απορία, πρόσωπο, λυσσομανώ, πυροβολισμός, μυστηριώδης, έκρηξη, πυρωμένος, βόμβα, κατεστραμμένος, δισεκατομμύριο, ένστικτο, παγιδευμένος, απελπισμένος, στέρηση, ενδιαφέρων, επιβιώνω, ωριμάζω, σχολείο, Παλαιστίνιοι, Ισραηλίτες, διδάσκομαι, εθελοντική εργασία, μουσική, ζωγραφική, παραμύθι, επικοινωνία, εθνικός, συνυπάρχω ειρηνικά, περίγραμμα, περιβάλλον, αντιπολεμικές εκδηλώσεις, ανθρωπιστική βοήθεια, πρόσφυγες, αιχμάλωτοι, αγνοούμενοι, κατοχή, εισβολή, έποικοι, συρματοπλέγματα, οδόφραγμα, μήνυμα, δικαιώματα, περίθαλψη,


Γραμματική:

·    Σύνθετες με προθέσεις – αντί +, δια +, από +, εν +, συν +, προ +, εκ +… , υπό + … (εκπαιδεύομαι, αντιμετωπίζω κτλ.)

·   Αόριστος ρημάτων με εσωτερική αύξηση ‘ε’ (επιβάλλω – επέβαλα, αναφέρω, ανέφερα κτλ.)

Imagine - John Lennon

Τελικές και αποτελεσματικές προτάσεις

Οι τελικές προτάσεις έχουν µελετηθεί στην ενότητα 9, «Συσκευές», κλικ

και οι αποτελεσµατικές προτάσεις στην ενότητα 4, «∆ιατροφή».  κλικ

Όαση Ειρήνης

ΟΑΣΗ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ : Ένα ιδιαίτερο σχολείο

Το 1946 μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή, σε μία περιοχή που εδώ και αιώνες κατοικούσαν οι Παλαιστίνιοι.


Με απόφαση του Ο.Η.Ε. ορίστηκαν τα σύνορα του κράτους, στα οποία συμπεριλαμβάνεται μεγάλη έκταση από την Παλαιστίνη.

Εδώ και χρόνια υπάρχει ένα αβάσταχτο μίσος ανάμεσα στους Παλαιστίνιους και του Ισραηλινούς. Τους διακατέχει φανατισμός και αντιπαλότητα, διότι οι διαμάχες και ο πόλεμος ανάμεσά τους δεν έχει ακόμα τελειώσει.


Το γεγονός ότι αυτοί οι δύο λαοί βρίσκονται σε μακροχρόνια σύρραξη δεν εμπόδισε τη δημιουργία ενός «ιδιαίτερου» σχολείου το 1980. Το σχολείο αυτό βρίσκεται σε ένα χωριό του Ισραήλ το οποίο ιδρύθηκε από τον Μπρούνο Χουσάρ και στο οποίο εξήντα οικογένειες αραβικές και εβραϊκές ορίζουν μόνες τους τη ζωή τους.

Το όνομά του "Όαση της Ειρήνης" ή αλλιώς: Neve Shalom στα εβραϊκά ή Wahat al-Salam στα αραβικά.

Στην όαση της Ειρήνης απασχολούνται, εκτός από τους δασκάλους, και αρκετοί εθελοντές από πολλά μέρη του κόσμου.

Κάθε χρόνο γράφονται περισσότερα από 300 παιδιά (από 3 μηνών μέχρι 12 ετών!).

Εκεί τα παιδιά μαθαίνουν δύο γλώσσες, δύο θρησκείες ενώ διδάσκονται οι ιστορίες και των δύο λαών. Το σχολείο διαθέτει ξενοδοχείο, αίθουσα συνεδριάσεων και εστιατόρια, χώρο προσευχής και για τις δύο θρησκείες υπό την επονομασία «Οίκος της σιωπής», και Κέντρο Τεχνών και Πολιτισμού όπου φιλοξενούνται και οι δύο κουλτούρες.

Οι μαθητές, παράλληλα με τα μαθήματα, ασχολούνται με την μουσική, την ζωγραφική, το θέατρο και συμμετέχουν σε διάφορα παιχνίδια και εργαστήρια που έχουν σκοπό να τους διδάξουν την απέχθεια προς τον πόλεμο και την αγάπη προς την ειρήνη.

Το πειραματικό χωριό διοργανώνει διαρκώς σειρές σεμιναρίων και συζητήσεων για την αναγκαιότητα αρμονικής συμβίωσης των δύο λαών και συχνά αντιπροσωπείες από όλες τις μεριές του Ισραήλ, των αυτόνομων περιοχών, αλλά και από άλλες χώρες το επισκέπτονται για να δουν από κοντά το πείραμα, που διαλύει κάθε έννοια εθνικής μισαλλοδοξίας και μίσους.

