Ο Άθως Δημουλάς γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο Πολιτικός Μηχανικός και συνέχισε τις σπουδές του με υποτροφίες στο εξωτερικό (Βέλγιο, Αγγλία, Γαλλία), ειδικευόμενος στις Στατικές Κατασκευές και τη Σιδηροδρομική. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα εργάστηκε ως Πολιτικός Μηχανικός και Διευθυντής στους Σιδηροδρόμους. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1951 με την έκδοση της πρώτης του ποιητικής συλλογής που είχε τίτλο Ποιήματα. Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό βραβείο Ποίησης (1966 για τη συλλογή Άλλοτε και Αλλού). Έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά και τα πολωνικά.
Στο μουσείο
Tο ακέφαλο άγαλμα στημένο
στη μέση της αίθουσας κοιτάζω.
Aπ’ τα πόδια ως τον λαιμό, σπουδάζω
τις λεπτομέρειες: το λυγισμένο
κάπως γόνατο, το τεντωμένο
χέρι, τους μυς του στήθους. Aλλάζω
θέση και απόσταση. Θαυμάζω
στο σύνολο το σώμα. Kαι προσμένω
από τη μια στιγμή ως την άλλη
(της φαντασίας η δύναμη μεγάλη,
όταν σε τούτο η τέχνη βοηθεί)
ασύγκριτα προσθέτοντας κάλλη,
στη θέση απ’ όπου λείπει να φανεί
υπέροχο απολλώνιο το κεφάλι. Άθως Δημουλάς
Το ποίημα του Δημουλά έτσι όπως το διαβάζει ο ποιητής Βαρβέρης Γιάννης.
Η Νίκη τηςΣαμοθράκης παριστάνει φτερωτή τη θεά Νίκη. Το γλυπτό εκτίθεται στο Μουσείο του Λούβρου από το 1884.
Αγάλματα χωρίς χέρια …που ζωντανεύουν…
Κλασσικά αρχαία ελληνικά (και ρωμαϊκά) αγάλματα
Υπόθεση
Το άγαλμα ενός μικρού αγοριού, λυπάται και κρυώνει μέσα στην αίθουσα του μουσείου όπου εκτίθεται, καθώς νιώθει απέραντη μοναξιά.
Νοσταλγεί τη Μικρασία, απ' όπου το φυγάδεψαν το 1922, και ονειρεύεται κάποια μέρα να καταφέρει να γυρίσει εκεί. Η φιλία που αναπτύσσει με την καθαρίστρια και τον γιο του νυχτοφύλακα, αλλά κυρίως ένα γαλάζιο μαγικό πουλί που παρουσιάζεται στον ύπνο του, θα το βοηθήσουν να κάνει το μεγάλο του όνειρο πραγματικότητα.
Λίγα λόγια για το συγγραφέα
Μπουλιώτης Χρήστος:Γεννήθηκε to 1952 στη Μύρινα της Λήμνου. Σπούδασε Ιστορία, Αρχαιολογία και συγκριτική Γλωσσολογία στην Αθήνα και τη Γερμανία, όπου ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ το 1980. Διεξάγει ανασκαφικές έρευνες στην Κρήτη, στη Σαντορίνη, στην αρχαία Ήλιδα και στη Λήμνο. Δίδαξε αρχαιολογία στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και στα μεταπτυχιακά τμήματα του Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς επίσης ιστορία της αιγαιακής Τέχνης Στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Από το 1985 είναι αρχαιολόγος - ερευνητής στην Ακαδημία Αθηνών. Με την παιδική λογοτεχνία ασχολείται συστηματικά από το 1987. Μέχρι τώρα έχει εκδώσει περισσότερο από είκοσι βιβλία σε διάφορους εκδοτικούς οίκους. Το πρώτο του παιδικό βιβλίο με τίτλο Η παράξενη αγάπη του αλόγου και της Λεύκας τιμήθηκε το 1989 από το Πανεπιστήμιο της Padova με το Βραβείο PIER PAOLO VERGERIO. Το 1994 και το 2000 τιμήθηκε από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου για τα έργα του Με τα Φτερά του Πήγασου και το Άγαλμα που κρύωνε αντίστοιχα. Στη Γενέτειρα του Λήμνο, η προσωπική του συλλογή Παιχνιδιών και παιδικών βιβλίων αποτέλεσε τον πυρήνα για την ίδρυση του Μουσείου Ιστορίας Παιδικού Παιχνιδιού και Βιβλίου.
Σμιλεύοντας τον άνθρωπο Η εκπαιδευτική ταινία - ντοκιμαντέρ παρουσιάζει την εξέλιξη της γλυπτής ανδρικής μορφής σε όλη τη διάρκεια της Ελληνικής Αρχαιότητας, από τους πρώιμους ιστορικούς χρόνους μέχρι τη ρωμαϊκή κατάκτηση.
