Επιλέξτε Ενότητα

Tο άγαλμα που κρύωνε
ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

ΑΘΩΣ ΔΗΜΟΥΛΑΣ (1921-1985)

Ο Άθως Δημουλάς γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο Πολιτικός Μηχανικός και συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφίες στο εξωτερικό (Βέλγιο, Αγγλία, Γαλλία), ειδικευόμενος στις Στατικές Κατασκευές και τη Σιδηροδρομική. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα εργάστηκε ως Πολιτικός Μηχανικός και Διευθυντής στους Σιδηροδρόμους. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1951 με την έκδοση της πρώτης του ποιητικής συλλογής που είχε τίτλο Ποιήματα. Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό βραβείο Ποίησης (1966 για τη συλλογή Άλλοτε και Αλλού). Έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά και τα πολωνικά.

Στο μουσείο


Tο ακέφαλο άγαλμα στημένο

στη μέση της αίθουσας κοιτάζω.

Aπ’ τα πόδια ως τον λαιμό, σπουδάζω

τις λεπτομέρειες: το λυγισμένο


κάπως γόνατο, το τεντωμένο

χέρι, τους μυς του στήθους. Aλλάζω

θέση και απόσταση. Θαυμάζω

στο σύνολο το σώμα. Kαι προσμένω


από τη μια στιγμή ως την άλλη

(της φαντασίας η δύναμη μεγάλη,

όταν σε τούτο η τέχνη βοηθεί)


ασύγκριτα προσθέτοντας κάλλη,

στη θέση απ’ όπου λείπει να φανεί

υπέροχο απολλώνιο το κεφάλι.
Άθως Δημουλάς

Το ποίημα του Δημουλά έτσι όπως το διαβάζει ο ποιητής Βαρβέρης Γιάννης.

Η Νίκη τηςΣαμοθράκης παριστάνει φτερωτή τη θεά Νίκη. Το γλυπτό εκτίθεται στο
Μουσείο του Λούβρου από το 1884.

Αγάλματα χωρίς χέρια …που ζωντανεύουν…

Κλασσικά αρχαία ελληνικά  (και ρωμαϊκά) αγάλματα

Υπόθεση

Το άγαλμα ενός μικρού αγοριού, λυπάται και κρυώνει μέσα στην αίθουσα του μουσείου όπου εκτίθεται, καθώς νιώθει απέραντη μοναξιά.

Νοσταλγεί τη Μικρασία, απ' όπου το φυγάδεψαν το 1922, και ονειρεύεται κάποια μέρα να καταφέρει να γυρίσει εκεί. Η φιλία που αναπτύσσει με την καθαρίστρια και τον γιο του νυχτοφύλακα, αλλά κυρίως ένα γαλάζιο μαγικό πουλί που παρουσιάζεται στον ύπνο του, θα το βοηθήσουν να κάνει το μεγάλο του όνειρο πραγματικότητα.

 Λίγα λόγια για το συγγραφέα

Μπουλιώτης Χρήστος:Γεννήθηκε to 1952 στη Μύρινα της Λήμνου. Σπούδασε Ιστορία, Αρχαιολογία και συγκριτική Γλωσσολογία στην Αθήνα και τη Γερμανία, όπου ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ το 1980. Διεξάγει ανασκαφικές έρευνες στην Κρήτη, στη Σαντορίνη, στην αρχαία Ήλιδα και στη Λήμνο. Δίδαξε αρχαιολογία στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και στα μεταπτυχιακά τμήματα του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς επίσης ιστορία της αιγαιακής Τέχνης Στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Από το 1985 είναι αρχαιολόγος - ερευνητής στην Ακαδημία Αθηνών. Με την παιδική λογοτεχνία ασχολείται συστηματικά από το 1987. Μέχρι τώρα έχει εκδώσει περισσότερο από είκοσι βιβλία σε διάφορους εκδοτικούς οίκους. Το πρώτο του παιδικό βιβλίο με τίτλο Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της Λεύκας τιμήθηκε το 1989 από το Πανεπιστήμιο της Padova με το Βραβείο PIER PAOLO VERGERIO. Το 1994 και το 2000 τιμήθηκε από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για τα έργα του Με τα Φτερά του Πήγασου και το Άγαλμα που κρύωνε αντίστοιχα. Στη Γενέτειρα του Λήμνο, η προσωπική του συλλογή Παιχνιδιών και παιδικών βιβλίων αποτέλεσε τον πυρήνα για την ίδρυση του Μουσείου Ιστορίας Παιδικού Παιχνιδιού και Βιβλίου.