Έτσι, λοιπόν, σε μια περιοχή που φλέγεται από τον φανατισμό και την μισαλλοδοξία, μια σπουδαία προσπάθεια δασκάλων και εθελοντών από όλο τον κόσμο μαθαίνει στα παιδιά να συνυπάρχουν σεβόμενοι ο ένας την διαφορετικότητα του άλλου και να ζουν αρμονικά χωρίς προστριβές και εντάσεις.

Η «Όαση της Ειρήνης», όμως, συναντάει και αρκετά εμπόδια στον δρόμο της.

Σύμφωνα με τον δήμαρχό της (γενικό γραμματέα τον ονομάζουν), Ανουάρ Νταούντ, παρ' όλα τα διαβήματα και τις διαμαρτυρίες πολλών χρόνων, το ισραηλινό κράτος (μέχρι πριν λίγα χρόνια τουλάχιστον) αρνιόταν να αναγνωρίσει το σχολείο του χωριού, προβάλλοντας σειρά εμποδίων στα παιδιά που ήθελαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους.


Η αύξηση στα ρήματα

Επιχειρηματολογικά κείμενα

Τα Επιχειρηματολογικά κείμενα τα είδαμε στην ενότητα 6 “Η ζωή σε άλλους τόπους” , κλικ

Η αύξηση του ρήματος στα Νέα Ελληνικά


Τι είναι η αύξηση;

 

Όταν κλίνεται ένα ρήμα διαπιστώνουμε ότι σε μερικά ρήματα (δισύλλαβα που αρχίζουν από σύμφωνο) στον παρατατικό και στον αόριστο προστίθεται στην αρχή του ρήματος ένα επιπλέον γράμμα το έ , πάντα με τόνο ,   που το ονομάζουμε αύξηση.

Παρατήρησε προσεκτικά τον παρακάτω πίνακα:

γράφω

διαγράφω

Ενεστώτας

Παρατατικός

Αόριστος

Ενεστώτας

Παρατατικός

Αόριστος

γράφω

έγραφα

έγραψα

διαγράφω

διέγραφα

διέγραψα

γράφεις

έγραφες

έγραψες

διαγράφεις

διέγραφες

διέγραψες

γράφει

έγραφε

έγραψε

διαγράφει

διέγραφε

διέγραψε

γράφουμε

γράφαμε

γράψαμε

διαγράφουμε

διαγράφαμε

διαγράψαμε

γράφετε

γράφατε

γράψατε

διαγράφετε

διαγράφατε

διαγράψατε

γράφουν

έγραφαν

έγραψαν

διαγράφουν

διέγραφαν

διέγραψαν

Από τα παραδείγματα παρατηρούμε ότι:

α) η αύξηση μπαίνει μόνο όταν τονίζεται, π.χ. έγραψα, έγραψες, έγραψε, έγραψαν, ενώ χάνεται όταν δεν τονίζεται, π.χ. γράφαμε, γράφατε.


β) η αύξηση μπαίνει όταν το ρήμα αρχίζει από σύμφωνο (γράφω), ενώ δεν μπαίνει όταν το ρήμα αρχίζει από φωνήεν ή δίψηφο (αυ, ευ κ.τ.λ.), π.χ. ιδρύω > ίδρυα, εύχομαι > ευχόμουν(α), αισθάνομαι > αισθανόμουν(α).


γ) η αύξηση βρίσκεται στην αρχή του ρήματος (έγραφα, έγραψα) και λέγεται εξωτερική αύξηση.

 Όταν όμως το ρήμα είναι σύνθετο (καλοπιάνω) η αύξηση μπαίνει ανάμεσα στο α' και β΄ συνθετικό (καλο-έπιανα, καλο-έπιασα). Στην περίπτωση αυτή η αύξηση ονομάζεται εσωτερική αύξηση.

Πολλές φορές η εσωτερική αύξηση αυτή χάνεται, για παράδειγμα το ρ. καλοέπιανα, καλοέπιασα μπορούμε να το πούμε και καλόπιανα, καλόπιασα.

Εσωτερική αύξηση παίρνουν και τα ρήματα με πρώτο συνθετικό πρόθεση της αρχαίας, π.χ. γράφω > διαγράφω > διέγραφα, διέγραψα. Στην περίπτωση αυτή το τελευταίο φωνήεν της πρόθεσης συναιρείται με το -έ- της αύξησης. Από τη συναίρεση αυτή υπερισχύει το -έ- της αύξησης.

Προσοχή: Η αύξηση μπαίνει μόνο στην οριστική και χάνεται στις άλλες εγκλίσεις. Πολύ συχνά ακούμε αντί του σωστού τύπου της προστακτικής διάγραψε, τον τύπο διέγραψε.