Στο ποιητικό αίτιο βρίσκεται αυτός που ενεργεί (ο δράστης): ο γιατρός , η ζέστη , το υπουργείο , ο αέρας
Μια πρόταση που έχει ενεργητική σύνταξη μπορεί να μετατραπεί σε παθητική σύνταξη. Ισχύει, βέβαια, και το αντίθετο, να κάνουμε την παθητική σύνταξη ενεργητική.
Για να περιγράφουμε ένα χώρο που επισκεφτήκαμε, φροντίζουμε να οργανώσουμε το γραπτό μας σύμφωνα με τα παρακάτω στοιχεία:
• Το όνομα του χώρου που επισκεφτήκαμε, π.χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου, βιομηχανία γάλακτος «ΕΒΟΛ» κτλ.
• Πού βρίσκεται, π.χ. στο κέντρο της πόλης , στη βιομηχανική περιοχή κτλ.
• Πότε πήγαμε, με ποιον τρόπο και για ποιο λόγο.
(την προηγούμενη Τετάρτη , με λεωφορείο , για να γνωρίσουμε πώς παράγεται το γάλα.. κτλ)
• Τι είδαμε και τι ακούσαμε εκεί.
(ποιος μας μίλησε , μας ξενάγησε , τι μας είπε , τους χώρους που επισκεφθήκαμε , μηχανήματα κτλ..)
• Ποιο στοιχείο μάς έκανε ιδιαίτερη εντύπωση.
• Σκέψεις και συναισθήματα από αυτή μας την επίσκεψη.
Πιο αναλυτικά:
ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΣΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ
Ενεργητική και Παθητική σύνταξη
Ρήματα που σχηματίζονται όπως στα αρχαία ελληνικά
Στον λόγο χρησιμοποιούνται μερικά ρήματα που στην οριστική παθητικού αορίστου έχουν διατηρήσει τον γραμματικό τύπο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Μερικά από τα ρήματα αυτά είναι:
Μουσείο Αφής
Περιγραφή χώρου Πώς κάνουμε έναν απολογισμό (για όσα είδαμε, ακούσαμε, μάθαμε και αισθανθήκαμε) μετά από επίσκεψη σε κάποιο χώρο
Το Μουσείο Αφής δημιουργήθηκε στην Αθήνα το 1984 σαν μια προσπάθεια που θα δίνει την ευκαιρία σε άτομα με προβλήματα όρασης να γνωρίσουν την πολιτιστική κληρονομία της Ελλάδας.
Τα εκθέματα της συλλογής ανήκουν στην Κυκλαδική, Μινωική, Γεωμετρική, Αρχαϊκή, Αυστηρού Ρυθμού, Κλασσική, Ελληνιστική και Ρωμαϊκή περίοδο. Υπάρχουν επίσης εκθέματα που ανήκουν στη βυζαντινή περίοδο καθώς και έργα ατόμων με προβλήματα όρασης.
Η πρωτοβουλία για την δημιουργία του ανήκει στο "Φάρο Τυφλών της Ελλάδος" και βρίσκεται στην οδό Δοϊράνης 198 στην Καλλιθέα.
Το Μουσείο Αφής είναι ένα από τα 5 Μουσεία του είδους στον κόσμο. Η ιδιαιτερότητά του έγκειται στο γεγονός ότι οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να αγγίζουν τα εκθέματα, τα οποία είναι πιστά αντίγραφα των πρωτοτύπων που εκτίθενται σε άλλα Μουσεία της χώρας μας.
Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να αγγίξουν και να ψηλαφήσουν το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου, του Ερμή του Πραξιτέλη, του Ποσειδώνα, του Ηνίοχου των Δελφών, του Κούρου της Βολαμάνδρας, μακέτα του λόφου της Ακρόπολης κατά τον 5ο π.χ. αιώνα και άλλα.
Το 1988 έλαβε τον έπαινο του Ευρωπαϊκού Μουσείου της Χρονιάς ανάμεσα σε 70 ευρωπαϊκά μουσεία.
Όταν εκφράζουμε τη γνώμη μας σχετικά με ένα θέμα ή όταν θέλουμε να πετύχουμε ένα στόχο, πρέπει να υποστηρίζουμε τη θέση μας με τρόπο πειστικό και σαφή.
Έτσι, όταν θέλουμε να πείσουμε κάποιον για τις απόψεις μας ή απλά θέλουμε να ζητήσουμε κάτι, φροντίζουμε ώστε ο λόγος μας να είναι οργανωμένος σύμφωνα με τα εξής στοιχεία:
• Χρησιμοποιούμε στις προτάσεις μας τα ρήματα: νομίζουμε πως..., θεωρούμε ότι..., κατά την άποψή μας..., πιστεύουμε πως...
