Page 6 - Δείγμα εκτυπώσιμου flip pdf
P. 6
Γλώσσα Ε΄- ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 1 – Ο ΦΙΛΟΣ ΜΑΣ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Υποτακτική: Προστακτική:
➢ φανερώνει κάτι που επιθυμούμε ή ➢ φανερώνει προσταγή, επιθυμία, ευχή.
περιμένουμε να γίνει. ➢ Σχηματίζεται μόνο στο 2ο πρόσωπο
➢ Έχει : Εξακολουθητική (Ενεστώτα)*: ενικού και πληθυντικού (εσύ – εσείς)
να γράφω – να γράφομαι ➢ Έχει: - Εξακολουθητική (Ενεστώτα):
- Συνοπτική (Αορίστου): γράφε, γράφετε – (γράφου), γράφετε
να γράψω – να γραφτώ - Συνοπτική (Αορίστου):
- Συντελεσμένη Παρακείμενου): γράψε, γράψτε – γράψου, γραφτείτε
να έχω γράψει – να έχω γραφτεί - Παρακείμενου (σπάνια):
➢ Παίρνει άρνηση μη(ν) και δε(ν). έχε γραμμένο, έχετε γραμμένο
➢ Σχηματίζεται βάζοντας μπροστά από ➢ Δεν έχει άρνηση **. Σε περίπτωση
το ρήμα ένα από τα μόρια ας, να ή κάποιον που θέλουμε να «προστάξουμε», να
από τους συνδέσμους για να, όταν, πριν, άμα ζητήσουμε από κάποιον να μην κάνει
ή το αρνητικό μόριο μη(ν). κάτι (να δηλώσουμε αρνητικό νόημα),
Οι μαθητές ας μαζευτούν στην αυλή. την προστακτική αντικαθιστά η
Αν βρω λίγο χρόνο, θα ζωγραφίσω. υποτακτική (με άρνηση μη[ν]).
Αν δεν έχει συγκοινωνία, να μην ξεκινήσει να ➢ Ανοίξτε τα παράθυρα. προσταγή
ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ
έρθει. ➢ Σύρε, παιδί μου, στο καλό. Ευχή
➢ Μη φωνάζετε έτσι. Απαγόρευση -
(Υποτακτική)
Μετοχή:
Α. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τη
ενεργητική μετοχή που είναι στην ενεργητική Απαρέμφατο:
φωνή, σε χρόνο ενεστώτα και είναι άκλιτη. ➢ Είναι άκλιτος ρηματικός τύπος που
Σχηματίζεται προσθέτοντας στο θέμα του μας χρησιμεύει στο να σχηματίζουμε τους
ρήματος την κατάληξη -οντας (αν δεν συντελεσμένους χρόνους των ρημάτων.
τονίζεται) και -ώντα ς (αν τονίζεται). Παρακείμενος: έχω βάψει – έχω βαφτεί
• Πιστεύοντας πιο πολύ στον εαυτό σου, θα τα Υπερσυντέλικος: είχα βάψει – είχα βαφτεί
καταφέρεις. (πιστεύω -> πιστεύοντας) Συντελεσμένος μέλλοντας: θα έχω βάψει
• Κοιτώντας το δέντρο, χάνεις το δάσος. – θα έχω βαφτεί
(κοιτώ -> κοιτώντας)
Β. Στη δεύτερη κατηγορία έχουμε τις ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: * Στο νέο βιβλίο
Γραμματικής της Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού η υποτακτική
παθητικές μετοχές που είναι στην παθητική (και η Προστακτική) θεωρούνται άχρονες εγκλίσεις, σε
φωνή, σε χρόνο παρακείμενο και είναι τύποι αντίθεση με τις παλιότερες γραμματικές π.χ
που κλίνονται όπως τα επίθετα. Τριανταφυλλίδη. Έτσι η Υποτακτική Ενεστώτα
αναφέρεται ως εξακολουθητική , του Αορίστου ως
➢ Η παθητική μετοχή σχηματίζεται Συνοπτική και του Παρακειμένου ως Συντελεσμένη.
προσθέτοντας στο θέμα του ρήματος του
ενεστώτα ή του αορίστου τις καταλήξεις – **έχει η προστακτική άρνηση ή όχι;
Στην πρόσφατη γραμματική του Γυμνασίου και του
μένος , -μένη , -μένο Δημοτικού δε γίνεται ξεκάθαρη αναφορά.
• Οι ενδιαφερόμενοι να προσκομίσουν τα Στο παλιό συντακτικό του Γυμνασίου δηλώνεται ότι η
αποφατικά.
απαραίτητα δικαιολογητικά στην γραμματεία. προστακτική χρησιμοποιείται και Τζάρτζανου,
του
Σύνταξις»
Στη
«Νεοελληνική
(ενδιαφέρομαι -> ενδιαφερόμενος) δηλώνεται ότι η προστακτική χρησιμοποιείται μόνο
• Το πληγωμένο ζώο βογκούσε από τον καταφατικά και οι περιπτώσεις με την άρνηση (π.χ. μη
γελάτε) είναι υποτακτική.
πόνο. (πληγώνω -> πληγωμένος). Στη γραμματική των Holton, Mackridge, Φιλιππάκη, εκδ.
Πατάκη, σελ. 207, αναφέρεται ξεκάθαρα ότι η
προστακτική δεν έχει άρνηση. ΠΗΓΗ: ipap
Αποστόλης Αγγελόπουλος - 2/6/2023 - Σελίδα 23 από 66
