Page 6 - Γλώσσα Ε-Ενότητα 11 - Παιχνίδια, παιχνίδια, παιχνίδια
P. 6
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 11 – Παιχνίδια, παιχνίδια, παιχνίδια
Υποτακτική: Προστακτική:
➢ φανερώνει κάτι που επιθυμούμε ή ➢ φανερώνει προσταγή, επιθυμία, ευχή.
περιμένουμε να γίνει. ➢ Σχηματίζεται μόνο στο 2ο πρόσωπο
➢ Έχει : Εξακολουθητική ενικού και πληθυντικού (εσύ – εσείς)
(Ενεστώτα)*: να γράφω – να γράφομαι ➢ Έχει: - Εξακολουθητική (Ενεστώτα):
- Συνοπτική (Αορίστου): γράφε, γράφετε – (γράφου), γράφετε
να γράψω – να γραφτώ Αποστόλης Αγγελόπουλος - Συνοπτική (Αορίστου):
- Συντελεσμένη Παρακείμενου): γράψε, γράψτε – γράψου, γραφτείτε
να έχω γράψει – να έχω γραφτεί - Παρακείμενου (σπάνια):
➢ Παίρνει άρνηση μη(ν) και δε(ν). έχε γραμμένο, έχετε γραμμένο
➢ Σχηματίζεται βάζοντας μπροστά από ➢ Δεν έχει άρνηση **. Σε περίπτωση
το ρήμα ένα από τα μόρια ας, να ή που θέλουμε να «προστάξουμε», να
κάποιον από τους συνδέσμους για να, όταν, ζητήσουμε από κάποιον να μην κάνει
πριν, άμα ή το αρνητικό μόριο μη(ν). κάτι (να δηλώσουμε αρνητικό νόημα),
Οι μαθητές ας μαζευτούν στην αυλή. την προστακτική αντικαθιστά η
Αν βρω λίγο χρόνο, θα ζωγραφίσω. υποτακτική (με άρνηση μη[ν]).
Αν δεν έχει συγκοινωνία, να μην ξεκινήσει ➢ Ανοίξτε τα παράθυρα. προσταγή
να έρθει. ➢ Σύρε, παιδί μου, στο καλό. Ευχή
➢ Μη φωνάζετε έτσι. Απαγόρευση -
(Υποτακτική)
Μετοχή:
Α. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει την Απαρέμφατο:
ενεργητική μετοχή που είναι στην ενεργητική ➢ Είναι άκλιτος ρηματικός τύπος που
φωνή, σε χρόνο ενεστώτα και είναι άκλιτη. μας χρησιμεύει στο να σχηματίζουμε τους
Σχηματίζεται προσθέτοντας στο θέμα του συντελεσμένους χρόνους των ρημάτων.
ρήματος την κατάληξη -οντας (αν δεν Παρακείμενος: έχω βάψει – έχω βαφτεί
τονίζεται) και -ώντα ς (αν τονίζεται). Υπερσυντέλικος: είχα βάψει – είχα βαφτεί
• Πιστεύοντας πιο πολύ στον εαυτό σου, θα τα Συντελεσμένος μέλλοντας: θα έχω βάψει
καταφέρεις. (πιστεύω -> πιστεύοντας) – θα έχω βαφτεί
• Κοιτώντας το δέντρο, χάνεις το δάσος.
(κοιτώ -> κοιτώντας) ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: * Στο νέο βιβλίο
Β. Στη δεύτερη κατηγορία έχουμε τις Γραμματικής της Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού η υποτακτική
παθητικές μετοχές που είναι στην παθητική (και η Προστακτική) θεωρούνται άχρονες εγκλίσεις, σε
με
αντίθεση
τις
παλιότερες
γραμματικές
π.χ
φωνή, σε χρόνο παρακείμενο και είναι τύποι Τριανταφυλλίδη. Έτσι η Υποτακτική Ενεστώτα
αναφέρεται ως εξακολουθητική ,
του Αορίστου ως
που κλίνονται όπως τα επίθετα. Συνοπτική και του Παρακειμένου ως Συντελεσμένη.
➢ Η παθητική μετοχή σχηματίζεται
προσθέτοντας στο θέμα του ρήματος του **έχει η προστακτική άρνηση ή όχι;
Στην πρόσφατη γραμματική του Γυμνασίου και του
ενεστώτα ή του αορίστου τις καταλήξεις –μένος Δημοτικού δε γίνεται ξεκάθαρη αναφορά.
, -μένη , -μένο Στο παλιό συντακτικό του Γυμνασίου δηλώνεται ότι η
αποφατικά.
• Οι ενδιαφερόμενοι να προσκομίσουν τα προστακτική χρησιμοποιείται και Τζάρτζανου,
Σύνταξις»
«Νεοελληνική
Στη
του
απαραίτητα δικαιολογητικά στην γραμματεία. δηλώνεται ότι η προστακτική χρησιμοποιείται μόνο
(ενδιαφέρομαι -> ενδιαφερόμενος) καταφατικά και οι περιπτώσεις με την άρνηση (π.χ. μη
• Το πληγωμένο ζώο βογκούσε από τον γελάτε) είναι υποτακτική.
Στη γραμματική των Holton, Mackridge, Φιλιππάκη,
πόνο. (πληγώνω -> πληγωμένος). εκδ. Πατάκη, σελ. 207, αναφέρεται ξεκάθαρα ότι η
προστακτική δεν έχει άρνηση. ΠΗΓΗ: ipap
Αγγελόπουλος Απόστολος - 2/8/2023 - Σελίδα 6 από 55