• Εκφράζουμε με σαφή τρόπο το λόγο για τον οποίο υποστηρίζουμε ή ζητάμε κάτι. Σε αυτό μάς βοηθά πολύ η χρήση αιτιολογικών προτάσεων, που αρχίζουν με αιτιολογικούς συνδέσμους, π.χ. γιατί, διότι, αφού, επειδή, μια και, μια που κτλ.
Τα ρήματα, όπως γνωρίζουμε, έχουν στο α' ενικό πρόσωπο οριστικής ενεστώτα
στην ενεργητική φωνή κατάληξη -ω
και στην παθητική φωνή κατάληξη -μαι.
Ενεργητική σύνταξη έχουμε όταν το ρήμα της πρότασης έχει ενεργητική διάθεση.
Όταν λέμε ότι ένα ρήμα έχει ενεργητική διάθεση εννοούμε ότι το υποκείμενο του ρήματος ενεργεί.
Η ενεργητική σύνταξη τονίζει περισσότερο το υποκείμενο, αυτόν που κάνει την ενέργεια .
Προσοχή! Δεν πρέπει να μπερδεύουμε την ενεργητική φωνή με την ενεργητική διάθεση.
Τα περισσότερα ρήματα που έχουν ενεργητική διάθεση ανήκουν στην ενεργητική φωνή, υπάρχουν όμως και ρήματα με ενεργητική διάθεση που ανήκουν στην παθητική φωνή. (π.χ. εργάζομαι, περιποιούμαι, θυμάμαι).
• Παθητική σύνταξη έχουμε, όταν το ρήμα της πρότασης έχει παθητική διάθεση, δηλαδή δηλώνει ότι κάποιος παθαίνει κάτι από κάποιον ή από κάτι.
Αυτός που κάνει την ενέργεια δηλώνεται με το ποιητικό αίτιο, που αποτελείται από την πρόθεση από + αιτιατική πτώση ονόματος ή αντωνυμίας.
Η παθητική σύνταξη τονίζει περισσότερο το αποτέλεσμα της ενέργειας παρά αυτόν που ενεργεί.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Δεν πρέπει να μπερδεύουμε την παθητική φωνή με την παθητική διάθεση.
Παθητική φωνήέχουμε, όταν το ρήμα έχει κατάληξη -μαι.
Παθητική διάθεση έχουμε, όταν το ρήμα δηλώνει ότι το υποκείμενό του παθαίνει κάτι, δέχεται κάποια ενέργεια.
Τα περισσότερα ρήματα που έχουν παθητική διάθεση βρίσκονται σε παθητική φωνή, δηλαδή έχουν κατάληξη -μαι. Όμως υπάρχουν κάποια ρήματα που, αν και ανήκουν στην ενεργητική φωνή, έχουν παθητική διάθεση: π.χ. Το κερί σβήνει από τον αέρα.
Το ρήμα ενεργητικής διάθεσης γίνεται ρήμα παθητικής διάθεσης.
Το άμεσο αντικείμενο γίνεται υποκείμενο.
Το υποκείμενο γίνεται ποιητικό αίτιο.
Οι εναντιωματικές προτάσεις φανερώνουν αντίθεση σε αυτό που δείχνει η κύρια πρόταση.
Παρ’ όλα αυτά, η κύρια πρόταση ισχύει.
Εισάγονται με τους συνδέσμους αν και, ενώ, μολονότι, κι ας.
Τα ρήµατα που παίρνουν αντικείμενο (ή αντικείμενα) ως συμπλήρωμα της σηµασίας τους ονοµάζονται µεταβατικά, γιατί η ενέργεια του υποκειµένου µεταβαίνει (µεταφέρεται) στο αντικείµενο.
Τα ρήµατα που δεν παίρνουν αντικείµενο λέγονται αµετάβατα, γιατί αυτό που σηµαίνει το ρήµα δε µεταβαίνει σε κάτι άλλο:
π.χ. Η Μαρία έδεσε τα κορδόνια της. (έδεσε -> µεταβατικό ρήμα τα κορδόνια –> αντικείμενο)
Τα σκυλιά γαβγίζουν. (ρήµα γαβγίζουν -> αµετάβατο , δεν υπάρχει αντικείμενο.
Αντικείμενο του ρήματος
Είναι οι λέξεις στις οποίες μεταβαίνει η ενέργεια του ρήματος .
