Page 3 - Istoria_ST_B7

Ιστορία Στ΄ τάξης - Ενότητα Β: Οι Έλληνες κάτω από την οθωμανική και τη λατινική κυριαρχία (1453-1821)

Κεφάλαιο 7. Οι δάσκαλοι του Γένους

Δάσκαλοι του Γένους ονομάζονται οι μορφωμένοι Έλληνες που κατά την περίοδο της
ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ
Τουρκοκρατίας, με την προφορική διδασκαλία τους ή με τα κείμενα τους, συνέβαλαν στην

καλλιέργεια της ελληνικής παιδείας.

1) Ποιοι ονομάστηκαν δάσκαλοι του Γένους;
Δάσκαλοι του Γένους ονομάζονται οι μορφωμένοι Έλληνες που κατά την περίοδο της

Τουρκοκρατίας συνέβαλαν, με την προφορική διδασκαλία τους ή με τα κείμενα τους, στην
καλλιέργεια της ελληνικής παιδείας. Αρκετοί από τους δασκάλους του Γένους ήταν ή
έγιναν αργότερα κληρικοί. Κάποιοι σπούδασαν στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα ενώ άλλοι

στα Ιόνια Νησιά, στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και στο εξωτερικό.

2) Ποιο ήταν το κύριο μέλημα και η προσφορά τους;

Οι δάσκαλοι του Γένους δίδασκαν σε ναούς, σε σχολεία και σε δημόσιους χώρους.
Έγραφαν επίσης επιστολές και άρθρα σε περιοδικά και εφημερίδες είτε ολόκληρα βιβλία,
που τα τύπωναν με την υποστήριξη της Εκκλησίας, των Φαναριωτών ηγεμόνων

ή φιλομαθών εμπόρων. Με το έργο τους βοήθησαν στην ίδρυση σχολείων και την τόνωση
της ελληνικής παιδείας, στην ιδεολογική προετοιμασία της Μεγάλης Επανάστασης του

1821 και στην ανάπτυξη του Φιλελληνισμού στη Δύση.

3) Τι ήταν ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός;
Φωτισμένοι πνευματικοί άνδρες έδρασαν σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας. Ιδιαίτερα

σημαντική ήταν, όπως αναφέρθηκε, η δράση των Ελλήνων λογίων στη Δύση. Κατά τον
18ο και στις αρχές του 19ουαιώνα οι ιδέες και τα κηρύγματα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού

κυριαρχούσαν στη Δυτική Ευρώπη. Οι νέες φιλελεύθερες και ριζοσπαστικές ιδέες
έφτασαν γρήγορα και στην ελληνική Χερσόνησο, δυναμώνοντας την επαναστατική διάθεση
των υπόδουλων Ελλήνων. Η πνευματική αυτή δραστηριότητα ονομάστηκε Νεοελληνικός

Διαφωτισμός.

4) Ποιοι ήταν οι κύριοι εκπρόσωποι του Νεοελληνικού Διαφωτισμού;
Ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός ανέδειξε μεγάλες μορφές στα ελληνικά γράμματα, όπως ο
Φαναριώτης νομικός Δημήτριος Καταρτζής και ο Κερκυραίος κληρικός Ευγένιος

Βούλγαρης, που δίδαξε στην Αθωνιάδα Σχολή φιλοσοφία και μαθηματικά. Επίσης δύο
ξαδέλφια από τη Θεσσαλία, ο Γρηγόριος Κωνσταντάς και ο Δανιήλ Φιλιππίδης, συνέγραψαν
στη δημοτική γλώσσα τη «Γεωγραφία Νεωτερική», ενώ ο Κοζανίτης γιατρός Μιχαήλ

Περδικάρης σατίρισε σε πεζά και σε στίχους πρόσωπα και γεγονότα της εποχής του.

5) Τι ήταν η Ελληνική Νομαρχία;

Αποστόλης Αγγελόπουλος