Σμιλεύοντας τον άνθρωπο
Η εκπαιδευτική ταινία - ντοκιμαντέρ παρουσιάζει την εξέλιξη της γλυπτής ανδρικής μορφής σε όλη τη διάρκεια της Ελληνικής Αρχαιότητας, από τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους μέχρι τη ρωμαϊκή κατάκτηση.

Εικονική περιήγηση στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Το προσφυγάκι (Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο)

Κάνε κλικ στην εικόνα για να μάθεις περισσότερες πληροφορίες για το άγαλμα

Επίσκεψη στο Μουσείο Ακρόπολης

Στο Μουσείο

Το άγαλμα που κρύωνε

Πώς αφηγούμαστε μια ιστορία

Για να διηγηθούμε σύντομα μια ιστορία πρέπει να αναφέρουμε:

- Πώς ξεκινάει η ιστορία.

- Πώς προχωράει (τι γίνεται μετά).

- Πώς τελειώνει (ποιο είναι το αποτέλεσμα).

Τι προσέχουμε:

    Στην αρχή  της ιστορίας μπορεί να αναφερθεί ένα γεγονός που αποτέλεσε την αιτία για όσα έγιναν.

    Όταν αφηγούμαστε μια ιστορία  δεν αναφέρουμε λεπτομέρειες που δεν έχουν σημασία. Αναφέρουμε μόνο τα σημαντικά και ενδιαφέροντα σημεία της ιστορίας.

    Στο τέλος αναφέρουμε τις συνέπειες των γεγονότων που περιγράφονται στην ιστορία.

    Όταν αφηγούμαστε φανταστικά γεγονότα μπορούμε να μην αναφέρουμε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο π.χ. Μια φορά κι έναν καιρό, Σε μια μακρινή χώρα κ.ά.

    Οι ήρωες μιας φανταστικής ιστορίας μπορούν να είναι όχι μόνο άνθρωποι αλλά και φυτά, ζώα ή αντικείμενα.


Χρησιμοποιούμε:

     Χρόνους του παρελθόντος (κυρίως παρατατικό, αόριστο αλλά και ιστορικό ενεστώτα για ζωντάνια και αμεσότητα).

     Χρονικές (και αιτιολογικές) προτάσεις. Όταν ξεκινήσαμε…, Μόλις φύγαμε…

    Χρονικούς συνδέσμους (Όταν, σαν, ενώ, αφού, μόλις, πριν, πριν να, ωσότου, προτού, καθώς),
    χρονικά επιρρήματα, (τώρα. πριν. χτες. αύριο. πέρσι. φέτος. ποτέ. νωρίς. Αργά)
    φράσεις που δηλώνουν χρόνο. (κατά το μεσημέρι, από νωρίς , μετά από λίγο..)

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΡΙΝΘΟΥ

Mουσείο αρχαίων, βυζαντινών και μεταβυζαντινών οργάνων.