► Η λέξη που φανερώνει το πρόσωπο, ζώο ή πράγμα στο οποίο μεταβαίνει η ενέργεια του υποκειμένου του ρήματος ονομάζεται αντικείμενο:
Το αντικείμενο είναι συνήθως σε αιτιατική πτώση και το βρίσκουμε ρωτώντας τι; ή ποιον;
π.χ. Τα πουλιά τινάζουντα φτερά τους.
υποκείμενορήμααντικείμενο
Το αντικείμενο είναι (συνήθως) ουσιαστικό, επίθετο, μετοχή ή αντωνυμία (στην τελευταία περίπτωση συχνά χρησιμοποιείται ο ασθενής τύπος της αντωνυμίας).
Επίσης, το αντικείμενο μπορεί να είναι ονοματική φράση (φράση χωρίς ρήμα) ή ολόκληρη πρόταση (φράση με ρήμα). Σε μία πρόταση μπορεί να υπάρχουν δύο αντικείμενα.
Συνδετικά ρήματα
Ορισµένα ρήµατα, που λέγονται συνδετικά, βοηθούν να συνδεθεί το υποκείµενο µε κάποια λέξη (συνήθως επίθετο ή ουσιαστικό), που δηλώνει κάποιο χαρακτηριστικό ή ιδιότητα του υποκειµένου και λέγεται κατηγορούµενο.
Το πιο συχνό συνδετικό ρήµα είναι το ρήµα είμαι και τα γίνομαι, γεννιέμαι, λέγομαι, νοµίζομαι, φαίνομαι, θεωρούμαι, ονοµάζομαι, εκλέγομαι, κληρώνομαι, χειροτονούμαι κ.α.
Ο παππούς είναιάρρωστος.
Είναι -> συνδετικό ρήμα , άρρωστος -> κατηγορούμενο
Αιτιολογικές λέγονται οι προτάσεις που δηλώνουν την αιτία μιας πράξης ή μιας κατάστασης.
Χωρίζονται συνήθως από τις προτάσεις που προσδιορίζουν με κόμμα, εκτός κι αν είναι πολύ σύντομες.
Εισάγονται:
με τους αιτιολογικούς συνδέσμους: γιατί, διότι, επειδή, αφού, ή
με λέξεις και εκφράσειςπου χρησιμοποιούνται ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι: καθώς, εφόσον, μιακαι, που, μιαπου, σαν... να, σαν...πως, αλλά και με το τελικό για να, ή με τον και,
Π.χ.
Άλλοι τρόποι δήλωσης της αιτίας
Μπορούμε επίσης να δηλώσουμε την αιτία χρησιμοποιώντας και:
α) τις προθέσειςαπό, για,με, τις καταχρηστικές προθέσεις λόγω, εξαιτίας ή ακόμη και τη λόγια πρόθεση ένεκα, π.χ.
Από την αφηρημάδα του ξέχασε το πορτοφόλι του.
Απαλλάχτηκε λόγω βλακείας.
Θύμωσα με τη συμπεριφορά του.
Μάλωσαν για την κληρονομιά.
Απολύθηκε εξαιτίας κακής διαγωγής.
Δεν ήρθε ένεκα της αρρώστιας του.
β) με λέξεις όπως: αιτία, λόγος, δικαιολογία, εξήγηση, αφορμή κ.ά., π.χ.
Η συμπεριφορά σου είναι ηαιτία που φτάσαμε σ’ αυτή την κατάσταση.
γ) με τις εκφράσεις: γι’ αυτό, γι’ αυτόν το λόγο, ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο κ.ά., π.χ.
Ενώ είχε υποσχεθεί ότι θα πάμε στο γήπεδο, δεν πήγαμε. Γι’ αυτό το λόγο πείσμωσα και δε βγαίνω από το δωμάτιό μου.
αιτιολογικοί σύνδεσμοι
Δεν πήγα στο σχολείο, γιατί ήμουν άρρωστος.
Δε συμφωνώ μαζί σας, διότι όσα λέτε δεν έχουν καμία λογική βάση.
Έφυγε νευριασμένος, επειδή ο πατέρας του δεν του έδωσε λεφτά.
Αφού της συμπεριφέρθηκες με τέτοιο τρόπο, καλά έκανε κι έφυγε.
Θα πάρουμε γλυκό, μια και ήσασταν καλά παιδιά.
Λυπάμαι, που δε θα έρθει μαζί μας και η Ελένη.
Για να τρέχει σαν τρελός με το αμάξι, καρφώθηκε σ' ένα τοίχο.
Τελείωνε και δεν έχω χρόνο.
λέξεις και εκφράσεις
που χρησιμοποιούνται
ως αιτιολογικοί σύνδεσμοι
Οι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις - τελικές, αιτιολογικές, αποτελεσματικές, υποθετικές, εναντιωματικές - παραχωρητικές και χρονικές προτάσεις
