Page 2 - Γλώσσα Ε-Ενότητα 9 - Βιβλία - βιβλιοθήκες

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 9 – Βιβλία - Βιβλιοθήκες

Οι προτάσεις διακρίνονται σε κύριες (ή ανεξάρτητες) και σε εξαρτημένες ( ή
δευτερεύουσες) ανάλογα με το αν στέκουν μόνες τους στον λόγο ή όχι.
Οι κύριες έχουν αυτοτελές νόημα και μπορούν να σταθούν μόνες τους.

Οι εξαρτημένες προτάσεις δε στέκονται μόνες τους στον λόγο.
Ο πατέρας μου εργάζεται στην τράπεζα. (Κύρια)
Δεν έτρωγε κρέας, επειδή ήταν χορτοφάγος. (κύρια – δευτερεύουσα

αιτιολογική)
Στην ομάδα αρχηγός είναι ο Γιώργος ο οποίος είναι και ο πιο παλιός παίκτης.
(κύρια – δευτερεύουσα αναφορική)

παρατακτική σύνδεση:

Λέγεται παρατακτική ή παράταξη, γιατί με αυτήν παρατάσσουμε δηλαδή τοποθετούμε
ισοδύναμες προτάσεις τη μία μετά την άλλη, χωρίς να εξαρτώνται η μία από την άλλη.
Συνδέονται μεταξύ τους με συνδέσμους, τους παρατακτικούς συνδέσμους.
Κύρια + κύρια ή Δευτερεύουσα + δευτερεύουσα (παρατακτική σύνδεση)

παρατακτικοί σύνδεσμοι: συμπλεκτικοί: και (κι), ούτε διαχωριστικοί: ή, είτε
αντιθετικοί: αλλά, όμως, μα
η
η
π.χ. Φόρεσα τα ρούχα μου (1 ) και χτένισα τα μαλλιά μου (2 ). -> δύο ανεξάρτητες
Δεν πήγε στη γιορτή (κύρια) γιατί βαριόταν (δευτερ. αιτιολογική) και γιατί δεν είχε
αγοράσει δώρο. (δευτερ. αιτιολογική) -> δύο όμοιες εξαρτημένες αιτιολογικές

υποτακτική σύνδεση:
Στην υποτακτική σύνδεση μια δευτερεύουσα πρόταση (δπ) υποτάσσεται σε μια κύρια
πρόταση (κπ) ή σε μια άλλη δευτερεύουσα πρόταση (δπ) και συνδέονται με τους

υποτακτικούς συνδέσμους. (αιτιολογικούς, τελικούς, χρονικούς κτλ/ ή με αναφορική
αντωνυμία ).
π.χ. Όταν έχει ελεύθερο χρόνο (δπ), βλέπει τηλεόραση.(κπ) -> χρονικός συνδ. (όταν)
[Θέλω] [να φάω] , [γιατί πεινάω]
Αποστόλης Αγγελόπουλος
Στο παράδειγμα υπάρχουν τρεις προτάσεις.
Η πρώτη (Θέλω) είναι η κύρια, η πρόταση που "κουβαλάει" το κυρίως νόημα.
Η δεύτερη πρόταση (να φάω) είναι δευτερεύουσα και υποτάσσεται στην πρώτη .
Η τρίτη πρόταση (γιατί πεινάω) είναι κι αυτή δευτερεύουσα, υποτάσσεται όμως στην

προηγούμενη δευτερεύουσα (να φάω) και συνδέεται με την δεύτερη με το γιατί.

Οι εξαρτημένες προτάσεις, χωρίζονται από τις κύριες με κόμμα (,) ειδικά όταν το
νόημά τους δεν είναι άμεσα εξαρτημένο από την κύρια πρόταση.

π.χ. Όταν τελειώσεις τα μαθήματά σου, θα πας για ποδόσφαιρο. (με κόμμα)
Είμαι χαρούμενη όταν σκέφτομαι πως σε λίγο έρχονται οι Απόκριες. (χωρίς κόμμα).

Αποστόλης Αγγελόπουλος - 2/8/2023 - Σελίδα 2 από 47