Ενεργητική και Παθητική σύνταξη

Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης σε παθητική και το αντίστροφο

ΕΝΟΤΗΤΑ 16

Μουσεία

Βιβλίο μαθητή

Τετράδιο εργασιών

Γλώσσα ΣΤ΄ Τάξης

Τι θα μάθουμε

Υποενότητες

Στο μουσείο

Το άγαλμα που κρύωνε

Μουσείο Αφής

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Πάμε... Μουσεία;

Επανάληψη - QUIZ

λεξιλόγιο:  αρχαιολογικό, μουσείο, μουσειακή αγωγή, άγαλμα, αίθουσα, γλυπτό, γλύπτης, σπουδάζω, απόσταση, προσμένω, φαντασία, τέχνη, ασύγκριτος, κάλλος, καλλιτεχνική εκδήλωση, πλήθος, περήφανος, υποκλίνομαι, κρυώνω, αθεράπευτα, νοσταλγώ, Αιγαίο, απορημένος, προσφυγάκι, πολύχρωμος, τρισευτυχισμένος, επιθυμία, προφανώς, έκθεμα, ευδιάκριτος, ανάγλυφος, επιφυλάσσω, ευαισθητοποίηση, φιλοδοξώ, παρεκκλήσι, εξοπλισμός, πολιτισμός, μινωικός, μυκηναϊκός, ελληνιστικός, αυθεντικός, πύλη, υποδέχομαι, ανανεωμένος, αλυσίδα, συσκευασία, περίσσευμα, εμπνέω, ανακύκλωση, γεωμετρία, πρωτότυπος, Παρθενώνας,


Οικογένεια λέξεων:

Πράττω (άπραγος, πραγματοποιώ, απραγματοποίητο, διαπράττω κτλ.)

Γραμματική:

·         Αόριστος ρημάτων από τα αρχαία ελληνικά (εισήχθη, ελήφθη, κτλ.)

·         Αόριστος ρημάτων με εσωτερική αύξηση ‘ε’ (επιβάλλω – επέβαλα, κτλ.)

Υποκείμενο      

Ρήμα

Αντικείμενο

Ο Ηλίας

παίζει (ενεργ. φωνή: παίζω)

ποδόσφαιρο.

Ο  Γιάννης    

  λύνει    (ενεργ. φωνή: λύνω)

  τις  ασκήσεις.  

Η  γιαγιά

περιποιείται    (παθ. φωνή: περιποιούμαι)

τα  λουλούδια.

Η Μαρία  

φοβάται (παθητ. φωνή: φοβάμαι)

 τα ποντίκια.

Παραδείγματα ενεργητικής σύνταξης:

Υποκείμενο      

Ρήμα

Ποιητικό αίτιο

Ο  ασθενής

εξετάζεται (παθ. φωνή: εξετάζομαι)

από  το  γιατρό.

Ο πάγος   

λιώνει    (ενεργ. φωνή: λιώνω)

  από τη ζέστη.  

Η  αίτηση

εγκρίνεται   (παθ. φωνή: εγκρίνομαι)

από το υπουργείο.

Το κερί

έσβησε (ενεργ. φωνή: σβήνω)

 από τον αέρα.

Παραδείγματα παθητικής σύνταξης:

Στο  ποιητικό  αίτιο  βρίσκεται  αυτός  που  ενεργεί  (ο δράστης):  
ο γιατρός , η ζέστη , το υπουργείο , ο αέρας

  Μια  πρόταση  που  έχει  ενεργητική  σύνταξη  μπορεί  να  μετατραπεί  σε  παθητική  σύνταξη.  
Ισχύει,  βέβαια,  και  το  αντίθετο,  να  κάνουμε  την  παθητική  σύνταξη  ενεργητική.

Ενεργητική σύνταξη

Υποκείμενο      

Ρήμα

Αντικείμενο

Ο  γιατρός

εξετάζει
(ρήμα
ενργητικής διάθεσης)

τον ασθενή.

Ο Γιάννης   

έλυσε    
(ρήμα
ενεργητικής διάθεσης)

  την άσκηση.  

Παθητική σύνταξη

Υποκείμενο      

Ρήμα

Ποιητικό αίτιο

Ο ασθενής

εξετάζεται
(ρήμα παθητικής διάθεσης)

από το γιατρό.

Η άσκηση

λύθηκε
(ρήμα
παθητικής διάθεσης)

 από τον Γιάννη.