διαγράφω

Αόριστος

Οριστική

Υποτακτική

Προστακτική

διέγραψα

να διαγράψω


διέγραψες

να διαγράψεις

διάγραψε

διέγραψε

να διαγράψει


διαγράψαμε

να διαγράψουμε


διαγράψατε

να διαγράψετε

διαγράψτε

διέγραψαν

να διαγράψουν


 Οι εξαιρέσεις

 Κάθε κανόνας έχει και τις εξαιρέσεις του. Έτσι και με τις αυξήσεις υπάρχουν διάφορες εξαιρέσεις από τον κανόνα. Ας τα δούμε αναλυτικά:

α) ρήματα που αρχίζουν από σύμφωνο

Ενώ είπαμε παραπάνω ότι τα ρήματα που αρχίζουν από σύμφωνο παίρνουν ένα -έ- ως αύξηση, υπάρχουν μερικά ρήματα που παίρνουν -ή- ως αύξηση το. Αυτά είναι τα:

θέλω > ήθελα, ξέρω > ήξερα, πίνω > ήπια, βρίσκω > έβρισκα ή ήβρα (παλιότερος τύπος)


 β) ρήματα που αρχίζουν από φωνήεν

Ενώ είπαμε παραπάνω ότι τα ρήματα που αρχίζουν από φωνήεν δεν παίρνουν αύξηση, υπάρχουν μερικά ρήματα που παίρνουν. Αυτά είναι:

έχω > είχα, έρχομαι > ήρθα, είμαι > ήμουν και το ρήμα υπάρχω που παίρνει εσωτερικά αύξηση: υπάρχω > υπήρχα.

 Βιβλίο Γραμματικής Ε΄ - Στ΄

ΤΕΛΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Η εσωτερική αύξηση σύνθετων ρημάτων με προθέσεις from Γιάννης Φερεντίνος

Πώς γίνεται μια επαυξημένη πρόταση απλή, και το αντίστροφο

Τις  απλές και επαυξημένες προτάσεις τις είδαμε στην ενότητα 7 “Η ζωή εξω από την πόλη”  , κλικ

QUIZ: Βρες το είδος των προτάσεων ως προς τη δομή ή τα συστατικά τους (απλή, επαυξημένη, ελλειπτική)

Πώς μετατρέπονται οι ονοματικές φράσεις σε ρηματικές, και αντίστροφα

Τις  ονοματικές και ρηματικές φράσεις τις είδαμε στην ενότητα 7 “Η ζωή εξω από την πόλη”  , κλικ

Σταματήστε τον πόλεμο

Δημιουργία αφίσας

στην ΕΝΟΤΗΤΑ 15 “Κινηματογράφος - Θέατρο” κλικ

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα

ΕΝΟΤΗΤΑ 2:  Κατοικία

ΕΝΟΤΗΤΑ 3: 28η Οκτωβρίου

ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Διατροφή

ΕΝΟΤΗΤΑ 5: 17η Νοέμβρη

ΕΝΟΤΗΤΑ 6:  ζωή σε άλλους τόπους

ΕΝΟΤΗΤΑ 7: Η ζωή έξω από την πόλη

ΕΝΟΤΗΤΑ 8:Χριστούγεννα

ΕΝΟΤΗΤΑ 9:  Συσκευές

ΕΝΟΤΗΤΑ 10: Ατυχήματα

ΕΝΟΤΗΤΑ 11: Συγγενικές σχέσεις

ΕΝΟΤΗΤΑ 12:25η Μαρτίου

ΕΝΟΤΗΤΑ 13: Τρόποι ζωής και επαγγέλματα

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Πάσχα

ΕΝΟΤΗΤΑ 15: Κινηματογράφος - Θέατρο

ΕΝΟΤΗΤΑ 16: Μουσεία

ΕΝΟΤΗΤΑ 17: Πόλεμος και ειρήνη

QUIZ Απλές - επαυξημένες - ελλειπτικές προτάσεις

Wordwall 1

Wordwall 2

Wordwall 3

Wordwall 4

Wordwall 5

Wordwall 6

Εργασία

Αύξηση – Εσωτερική αύξηση ρημάτων.pdf

 QUIZ Αύξηση ρημάτων

Wordwall 1

Wordwall 2

Wordwall 3

Wordwall 4

Wordwall 5

Wordwall 6

Wordwall 7

 QUIZ Απρόσωπα και προσωπικά ρήματα ή εκφράσεις

Wordwall 1

Wordwall 2

Wordwall 3

Wordwall 4

Wordwall 5

Wordwall 6

Wordwall 7

Wordwall 8

Wordwall 9

Εργασία

απρόσωπα ρήματα και απρόσωπες φράσεις θεωρία


απρόσωπα ρήματα και απρόσωπες φράσεις εργασία

Απρόσωπα ρήματα
βιβλίο γραμματικής