Page 2 - E23

Ιστορία Ε΄ Δημοτικού – Ενότητα Ε΄: Η μεγάλη ακμή του Βυζαντινού κράτους

– Κεφάλαιο 23. Η νομοθεσία και η διοίκηση εκσυγχρονίζονται

23. Η νομοθεσία και η διοίκηση εκσυγχρονίζονται

1. Ποια εσωτερικά προβλήματα δημιούργησαν στο Βυζάντιο οι νικηφόροι
πόλεμοι με τους γειτονικούς λαούς;
● Αποδιοργάνωσαν το στρατό των συνόρων και των ακριτικών περιοχών.

● Αποδυνάμωσαν οικονομικά το κράτος και στέρησαν την ύπαιθρο από εργατικά
χέρια.
● Χαλάρωσαν την απονομή δικαιοσύνης και οι νόμοι δεν εφαρμόζονταν με δίκαιο
τρόπο για όλους.

● Στέρησαν από πολλούς μικροκαλλιεργητές τα κτήματά τους και τους
μετέτρεψαν σε δουλοπάροικους των «δυνατών».
2. Τι έκανε ο αυτοκράτορας για να αντιμετωπίσει αυτά τα προβλήματα;

Ο αυτοκράτορας Λέων Γ’ ο Ίσαυρος, έκανε πολλές τολμηρές αλλαγές στη
νομοθεσία και τη διοίκηση του κράτους.
3. Ποιες ήταν οι αλλαγές στη νομοθεσία και τη διοίκηση;

● Χώρισε την αυτοκρατορία σε μεγάλες περιφέρειες, τα «Θέματα», και όρισε ως
διοικητές στρατηγούς, υπεύθυνους για την ασφάλεια της περιοχής τους.

● Μοίρασε δημόσια γη στους γεωργούς των ακριτικών περιοχών, με την
υποχρέωση να την καλλιεργούν οι ίδιοι, αλλά και να στρατεύονται για να την
προστατεύουν (Ακρίτες).
● Εκσυγχρόνισε τους παλιούς νόμους του Ιουστινιανού, τους προσάρμοσε στις

ανάγκες της εποχής και τους δημοσίευσε στην «Εκλογή». (Συλλογή νόμων
γραμμένη σε απλή γλώσσα, όριζε ότι: «όλοι οι πολίτες είναι ίσοι απέναντι στους
νόμους και τη δικαιοσύνη»).
● Με το «Γεωργικό Νόμο» προστάτευσε την περιουσία των ελεύθερων γεωργών

και των κτηνοτρόφων και εξασφάλισε καλύτερες συνθήκες ζωής για όσους
ζούσαν στην ύπαιθρο.
● Αφαίρεσε από τους κληρικούς και τους μοναχούς τη δημόσια εκπαίδευση και
επέβαλε στα εκκλησιαστικά και τα μοναστηριακά κτήματα τον κοινό για όλους

φόρο.
● Ανέθεσε την τήρηση των «φιλάνθρωπων» νόμων του στους δικαστές.

4. Πώς δέχτηκαν οι πολίτες τις μεταρρυθμίσεις του Λέοντα Γ’ και των
διαδόχων του;
Οι λαϊκές τάξεις τις δέχτηκαν με ανακούφιση. Οι πλούσιοι, οι «δυνατοί» και οι
μοναχοί δυσαρεστήθηκαν, γιατί τα μέτρα αυτά τους εμπόδιζαν να κερδίσουν

περισσότερα.