Η ιστοσελίδα του Μουσείου Αφής

ακριβή αντίγραφα πρωτότυπων αγαλμάτων

Όταν περιγράφουμε χώρους, πρέπει να αναφέρουμε:

Πού βρίσκεται αυτός ο χώρος, πότε και από ποιους χτίστηκε;

• Πρώτη, γενική εντύπωση (εξωτερικά – εσωτερικά)

Εξωτερικά: υλικά κατασκευής, μέγεθος, ιδιαίτερο εξωτερικό χαρακτηριστικό, αυλή, κήπος, μπαλκόνια

•  Εσωτερικά: αριθμός δωματίων ή άλλων χώρων, σύντομη περιγραφή του χώρου και των επίπλων .
Αναφέρουμε τα αντικείμενα που υπάρχουν σ’ αυτόν:

Προσέχουμε να αρχίσουμε από τα πιο κοντινά και σιγά σιγά να επεκταθούμε στα πιο μακρινά.


Δραστηριότητες των ανθρώπων στους χώρους αυτούς με συντομία

• Γιατί είναι για εμάς ο αγαπημένος μας χώρος

Σκέψεις και συναισθήματα μας γι’ αυτό το χώρο.


 Να θυμάσαι ότι:

• αναφέρουμε πρώτα την εξωτερική εμφάνιση του χώρου και μετά την εσωτερική

• χρησιμοποιούμε συνήθως ενεστώτα στις περιγραφές.

  Αν όμως περιγράφουμε χώρους που δεν υπάρχουν πια ή για γεγονότα που έχουν συμβεί στο χώρο, τότε χρησιμοποιούμε παρατατικό ή αόριστο

• χρησιμοποιούμε εικόνες που έχουν σχέση με τις αισθήσεις μας(οπτικές, γευστικές,    οσφρητικές κλπ)

• χρησιμοποιούμε συχνά επίθετα και επιρρήματα(συνήθως τοπικά)

Τοπικά επιρρήματα: μέσα, έξω, πάνω, κάτω, δεξιά, αριστερά, ψηλά, χαμηλά, εδώ, εκεί, πουθενά, εμπρός, πίσω, δίπλα, μακριά, κοντά, πλάι, απέναντι, ανάμεσα, γύρω, παντού, οπουδήποτε, βόρεια, νότια…

Για να περιγράφουμε ένα χώρο που επισκεφτήκαμε, φροντίζουμε να οργανώσουμε το γραπτό μας σύμφωνα με τα παρακάτω στοιχεία:

Το όνομα του χώρου που επισκεφτήκαμε, π.χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου, βιομηχανία γάλακτος «ΕΒΟΛ» κτλ.

Πού βρίσκεται, π.χ. στο κέντρο της πόλης , στη βιομηχανική περιοχή κτλ.

Πότε πήγαμε, με ποιον τρόπο και για ποιο λόγο.

(την προηγούμενη Τετάρτη , με λεωφορείο , για να γνωρίσουμε πώς παράγεται το γάλα.. κτλ)

Τι είδαμε και τι ακούσαμε εκεί.

(ποιος μας μίλησε , μας ξενάγησε , τι μας είπε , τους χώρους που επισκεφθήκαμε , μηχανήματα κτλ..)

• Ποιο στοιχείο μάς έκανε ιδιαίτερη εντύπωση.

Σκέψεις και συναισθήματα από αυτή μας την επίσκεψη.

Πιο αναλυτικά:

ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ

Ενεργητική και Παθητική σύνταξη

Ρήματα που σχηματίζονται όπως στα αρχαία ελληνικά

Στον λόγο χρησιμοποιούνται μερικά ρήματα που στην οριστική παθητικού αορίστου έχουν διατηρήσει τον γραμματικό τύπο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μερικά από τα ρήματα αυτά είναι:

Μουσείο Αφής

Περιγραφή χώρου
Πώς κάνουμε έναν απολογισμό (για όσα είδαμε, ακούσαμε, μάθαμε και αισθανθήκαμε) μετά από επίσκεψη σε κάποιο χώρο

Το Μουσείο Αφής δημιουργήθηκε στην Αθήνα το 1984 σαν μια προσπάθεια που θα δίνει την ευκαιρία σε άτομα με προβλήματα όρασης να γνωρίσουν την πολιτιστική κληρονομία της Ελλάδας.

Τα εκθέματα της συλλογής ανήκουν στην Κυκλαδική, Μινωική, Γεωμετρική, Αρχαϊκή, Αυστηρού Ρυθμού, Κλασσική, Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο. Υπάρχουν επίσης εκθέματα που ανήκουν στη βυζαντινή περίοδο καθώς και έργα ατόμων με προβλήματα όρασης.

Η πρωτοβουλία για την δημιουργία του ανήκει στο "Φάρο Τυφλών της Ελλάδος" και βρίσκεται στην οδό Δοϊράνης 198 στην Καλλιθέα.  

Το Μουσείο Αφής είναι ένα από τα 5 Μουσεία του είδους στον κόσμο. Η ιδιαιτερότητά του έγκειται στο γεγονός ότι οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να αγγίζουν τα εκθέματα, τα οποία είναι πιστά αντίγραφα των πρωτοτύπων που εκτίθενται σε άλλα Μουσεία της χώρας μας.

Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να αγγίξουν και να ψηλαφήσουν το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου, του Ερμή του Πραξιτέλη, του Ποσειδώνα, του Ηνίοχου των Δελφών, του Κούρου της Βολαμάνδρας, μακέτα του λόφου της Ακρόπολης κατά τον 5ο π.χ. αιώνα και άλλα.

Το 1988 έλαβε τον έπαινο του Ευρωπαϊκού Μουσείου της Χρονιάς ανάμεσα σε 70 ευρωπαϊκά μουσεία.

Πώς περιγράφουμε ένα κτίσμα

Παιχνιδοπωλείο

Υλικοπωλείο

Η ιστοσελίδα του Παιδικού Μουσείου

Όταν εκφράζουμε τη γνώμη μας σχετικά με ένα θέμα ή όταν θέλουμε να πετύχουμε ένα στόχο, πρέπει να υποστηρίζουμε τη θέση μας με τρόπο πειστικό και σαφή.


Έτσι, όταν θέλουμε να πείσουμε κάποιον για τις απόψεις μας ή απλά θέλουμε να ζητήσουμε κάτι, φροντίζουμε ώστε ο λόγος μας να είναι οργανωμένος σύμφωνα με τα εξής στοιχεία:


• Χρησιμοποιούμε στις προτάσεις μας τα ρήματα: νομίζουμε πως..., θεωρούμε ότι..., κατά την άποψή μας..., πιστεύουμε πως...


• Εκφράζουμε με σαφή τρόπο το λόγο για τον οποίο υποστηρίζουμε ή ζητάμε κάτι. Σε αυτό μάς βοηθά πολύ η χρήση αιτιολογικών προτάσεων, που αρχίζουν με αιτιολογικούς συνδέσμους, π.χ. γιατί, διότι, αφού, επειδή, μια και, μια που κτλ.


• Χρησιμοποιούμε λέξεις όπως: σίγουρα, φυσικά, λοιπόν, βέβαια, τελικά.

Ελληνικό Παιδικό Μουσείο

Πώς πείθουμε κάποιον δικαιολογώντας αυτά που λέμε

Αιτιολογικές προτάσεις

Οι Αιτιολογικές προτάσεις στο βιβλίο Γραμματικής

Τα ρήματα, όπως γνωρίζουμε, έχουν στο α' ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα

στην ενεργητική φωνή κατάληξη

και στην παθητική φωνή κατάληξη -μαι.

Ενεργητική σύνταξη έχουμε όταν
το ρήμα της πρότασης έχει ενεργητική διάθεση.

Όταν λέμε ότι ένα ρήμα έχει ενεργητική διάθεση εννοούμε ότι
το υποκείμενο του ρήματος ενεργεί.

 Η  ενεργητική  σύνταξη  τονίζει  περισσότερο  το υποκείμενο,  αυτόν  που  κάνει  την  ενέργεια .  


Προσοχή! Δεν πρέπει να μπερδεύουμε την ενεργητική φωνή με την ενεργητική διάθεση.

Τα  περισσότερα  ρήματα  που  έχουν  ενεργητική  διάθεση  ανήκουν  στην  ενεργητική  φωνή,  υπάρχουν  όμως  και  ρήματα  με  ενεργητική  διάθεση  που  ανήκουν  στην  παθητική  φωνή. (π.χ. εργάζομαι, περιποιούμαι, θυμάμαι).

Παθητική σύνταξη έχουμε, όταν
το ρήμα της πρότασης έχει παθητική διάθεση,
δηλαδή δηλώνει ότι
κάποιος παθαίνει κάτι από κάποιον ή από κάτι.

 

Αυτός που κάνει την ενέργεια δηλώνεται με το ποιητικό αίτιο, που αποτελείται από την πρόθεση από + αιτιατική πτώση ονόματος ή αντωνυμίας.

Η  παθητική  σύνταξη  τονίζει  περισσότερο  το  αποτέλεσμα  της ενέργειας παρά  αυτόν  που  ενεργεί.  


ΠΡΟΣΟΧΗ! Δεν πρέπει να μπερδεύουμε την παθητική φωνή
με την παθητική διάθεση.


Παθητική φωνή έχουμε, όταν το ρήμα έχει κατάληξη -μαι.


Παθητική διάθεση έχουμε, όταν το ρήμα δηλώνει ότι το υποκείμενό του παθαίνει κάτι, δέχεται κάποια ενέργεια.

Τα περισσότερα ρήματα που έχουν παθητική διάθεση βρίσκονται σε παθητική φωνή, δηλαδή έχουν κατάληξη -μαι.
Όμως υπάρχουν κάποια ρήματα που, αν και ανήκουν στην ενεργητική φωνή, έχουν παθητική διάθεση: π.χ. Το κερί σβήνει από τον αέρα.

Το  ρήμα  ενεργητικής  διάθεσης  γίνεται  ρήμα παθητικής διάθεσης.

Το  άμεσο  αντικείμενο  γίνεται  υποκείμενο.

Το  υποκείμενο  γίνεται  ποιητικό  αίτιο.

Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό που δείχνει η κύρια  πρόταση.

Παρ’ όλα αυτά, η κύρια πρόταση ισχύει.

Εισάγονται με τους συνδέσμους αν και, ενώ, μολονότι, κι ας.


Αν και πεινούσε , δεν έφαγε το φαγητό της.

Εναντιωματικές – Παραχωρητικές προτάσεις στο βιβλίο Γραμματικής

Εναντιωματικές προτάσεις

Μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα

Τα ρήµατα που  παίρνουν αντικείμενο (ή αντικείμενα) ως συμπλήρωμα  της  σηµασίας  τους  ονοµάζονται µεταβατικά,  γιατί  η  ενέργεια του υποκειµένου µεταβαίνει (µεταφέρεται) στο αντικείµενο.

 Τα ρήµατα που  δεν παίρνουν αντικείµενο λέγονται αµετάβατα,  γιατί αυτό που σηµαίνει το ρήµα δε µεταβαίνει σε κάτι άλλο:

π.χ. Η Μαρία έδεσε τα κορδόνια της.     (έδεσε -> µεταβατικό ρήμα     
                                                             τα κορδόνια  –>  αντικείμενο  )

Τα σκυλιά γαβγίζουν.   (ρήµα γαβγίζουν -> αµετάβατο ,  δεν υπάρχει αντικείμενο.  )

Αντικείμενο του ρήματος


Είναι οι λέξεις στις οποίες μεταβαίνει η ενέργεια του ρήματος .


Η λέξη που φανερώνει το πρόσωπο, ζώο ή πράγμα στο οποίο μεταβαίνει η ενέργεια του υποκειμένου του ρήματος ονομάζεται αντικείμενο:

Το αντικείμενο είναι συνήθως σε αιτιατική πτώση
και το βρίσκουμε ρωτώντας τι; ή ποιον;


π.χ. Τα πουλιά   τινάζουν    τα φτερά τους.

        υποκείμενο     ρήμα        αντικείμενο


Το αντικείμενο  είναι (συνήθως) ουσιαστικό, επίθετο, μετοχή ή αντωνυμία (στην τελευταία περίπτωση συχνά χρησιμοποιείται ο ασθενής τύπος της αντωνυμίας).

Επίσης, το αντικείμενο μπορεί να είναι ονοματική φράση (φράση χωρίς ρήμα) ή ολόκληρη πρόταση (φράση με ρήμα). Σε μία πρόταση μπορεί να υπάρχουν δύο αντικείμενα.

Συνδετικά ρήματα

Ορισµένα ρήµατα, που λέγονται συνδετικά, βοηθούν να συνδεθεί το υποκείµενο µε κάποια λέξη (συνήθως επίθετο ή ουσιαστικό), που δηλώνει κάποιο χαρακτηριστικό ή ιδιότητα του υποκειµένου και λέγεται κατηγορούµενο.

Το πιο συχνό συνδετικό ρήµα είναι το ρήµα είμαι και τα γίνομαι, γεννιέμαι, λέγομαι, νοµίζομαι, φαίνομαι, θεωρούμαι, ονοµάζομαι, εκλέγομαι, κληρώνομαι, χειροτονούμαι κ.α.

Ο παππούς είναι άρρωστος.

Είναι -> συνδετικό ρήμα  , άρρωστος -> κατηγορούμενο  

Για τα ρήματα δες και το
κεφάλαιο 10 Ατυχήματα

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Θεματικός κατάλογος μουσείων

Πώς ξεχωρίζουμε τα μεταβατικά από τα αμετάβατα ρήματα,
καθώς και τα ρήματα που παίρνουν αντικείμενο από αυτά που παίρνουν κατηγορούμενο

Πάμε… μουσεία;

Ρήματα μεταβατικά και αμετάβατα

στο βιβλίο Γραμματικης

ΕΝΟΤΗΤΑ 1: Ταξίδια, τόποι, μεταφορικά μέσα

ΕΝΟΤΗΤΑ 2:  Κατοικία

ΕΝΟΤΗΤΑ 3: 28η Οκτωβρίου

ΕΝΟΤΗΤΑ 4: Διατροφή

ΕΝΟΤΗΤΑ 5: 17η Νοέμβρη

ΕΝΟΤΗΤΑ 6:  ζωή σε άλλους τόπους

ΕΝΟΤΗΤΑ 7: Η ζωή έξω από την πόλη

ΕΝΟΤΗΤΑ 8:Χριστούγεννα

ΕΝΟΤΗΤΑ 9:  Συσκευές

ΕΝΟΤΗΤΑ 10: Ατυχήματα

ΕΝΟΤΗΤΑ 11: Συγγενικές σχέσεις

ΕΝΟΤΗΤΑ 12:25η Μαρτίου

ΕΝΟΤΗΤΑ 13: Τρόποι ζωής και επαγγέλματα

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Πάσχα

ΕΝΟΤΗΤΑ 15: Κινηματογράφος - Θέατρο

ΕΝΟΤΗΤΑ 16: Μουσεία

ΕΝΟΤΗΤΑ 17: Πόλεμος και ειρήνη

QUIZ - Επανάληψη στην ΕΝΟΤΗΤΑ 16

Μουσεία

Quiz  σε όρους πρότασης , μεταβατικά - αμετάβατα - συνδετικά - μονόπτωτα - δίπτωτα ρήματα - άμεσο και έμμεσο αντικείμενο

 QUIZ Μεταβατικά-Αμετάβατα-Συνδετικά ρήματα

Wordwall 1

Wordwall 2

Wordwall 3

Wordwall 4

Wordwall 5

Wordwall 6

Wordwall 7

Wordwall 8

Wordwall 9

Ρήματα που σχηματίζονται όπως στα αρχαία ελληνικά from Γιάννης Φερεντίνος
Ενεργητική και Παθητική σύνταξη from Γιάννης Φερεντίνος

Ο Παρθενώνας - 3D αναπαράσταση

Εργασία

Ενεργητική-Παθητική-φωνή
& σύνταξη

Εργασία

Αρχαιόκλιτα ρήματα

 QUIZ Ρήματα που σχηματίζονται όπως στα αρχαία ελληνικά

Wordwall 1

Wordwall 2

Wordwall 3

Αιτιολογικές λέγονται οι προτάσεις που δηλώνουν την αιτία μιας πράξης ή μιας κατάστασης.

Χωρίζονται συνήθως από τις προτάσεις που προσδιορίζουν με κόμμα, εκτός κι αν είναι πολύ σύντομες.

Εισάγονται:

Π.χ.













Άλλοι τρόποι δήλωσης της αιτίας

Μπορούμε επίσης να δηλώσουμε την αιτία χρησιμοποιώντας και:

α) τις προθέσεις από, για, με, τις καταχρηστικές προθέσεις λόγω, εξαιτίας ή ακόμη και τη λόγια πρόθεση ένεκα, π.χ.

Από την αφηρημάδα του ξέχασε το πορτοφόλι του.

Απαλλάχτηκε λόγω βλακείας.

Θύμωσα με τη συμπεριφορά του.

Μάλωσαν για την κληρονομιά.

Απολύθηκε εξαιτίας κακής διαγωγής.

Δεν ήρθε ένεκα της αρρώστιας του.

β) με λέξεις όπως: αιτία, λόγος, δικαιολογία, εξήγηση, αφορμή κ.ά., π.χ.

Η συμπεριφορά σου είναι η αιτία που φτάσαμε σ’ αυτή την κατάσταση.

γ) με τις εκφράσεις: γι’ αυτό, γι’ αυτόν το λόγο, ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο κ.ά., π.χ.

Ενώ είχε υποσχεθεί ότι θα πάμε στο γήπεδο, δεν πήγαμε. Γι’ αυτό το λόγο πείσμωσα και δε βγαίνω από το δωμάτιό μου.















































































































































αιτιολογικοί
σύνδεσμοι

Δεν πήγα στο σχολείο, γιατί ήμουν άρρωστος.

Δε συμφωνώ μαζί σας, διότι όσα λέτε δεν έχουν καμία λογική βάση.

Έφυγε νευριασμένος, επειδή ο πατέρας του δεν του έδωσε λεφτά.


Αφού της συμπεριφέρθηκες με τέτοιο τρόπο, καλά έκανε κι έφυγε.

Θα πάρουμε γλυκό, μια και ήσασταν καλά παιδιά.

Λυπάμαι, που δε θα έρθει μαζί μας και η Ελένη.

Για να τρέχει σαν τρελός με το αμάξι, καρφώθηκε σ' ένα τοίχο.

Τελείωνε και δεν έχω χρόνο.

λέξεις και εκφράσεις

που χρησιμοποιούνται

ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι

Οι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις -
τελικές,  αιτιολογικές, αποτελεσματικές,  υποθετικές,  εναντιωματικές - παραχωρητικές και χρονικές  προτάσεις

QUIZ

Αιτιολογικές προτάσεις

Wordwall 1

Wordwall 2

Wordwall 3

Wordwall 4

Wordwall 5

Wordwall 6

Wordwall 7

Εργασία

Αιτιολογικές προτάσεις
 - Θεωρία και εργασίες

Εναντιωματικές - Παραχωρητικές Προτάσεις

Μάθε για τις επιρρηματικές προτάσεις

 QUIZ εναντιωματικές προτάσεις


Wordwall 1

Wordwall 2

Εργασία

Πώς αφηγούμαστε μια ιστορία